Józef Haller. Fot. NAC
Senat postanowił w piątek, że rok 2017 będzie miał kilku patronów: naczelnika insurekcji z 1794 r. Tadeusza Kościuszkę, gen. Józefa Hallera, prezydenta na uchodźstwie Władysława Raczkiewicza i lekarza Władysława Biegańskiego. Będzie też rokiem Koronacji Matki Bożej Częstochowskiej.
Senat poparł pięć z sześciu przygotowanych projektów uchwał; w głosowaniu przepadła propozycja, by przyszły rok ustanowić rokiem poety Bolesława Leśmiana.
Senator Bogdan Klich (PO) przekonywał na początku piątkowych obrad, że przyjmowanie tak wielu uchwał ws. patronów na jednym posiedzeniu obniża ich rangę. Podkreślił, że nie odnosi się do upamiętnianych postaci, ale do liczby uchwał. Ocenił, że Senat z izby ustawodawczej zamienia się w uchwałodawczą.
W podobnym tonie wypowiedział się Grzegorz Napieralski (niezrz.), który pytał, czy "hurtowe przyjmowanie" uchwał ws. patronów podnosi rangę upamiętnianych osób. Postulował, by na przyszłość poszukać innej drogi na oddawanie hołdu ważnym postaciom w polskiej historii.
Na te głosy odpowiadali m.in. senatorowie PiS Jan Maria Jackowski i Jan Żaryn, którzy argumentowali, że ciągle potrzebne jest przypominanie ważnych postaci w polskiej historii, o których w czasach PRL milczano. Żaryn podkreślił, że Senat uznał, że będzie się angażował w przypominanie polskiej historii, a uchwały są jednym z narzędzi realizacji tego celu.
Zgodnie ze zmianami w regulaminie Senatu przyjętymi w lipcu br. izba może podjąć maksymalnie pięć uchwał ws. ustanowienia danego roku rokiem osoby albo wydarzenia. Wcześniej Senat mógł podjąć trzy uchwały w takiej sprawie. Powyższe ograniczenia nie dotyczą uchwał związanych z przypadającą w danym roku rocznicą.
Jednym z patronów przyszłego roku został Tadeusz Kościuszko. "Senat RP ustanawia rok 2017 Rokiem Tadeusza Kościuszki, by naród polski oddał należny hołd pamięci swego bohatera, bohatera światowej sławy, a także by młodym pokoleniom wskazać przykład służby i poświęcenia dla Ojczyzny i aby wzmocnić przez to kondycję duchową narodu" - głosi senacka uchwała.
Jak przypomnieli senatorowie Kościuszko zmarł 15 października 1817 r. w Solurze. Był naczelnikiem insurekcji z 1794 r., polskim i amerykańskim generałem, uczestnikiem walk o niepodległość Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej, obywatelem honorowym Republiki Francuskiej.
Senat zwrócił się w uchwale do władz wojskowych, środowisk oświatowych, organizacji społecznych, kościuszkowskich, harcerzy, instytucji kultury i mediów o organizowanie i wspieranie rocznicowych obchodów.
Następną uchwałą senatorowie upamiętnili generała Józefa Hallera (1873–1960), który był, jak napisano, jednym z najwybitniejszych polskich dowódców i polityków związanych z obozem narodowym i chrześcijańsko-demokratycznym. Z jego biografią wiąże się wiele niezwykłych wydarzeń, których rocznice obchodzimy w 2017 r. - podkreślili senatorowie.
Wymienili powstanie 150 lat temu, w 1867 r. w zaborze austriackim we Lwowie, pierwszego gniazda Towarzystwa Gimnastycznego "Sokół" - polskiej organizacji młodzieżowej, patriotycznej i sportowej. Gen. Haller był od początku XX w. jednym z twórców kolejnych gniazd "Sokoła", a od 1913 r. członkiem komendy "Sokoła" i jego instruktorem. W czasie I wojny światowej dowodził Legionem Wschodnim, następnie jedną z brygad Legionów Polskich, w skład której weszli wychowankowie "Sokoła"
100 lat temu we Francji, z inicjatywy Komitetu Narodowego Polskiego, powstała Błękitna Armia, od 1918 r. dowodzona przez gen. Hallera. Jako dowódca Armii Ochotniczej gen. Haller walczył na przedpolach Warszawy latem 1920 r. W odrodzonej Polsce stał zaś w latach 1920–1923 na czele Związku Harcerstwa Polskiego, a następnie Związku Hallerczyków. W 1936 r. związek ten był jednym z inicjatorów utworzenia Frontu Morges, skupiającego znaczną cześć środowisk opozycyjnych wobec sanacji, zjednoczonych wokół demokratycznych wartości.
W 1937 r. z inicjatywy Frontu powstało Stronnictwo Pracy, gen. Haller należał do kierownictwa tej partii, w 2017 r. przypadnie 80. rocznica powstania Stronnictwa Pracy.
Senat zdecydował się, aby kolejnym patronem przyszłego roku został Władysław Raczkiewicz (1885–1947). 6 czerwca 2017 r. upływa siedemdziesiąt lat od jego śmierci. W latach 1939–1947 Raczkiewicz był prezydentem RP na uchodźstwie.
"Niech jego niezłomna praca dla Polski w okresie pokoju i wojny, zdolność do podejmowania największych wyzwań staną się wzorem dla przyszłych i obecnych urzędników i polityków oraz wszystkich pracujących na rzecz dobra wspólnego" - głosi senacka uchwała.
W uchwale poświęconej Biegańskiemu senatorowie napisali, że Senat ustanawia rok 2017 rokiem Władysława Biegańskiego, by w setną rocznicę jego śmierci "oddać należny hołd temu zasłużonemu lekarzowi, który swoje życie poświęcił dobru wspólnemu". Senat zwrócił się do uczelni medycznych i samorządu zawodowego o popularyzację postaci Biegańskiego – wzoru postawy lekarza, humanisty, badacza, społecznika.
Senatorowie przypomnieli, że Biegański zmarł 29 stycznia 1917 r.; po studiach w Warszawie, Berlinie i Pradze osiedlił się w 1883 r. w Częstochowie, obejmując kierownictwo Szpitala im. Najświętszej Maryi Panny oraz stanowiska lekarza miejskiego i lekarza Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej. Uczynił z małego prowincjonalnego szpitala w Częstochowie ośrodek naukowy – "małą klinikę", której dorobek porównywano z dorobkiem ośrodków uniwersyteckich - napisali senatorowie. Wybrany został przez mieszkańców swego miasta na Częstochowianina Stulecia.
Biegański w ciągu 35 lat pracy w Częstochowie ogłosił drukiem 132 prace w dziedzinie medycyny i filozofii. Był prekursorem kilku dziedzin medycyny, w tym neurologii, kardiologii, ortopedii.
Senatorowie zdecydowali także o ustanowieniu 2017 r. rokiem Rokiem Koronacji Matki Bożej Częstochowskiej, Królowej Korony Polskiej w 300. rocznicę tego wydarzenia.
Jak przypomnieli senatorowie 8 września 2017 r. przypada 300. rocznica koronacji Jasnogórskiego Obrazu Matki Bożej, Królowej Korony Polskiej. Obrzędu koronacji papieskimi koronami papieża Klemensa XI dokonał na Jasnej Górze abp Krzysztof Szembek.
"Senat RP jest przekonany, iż przywołanie historycznego wydarzenia z roku 1717 i ustanowienie z tej okazji roku 2017 Rokiem Koronacji Obrazu Matki Bożej Częstochowskiej, Królowej Korony Polskiej, będzie znaczącym wkładem w propagowanie patriotycznej i religijnej tradycji Rzeczypospolitej, będzie lekcją polskiego dziedzictwa, w szczególności dla młodego pokolenia" - napisali w uchwale senatorowie. (PAP)
kos/ as/
