Edward Padkowski, żołnierz NOW i AK, uciekinier z Auschwitz i aresztu UB. Fot. Stowarzyszenie Auschwitz Memento
Do listopada oświęcimskie stowarzyszenie Auschwitz Memento zamierza ukończyć film dokumentalny o Edwardzie Padkowskim, żołnierzu NOW i AK, uciekinierowi z Auschwitz i aresztu UB – powiedział PAP producent obrazu Bogdan Wasztyl.
„Dokument pt. +Lustro+ to opowieść o bohaterstwie, wierności zasadom, niezmienności przekonań i wartości w zmieniającym się świecie. Edward Padkowski nigdy nie wyrzekł się ich dla kariery czy pieniędzy. Nie doszedł do majątku, ale ze spokojem mógł spojrzeć w lustro” – powiedział Wasztyl o bohaterze filmu, który zmarł w sierpniu br., w trakcie jego realizacji.
Ekipa filmowa kończy już zdjęcia do obrazu. „Stan zdrowia naszego bohatera w ostatnich miesiącach przed śmiercią uniemożliwiał nagranie wspomnień, ale dysponujemy zdjęciami sprzed trzech lat. Dotarliśmy także do jego wnuczki, która pojawi się w filmie” – dodał Wasztyl.
Stowarzyszenie, aby dokończyć 40-minutowy dokument, wciąż poszukuje funduszy. Brakuje ich na sfinansowanie postprodukcji. Filmowcy zorganizowali zbiórkę. Szczegóły akcji dostępne są na stronie promującej dokument: http://lustro.auschwitzmemento.pl/.
Obraz realizuje ekipa, która stworzyła niedawno fabularyzowany dokument „Pilecki”, m.in. reżyser Mirosław Krzyszkowski.
„Dokument pt. +Lustro+ to opowieść o bohaterstwie, wierności zasadom, niezmienności przekonań i wartości w zmieniającym się świecie. Edward Padkowski nigdy nie wyrzekł się ich dla kariery czy pieniędzy. Nie doszedł do majątku, ale ze spokojem mógł spojrzeć w lustro” – powiedział Bogdan Wasztyl o bohaterze filmu, który zmarł w sierpniu br., w trakcie jego realizacji.
Edward Padkowski urodził się w 1920 r. w Bohorodycy koło Hrubieszowa. W 1938 r. dostał się na studia na Politechnice Lwowskiej. Po napaści sowieckiej pułk, w którym służył, przedarł się na Lubelszczyznę. W bitwie z Niemcami pod Zwolą Padkowski został ciężko ranny i trafił do szpitala w Zamościu. Uciekł z niego, gdy po zajęciu miasta Sowieci zaczęli wywozić polskich żołnierzy na Wschód.
W tym czasie jego ojciec, wypędzony przez Ukraińców z Bohorodycy, znalazł schronienie w Hrubieszowie. Tam trafił Edward Padkowski. Natychmiast wstąpił do konspiracyjnej Narodowej Organizacji Wojskowej związanej ze Stronnictwem Narodowym, włączonej później do AK.
W maju 1941 r. wraz z kilkoma kolegami z NOW został aresztowany przez Niemców za kolportaż tygodnika „Walka”. Po brutalnym śledztwie 25 maja 1941 r. trafił do Auschwitz. Pracował przy budowie zakładów chemicznych Buna Werke. Później został przydzielony do komanda krawieckiego.
Jego znajomy z NOW, który również trafił do Auschwitz, Wincenty Ciesielczuk, trafił do komanda mierników. Po pewnym czasie udało mu się ściągnąć tam Padkowskiego. Miernicy wychodzili codziennie poza obóz. Mieli kontakty z przyobozowym ruchem oporu z AK. Padkowski był już wtedy zaprzysiężonym członkiem konspiracji w obozie. Myślał o ucieczce, ale plany odkładał ze względu na stosowaną przez SS odpowiedzialność zbiorową i represje wobec rodziny uciekiniera.
Dopiero, gdy Armia Czerwona zajęła Lubelszczyznę, 11 sierpnia 1944 r., Padkowski z Ciesielczukiem uciekli wykorzystując kontakty z oddziałem AK „Sosienki”. Dołączyli do grupy AK „Garbnik”. Wspólnie z „Sosienkami” zorganizowali kilka ucieczek z obozu. Wolność odzyskało dzięki temu 21 więźniów Auschwitz. Wszyscy dołączyli do AK.
Po przejściu frontu przez Beskid Żywiecki, kompania „Garbnik” została zdemobilizowana. Padkowski z Ciesielczukiem przed powrotem w rodzinne strony odwiedzili rodzinę Jedlińskich w Łękach-Zasolu, by podziękować za ofiarność podczas wojny i pomoc uciekinierom. Od Heleny Jedlińskiej usłyszeli: „Chłopaki! Uciekajcie NKWD was szuka!”. Sowieci posiadali listę więźniów Auschwitz, którzy uciekli z obozu do AK. Zdaniem Padkowskiego musieli ją otrzymać od kogoś z bliskiego otoczenia Józefa Cyrankiewicza, więźnia Auschwitz, który pełnił istotną rolę w obozowej konspiracji. Po wojnie został on premierem PRL.
Padkowski, nie ujawniając przynależności do AK i nie przyznając się do ucieczki z Auschwitz, rozpoczął studia w Lublinie. Potem przeniósł się na Politechnikę Łódzką. Współorganizował pogrzeb studentki zgwałconej i zamordowanej przez sowieckich żołnierzy, za co został aresztowany przez łódzkie UB; ówczesnym szefem Wojewódzkiego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Łodzi był Mieczysław Moczar.
Gdy podczas przesłuchania oficer UB wyszedł, Padkowski uciekł przez okno. Wyjechał do Gdańska, gdzie kontynuował studia. Później Wincenty Ciesielczuk ściągnął go do Gliwic, gdzie jako wykładowca Politechniki Śląskiej, pracował do emerytury. Zmarł 7 sierpnia br. (PAP)
szf/ agz/
