Zofii Rydet z cyklu "Zapis socjologiczny"
Fotografie wybitnej polskiej fotograf Zofii Rydet z jej słynnego cyklu "Zapis socjologiczny" prezentowane są w galerii Jeu de Paume w Paryżu. Na wystawę trafiły m.in. portrety ludzi we wnętrzach oraz pojedyncze fotografie z rzadko eksponowanego zbioru "Mieszkania artystów".
Zofia Rydet to jedna z najwybitniejszych polskich fotografek, autorka monumentalnego cyklu dokumentalnego "Zapis socjologiczny". Od 1978 roku praktycznie aż do końca swej aktywności realizowała to najważniejsze i największe, jeśli chodzi o liczbę zdjęć, zadanie artystyczne. Rydet pragnęła utrwalić w nim przemijający tradycyjny obraz polskiej wsi, m.in. Suwalszczyzny, Podhala, Lubelszczyzny, Rzeszowszczyzny i Śląska, a także zmieniających się miast, np. Krakowa i Gdańska. "Zapis" obejmuje kilkadziesiąt tysięcy negatywów.
Wersja przygotowana dla Jeu de Paume koncentruje się na głównej części "Zapisu socjologicznego" – składającej się z portretów ludzi we wnętrzach, oraz dwóch mniejszych zbiorach: "Ginących zawodach" oraz "Kobietach na progach". Prezentowane są również pojedyncze fotografie z rzadko eksponowanego zbioru "Mieszkania artystów".
Wystawa stanowi podsumowanie projektu badawczego dotyczącego archiwum "Zapisu socjologicznego", realizowanego przez cztery instytucje: Fundację Sztuk Wizualnych, Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, Fundację im. Zofii Rydet oraz Muzeum w Gliwicach. Efektem tych działań jest m.in. zdigitalizowany i dostępny w internetowym archiwum www.zofiarydet.com niemal kompletny "Zapis socjologiczny" oraz liczne materiały źródłowe.
Uzyskane w procesie digitalizacji pliki znacznie różnią się - jak zaznaczają kuratorzy wystawy - od ostatecznych odbitek wykonanych w ciemni pozostawionych przez Zofię Rydet. Projekt powstał jednak z myślą o celach badawczych, dlatego zachowano oryginalne, szersze niż na autorskich odbitkach kadry, a także winietowanie i wszelakie inne niedoskonałości techniczne. Wierne odtworzenie autorskich kadrów będzie kolejnym etapem prac nad zebranym i udostępnionym materiałem.
Zofia Rydet urodziła się 5 maja 1911 roku w Stanisławowie, zmarła 24 sierpnia 1997 roku w Gliwicach.
Naukę odbyła w Szkole Gospodarstwa Wiejskiego w Snopkowie koło Lwowa; dyplom uzyskała w 1934 r. Pierwsze poważne próby fotograficzne podjęła w 1938 r., ale dopiero od 1950 r. zajęła się na dobre fotografią. Początkowo wyznacznikiem jej zainteresowań była fotograficzna twórczość brata - Tadeusza (1909-1987). W drugiej połowie lat 50. i na początku 60. Pozostawała w kontaktach artystyczno-towarzyskich ze Zdzisławem Beksińskim i do końca swego życia z Jerzym Lewczyńskim.
Od 1961 r. należała do ZPAF. Prowadziła dział wystaw w Gliwickim Towarzystwie Fotograficznym, którego członkinią została w 1954 r. W latach 70. wykładała fotografię na Wydziale Architektury Politechniki Śląskiej.
Od lat 60. czynnie uczestniczyła w życiu artystycznym. Jej prace znajdują się w najważniejszych zbiorach polskich, w tym: w Muzeum Narodowym we Wrocławiu i w Muzeum Sztuki w Łodzi, a także w Museum of Modern Art w Nowym Jorku, Centre Georges Pompidou w Paryżu, Museum of Modern Art w Kioto i w National Museum of Photography, Film and Television w Bradford w Wielkiej Brytanii.
Wystawa "Zofia Rydet. Répertoire, 1978-1990", której kuratorami są Sebastian Cichocki i Karol Hordziej, będzie czynna w paryskiej Galerii Narodowej Jeu de Paume do 28 maja 2017r. (PAP)
abe/ mow/
