W Płocku niedaleko miejsca, gdzie w latach 1812-1940 istniał budynek pierwszego tamtejszego teatru, odsłonięto pomnik tej jednej z najstarszych scen polskich. Mosiężny odlew dawnej siedziby teatru ustawiono na kolumnie z piaskowca.
„To historyczny moment. Można powiedzieć, że teatr wraca na swoje pierwotne miejsce” – powiedział podczas niedzielnej uroczystości Marek Mokrowiecki, dyrektor obecnej płockiej sceny, Teatru Dramatycznego im. Jerzego Szaniawskiego. Przypomniał jednocześnie, że starania o upamiętnienie skromnym pomnikiem dawnego teatru trwały tam od czterech lat, a powstał on dzięki zorganizowanej wśród płocczan zbiórce metalowych przedmiotów.
Z początkiem XIX wieku Płock był jednym z pierwszych miast ówczesnego Księstwa Warszawskiego, które zdecydowało się otworzyć własną, stałą siedzibę teatru. Oficjalna inauguracja działalności tamtejszej sceny odbyła się 20 sierpnia 1812 r. wystawieniem sztuki Johanna Heinricha Zschokkego (1771-1848) pt. „Abelino, wielki bandyta wenecki” przygotowanej przez znanego wówczas aktora i dyrektora teatralnego Kaspera Kamińskiego (1776-1827).
Autorem projektu pomnika dawnego płockiego teatru jest tamtejszy plastyk Stanisław Płuciennik, mosiężny odlew repliki zabytkowego budynku wykonała Odlewnia Bruliny koło Świercza (Mazowieckie), natomiast kolumnę z piaskowca dostarczyły Borowskie Kopalnie Gruntu i Piaskowca z Kostrzy pod Strzegomiem (Dolnośląskie).
„Płock ma wiele znakomitych śladów historii. Wśród nich jest dawny teatr, jeden z najstarszych na ziemiach polskich z siedzibą stałą. To powód to dumy i satysfakcji” - podkreślił uczestniczący w odsłonięciu postumentu marszałek województwa mazowieckiego Adam Struzik.
Z początkiem XIX w. Płock był jednym z pierwszych miast ówczesnego Księstwa Warszawskiego, które zdecydowało się otworzyć własną, stałą siedzibę teatru. Oficjalna inauguracja działalności tamtejszej sceny odbyła się 20 sierpnia 1812 r. wystawieniem sztuki Johanna Heinricha Zschokkego „Abelino, wielki bandyta wenecki” przygotowanej przez znanego wówczas aktora i dyrektora teatralnego Kaspera Kamińskiego.
W uroczystości wzięli m.in. udział członkowie grupy rekonstrukcji historycznej 4. Pułk Piechoty Księstwa Warszawskiego, sformowanego w Płocku w 1807 r., którzy wystawili wartę honorową.
Dawny Teatr Miejski w Płocku, położony na szczycie nadwiślańskiej skarpy, mieścił się w zaadaptowanym na ten cel budynku opuszczonego kościoła św. Trójcy. Inicjatorem utworzenia w mieście własnej, stałej sceny był prefekt departamentu płockiego Księstwa Warszawskiego Rajmund Rembieliński (1775-1841). Budynek teatru, wielokrotnie przebudowany i modernizowany, w 1822 r. otrzymał charakterystyczny fronton w stylu klasycystycznym. Na deskach jego sceny występowały m.in. gościnnie przyjezdne zespoły aktorskie z Warszawy i Krakowa, w tym zespół Wojciecha Bogusławskiego (1757-1829), twórcy polskiej sceny narodowej.
Pierwszy teatr w Płocku działał do II wojny światowej. W 1940 r. zabytkowy budynek zburzyli Niemcy. Tamtejsza scena wznowiła stałą działalność dopiero w 1975 r. w nowym już gmachu, wzniesionym w centrum miasta. Rodzicami chrzestnymi teatru zostali wówczas wybitni aktorzy: Ryszarda Hanin (1919-1994) i Tadeusz Łomnicki (1927-1992). W 1980 r. płocki teatr otrzymał imię dramaturga Jerzego Szaniawskiego (1886-1970).
Z okazji jubileuszu 200-lecia płockiej sceny jej historię i działalność opisała dr Barbara Konarska-Pabiniak w monografii „Teatr w Płocku 1812-2012”. (PAP)
mb/ jbr/
