Współpraca między instytucjami kultury, szkołami i organizacjami pozarządowymi, postawienie na politykę kulturalną lokalnych samorządów, wykorzystanie potencjału animatorów to szansa na rozwój kultury w Podlaskiem - wynika z raportu Fundacji SocLab.
Badania dotyczące kondycji edukacji kulturowej w regionie zostały przeprowadzone w ramach projektu "Podlaski Pomost Kultury" realizowanego przez Wojewódzki Ośrodek Animacji Kultury (WOAK). W środę zaprezentowano raport dziennikarzom.
Edukacja kulturowa to - jak mówiła prezeska Fundacji Laboratorium Badań i Działań Społecznych "SocLab" dr Katarzyna Sztop-Rutkowska - nie tylko znajomość kultury, ale też krytyczne podejście do kultury i współtworzenie jej. "Kultura to nie tylko wydarzenia kulturalne, kultura to bardzo ważny czynnik rozwoju całego województwa (...) To jest taki czynnik rozwoju nie tylko ekonomicznego, ale również czynnik rozwoju ludzi" - wyjaśniła.
Zauważyła, że badania są "bardzo kompleksowe"; dotyczą zarówno terenów wiejskich, jak i miejskich. Polegały m.in. na przeprowadzeniu ankiet i wywiadów dotyczących kultury wśród pracowników instytucji kultury, organizacji pozarządowych, szkół i urzędników odpowiedzialnych za kulturę. Przeanalizowano też m.in. dokumenty strategiczne poszczególnych gmin czy strony internetowe instytucji.
Zdaniem badaczy jednym z ważniejszych wniosków z badań jest to, iż w regionie trzeba rozpowszechnić wiedzę na temat edukacji kulturowej i jej znaczenia dla rozwoju społeczeństwa. Bo - jak podkreślają - "edukacja ta prowadzi nie tylko do podwyższenia kompetencji artystycznych i zwiększenia udziału w życiu kulturalnym, ale też jest ważnym elementem budowania postaw obywatelskich".
Sztop-Rutkowska zwróciła uwagę, że z badań wynika, iż w regionie jest zbyt mała współpraca międzysektorowa między instytucjami kultury, szkołami i organizacjami pozarządowymi, a to - jak dodała - trzy bardzo ważne podmioty dla rozwoju kultury.
Zdaniem autorów raportu, ważnym elementem edukacji kulturowej w regionie są organizacje pozarządowe, które - jak mówiła Sztop-Rutkowska - często podejmują nowatorskie działania. Dodała, że organizacje są też najaktywniejsze, jeśli chodzi o nawiązywanie współpracy. W jej ocenie duży potencjał jest też w szkołach, ze względu na obecność nauczycieli i uczniów, jednak - jak zauważyła - aktywność kulturalna w szkołach ogranicza się często np. do wyjścia do kina.
Zdaniem badaczy jednym z ważniejszych wniosków z badań jest to, iż w regionie trzeba rozpowszechnić wiedzę na temat edukacji kulturowej i jej znaczenia dla rozwoju społeczeństwa. Bo - jak podkreślają - "edukacja ta prowadzi nie tylko do podwyższenia kompetencji artystycznych i zwiększenia udziału w życiu kulturalnym, ale też jest ważnym elementem budowania postaw obywatelskich".
W raporcie zwrócono też uwagę na sytuację animatorów i edukatorów kultury. Sztop-Rutkowska powiedziała, że to od nich, w dużej mierze, zależy jak rozwija się kultura. Dodała, że trzeba ich wspierać, bo z badań wynika, iż są oni "sfrustrowani, ich praca nie jest doceniana".
Na problem wypalenia zawodowego animatorów i edukatorów zwrócił też uwagę inny autor raportu, dr Maciej Białous. Mówił, że to oni są jednym z najważniejszych "ogniw" w edukacji kulturowej w regionie, dobrze znają swoje społeczności lokalne, pracują z pasją i wiedzą, dlatego - jak dodał - warto ich wesprzeć.
Białous zwrócił też uwagę na samorządy, które niewiele miejsca poświęcają w swoich dokumentach strategicznych kulturze. Zauważył, że edukacja kulturowa jest w nich często pomijana. A co za tym idzie - jak dodał - w budżetach samorządów nie ma często środków na rzecz rozwoju tej edukacji.
Sztop-Rutkowska dodała, że gminy często traktują zarządzanie kulturą w sposób "krótkowzroczny" - jako wydarzenia, a nie jako element rozwoju. Dlatego też w rekomendacjach do raportu znalazło się, aby strategiach zwracać większą uwagę właśnie na edukację kulturową.
Zdaniem autorów raportu, w regionie większą uwagę trzeba zwrócić na obszary wiejskie i wiejsko-miejskie w zachodniej i północnej części województwa, bo to tereny, gdzie edukacja kulturowa rozwija się słabo. Białous zwrócił uwagę, że jednym z głównych problemów na tych obszarach jest pozyskiwanie środków na różnego rodzaje działań, ale też partnerów do ich realizacji.
"Podlaski Pomost Kultury" to trzyletni projekt WOAK-u, w ramach którego odbywają się seminaria, działania kulturalne w poszczególnych gminach, ale też organizowane są konkursy dotacyjne, regrantingowe na działania kulturalne.
swi/ kow/ agz/
