Maxim Kantor przy swojej pracy "Moja rodzina" podczas wernisażu wystawy w Muzeum Narodowym w Gdańsku. Fot. PAP/A. Warżawa
Po raz pierwszy w Polsce Muzeum Narodowe w Gdańsku pokaże prace rosyjskiego malarza Maxima Kantora. Twórca ten jest też uznanym pisarzem i eseistą. Na ekspozycji, której wernisaż odbędzie się w sobotę, znajdzie się ok. 90 dzieł artysty.
Jak podkreśliła rzecznik prasowy Muzeum Narodowego w Gdańsku Małgorzata Posadzka, Kantor to jeden z „najciekawszych artystów rosyjskich, który w swojej sztuce łączy filozofię z baczną obserwacją społeczeństwa”.
W salach Oddziału Sztuki Nowoczesnej Muzeum Narodowego w Pałacu Opatów w Gdańsku-Oliwie obejrzeć można będzie obrazy, grafiki i rzeźby Kantora.
„To dowodzi, że Kantor jest artystą wszechstronnym. To rodzaj wystawy monograficznej, aczkolwiek z motywem przewodnim zawartym w tytule ekspozycji +Maxim Kantor. Rodzina kontra Imperium+. Artysta bowiem przez swoje obrazy prowadzi bardzo erudycyjny dyskurs o tym, jak wielkie poczucie stabilności i wiary w to, co się robi, daje rodzina. Jak potrafi ona być genialną opozycją w stosunku do tego, co zwie się systemem oraz odrodzeniem tendencji dyktatorskich i nacjonalistycznych” - powiedziała PAP Małgorzata Paszylka-Glaza.
Jak wyjaśniła, tego typu negatywne zjawiska zagrażające wolności jednostki artysta upatruje głównie w obecnej polityce Rosji pod przywództwem prezydenta Władimira Putina. „Kantor pamięta też oczywiście dobrze imperium w wydaniu sowieckim. Twierdzi jednak, że ta imperialna hydra się odradza, a kryzys wartości demokratycznych cały czas nawiedza Europę” - dodała.
„Kantor mówi sam o sobie, że jest artystą renesansowym. Widać w jego obrazach feerię kolorów oraz potęgę symbolu i alegorii. Bez wątpienia jego mistrzem, którego podziwia i nim się inspiruje jest Peter Bruegel. Kantor uważa go za jednego z najwybitniejszych artystów europejskich. Ceni go za użycie barw, erudycję, operowanie symboliką i wysublimowaną anegdotę” – zaznaczyła Paszylka-Glaza.
Nadmieniła, że w obrazach Kantora widać też wpływy niemieckiego ekspresjonizmu. „Przejawia się to m.in. w dramatycznych scenach, podobnych do prac niemieckich ekspresjonistów” - objaśniła.
„Kantor maluje duże obrazy. Wielkość tych płócien też jest elementem zaskakującym. W obrazach artysty dużo się też dzieje. To wszystko daje efekt wciągania widza, któremu trudno jest przejść obojętnie obok dzieła, staje się on niejako uczestnikiem przedstawionego na płótnie historii” - oceniła kurator.
W niedzielę w Europejskim Centrum Solidarności w Gdańsku odbędzie się konferencja pt. "Demokracja wyzwaniem naszych czasów" z udziałem Kantora. Artysta wystąpi z wykładem pt. "Współczesne modyfikacje imperializmu. Rosyjskie doświadczenie w świetle globalnej transformacji znaczeń i definicji. Nowy sojusz pomiędzy lewicą a skrajną prawicą". W konferencji wezmą udział także m.in. tłumacz Kantora slawista Olaf Kuehl, były członek władz partii Jabłoko Vitalii Kamyshev oraz dr David Priestland z Uniwersytetu Oxfordzkiego.
Wystawa „Maxim Kantor. Rodzina kontra Imperium” będzie czynna do 11 grudnia.
Maxim Kantor urodził się w 1957 roku w Moskwie. Jest synem urodzonego w Argentynie, rosyjskiego filozofa Karla Kantora. Artysta ma też pochodzenie żydowskie. Jest absolwentem moskiewskiej politechniki artystycznej. Twórca wyjechał z Rosji kilka lat temu. Obecnie mieszka i pracuje w Ile de Ré (Francja), Oxfordzie i Berlinie.
Kantor stał się znany m.in. z założenia ruchu „Czerwony Dom” w 1983 roku. Była to grupa dysydenckich artystów organizujących jednodniowe przedstawienia.
Dzieła Kantora z jednej strony nawiązują do ludzkiego cierpienia, z drugiej zaś mają polityczny charakter. W jego pracach można więc znaleźć wiele odniesień do rosyjskiej sytuacji politycznej. Często nawiązuje również do stanu demokracji i sztuki w Rosji. Trzy stworzone przez niego cykle „Ziemia jałowa. Atlas” (2001), „Metropolis. Atlas” (2004) oraz „Vulcanus. Atlas” (2010) przedstawiają interpretację moralną najważniejszych przemian politycznych XX wieku. Część prac tworzących te cykle będzie też pokazana na wystawie w Gdańsku.
Artysta reprezentował Rosję na Biennale w Wenecji w 1997 r.
Kantor zasłynął również jako pisarz i eseista. Jest autorem kilku powieści m.in. „Domu na ziemi niczyjej” oraz „Podręcznika rysunku”, za którego otrzymał w 2006 r. Rosyjską Państwową Nagrodę Literacką. Ten ostatni tytuł miesiąc po wydaniu sprzedał się w pięciu tysiącach egzemplarzy i był jedną z najszybciej sprzedających się powieści w Rosji.
Kantor jest również autorem zbioru sztuk satyrycznych „Przyjęcie z pawianem”. Część z nich wystawiana była na deskach teatrów w Moskwie, Sankt Petersburgu i Togliatti. W 2014 r. artysta stworzył też teatr kukiełkowy, do którego napisał sztukę satyryczną „Robin Hood i sprzączki ludowe”.
Jako publicysta Kantor współpracuje z paryskim „Le Monde Diplomatique” oraz rosyjskimi gazetami i czasopismami np. „Rossijskaja Gazeta”, „Nowaja Gazeta” i „Ekspert”.(PAP)
rop/ itm/
