Muzeum Górnośląskie w Bytomiu wzbogaciło się o trzy obrazy Erwina Sówki – jednego z najwybitniejszych współczesnych artystów nieprofesjonalnych, należącego do Grupy Janowskiej, czyli znanego śląskiego kręgu malarzy naiwnych – poinformowała w czwartek instytucja.
Są to jedne z jego najnowszych dzieł: "Złote godziny życia" i "W domu" z 2016 r. oraz "Mistyczny świat aniołów" z 2011 r. Muzeum zakupiło je od artysty za łączną kwotę 17,6 tys. zł.
Dyrektor instytucji Leszek Jodliński przypomniał, że dotychczas w zbiorach Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu znajdowały się cztery obrazy Sówki, namalowane w latach 1967–78. Impulsem do zakupu kolejnych obrazów artysty – jak powiedział dyrektor – była chęć uzupełnienia zbiorów zarówno malarstwa Sówki, jak i innych członków skupiającej artystów nieprofesjonalnych, znanej katowickiej Grupy Janowskiej, których twórczość inspirowana jest krajobrazem dzielnicy Katowic - Nikiszowca oraz kulturą górniczą.
"Ostatnie obrazy Erwina Sówki muzeum zakupiło na początku lat 80. XX w. W naszych zbiorach mamy więc jego wczesne prace, które teraz wzbogacamy o te najnowsze. Zależało nam, żeby były one reprezentatywne dla tego, czym w ostatnich dwudziestu latach pan Erwin Sówka się zajmował" – mówił PAP Jodliński.
Charakterystycznym przykładem twórczości Sówki może być w ocenie dyrektora obraz "Mistyczny świat aniołów". "To jest coś, co w jakimś sensie określa pogranicze jego fascynacji, a więc jest to sztuka Wschodu, ezoteryka, przemieszanie wątków chrześcijańskich ze wschodnimi. Mieści się to doskonale w polach jego zainteresowań" – podkreślił dyrektor.
Nabyte obrazy wzbogacą kolekcję malarstwa należącą do Działu Etnografii Muzeum Górnośląskiego. Jak zapewnił dyrektor, publiczności mają być zaprezentowane najpóźniej podczas Nocy Muzeów w maju przyszłego roku. "Liczę, że do tego czasu uda nam się jeszcze pozyskać obrazy kilku innych twórców Grupy Janowskiej i wtedy zaprezentujemy większą kolekcję sztuki nieprofesjonalnej" – powiedział Jodliński.
Dodał, że przedstawiciele bytomskiego muzeum już rozmawiali z artystą o zakupie kolejnych jego obrazów, nad którymi obecnie pracuje. "Nawiązują one do tematu +betlejki górnośląskiej+ (górnośląskiej szopki bożonarodzeniowej – PAP). Bardzo nas to interesuje i mam nadzieję, że jednymi z pierwszych ich posiadaczy będzie Muzeum Górnośląskie" – mówił dyrektor.
Erwin Sówka urodził się w 1936 r. w Giszowcu (dzielnica Katowic) w rodzinie górniczej. W wieku kilkunastu lat podjął pracę w Kopalni Wieczorek w Janowie, początkowo na powierzchni, potem pod ziemią. W czasie, gdy pracował w kopalni, dołączył do grupy górników-malarzy nieprofesjonalnych, założonej w 1946 r. przy kopalni Wieczorek w Katowicach-Janowie przez Teofila Ociepkę - duchowego ojca grupy.
Zespół ten tworzyło ok. 30 malarzy-amatorów. Fenomen ich malarstwa, inspirowanego m.in. okultyzmem, został przedstawiony w filmie "Angelus" Lecha Majewskiego. Do najwybitniejszych twórców grupy janowskiej zalicza się także m.in. Pawła i Leopolda Wróbli, Gerarda Urbanka, Pawła Stolorza, Ewalda Gawlika i Eugeniusza Bąka.
Dla 80-letniego Erwina Sówki, ostatniego żyjącego twórcy świętującej w tym roku 70-lecie Grupy Janowskiej, inspiracją są krajobrazy Nikiszowca i Janowa, dzielnic Katowic. Artysta na obrazach niejednokrotnie uwiecznia swoich bliskich, bardzo często umieszcza je w dwóch przestrzeniach: realnej i magicznej, materialnej i mistycznej. Twórca dysponuje doskonałym warsztatem malarskim, jego obrazy są przemyślane i dopracowane. W swoich pracach często odwołuje się do Starego Testamentu oraz kultury i religii Wschodu.
Prace Erwina Sówki posiadają w swoich zbiorach m.in.: Państwowe Muzeum Etnograficzne w Warszawie, Muzeum Narodowe we Wrocławiu, Muzeum Śląskie w Katowicach, prywatni polscy oraz zagraniczni kolekcjonerzy. Na temat twórczości E. Sówki powstało kilka filmów dokumentalnych, m.in. "Sówka Erwin" Adama Sikory z 2005 r. (PAP)
akp/ jra/
