130 prac Chaima Goldberga, jednego z najznamienitszych polskich artystów żydowskiego pochodzenia, czołowego malarza żydowskich sztetli, znalazło się na wystawie udostępnionej od piątku zwiedzającym w Pałacu Sztuki w Krakowie.
Różnej wielkości malowidła przedstawiają życie w przedwojennym sztetlu. Zwiedzający obejrzą sceny z życia codziennego mieszkańców żydowskiego miasteczka, wizerunki rzemieślników przy pracy, sceny taneczne, ale i drzeworytowy autoportret artysty.
Inspirację dla Goldberga stanowił Kazimierz Dolny, w którym w 1917 r. przyszedł na świat i spędził dzieciństwo. Jako nastolatek wyjechał do Krakowa, by tu pobierać nauki w prywatnej szkole Mehofferowej. Później uczył się w warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych. W 1939 r. uciekł z przyszłą żoną, Rachelą, na Wschód. W Nowosybirsku pracował jako scenograf miejscowej opery. Po wojnie, po chwilowym powrocie do Polski, kontynuował naukę w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Pięknych (Ecole des Beaux-Arts) w Paryżu.
Po powrocie z Paryża do Polski pracował jako rzeźbiarz – wykonał m.in. pomniki Mickiewicza i Puszkina w Polanicy-Zdroju. W 1955 r. Goldbergowie wyemigrowali do Izraela, a 12 lat później do Nowego Jorku. Tutaj obrazy i rzeźby Chaima szybko zdobyły uznanie krytyki i publiczności. Pod koniec lat 80. rodzina przeprowadziła się na Florydę, tu też w 2004 r. artysta zmarł.
Prace Goldberga znajdują się m.in. w Metropolitan Museum of Art i Muzeum Sztuki Nowoczesnej (MoMA) w Nowym Jorku, Museum of Fine Arts w Houston, instytucie Jad Waszem w Izraelu.
W sztuce Chaima Goldberga widać wpływy ekspresjonizmu i modernizmu. Artysta często używał żywych, wyrazistych barw.
Wystawę w Krakowie zorganizował syn artysty, Shalom Goldberg. W rozmowie z PAP podkreślił, że jego ojciec wracał wspomnieniami do Kazimierza Dolnego i marzył o stałej ekspozycji w Polsce.
„Nigdy nie zapomniał o swoich korzeniach – sztetl i proste życie jego mieszkańców, w tym własnej rodziny, stały się dla niego źródłem inspiracji oraz tematem, od którego nie potrafił się uwolnić do końca życia” – wyjaśnił Shalom. (PAP)
bko/ mow/