Katowickie osiedle Nikiszowiec i tatarskie obiekty na Podlasiu – to część zabytków, którym poświęcili swą uwagę uczestnicy konkursu filmowego "Zabytkomania". Wręczenie nagród laureatom tegorocznej, II edycji, odbyło się we czwartek w warszawskim Kinie Kultura.
"Zabytkomania" to konkurs filmowy dla uczniów szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych i studentów oraz absolwentów szkół filmowych. Jego tematem jest szeroko pojęte dziedzictwo kulturowe.
"W zeszłym roku odbyła się pierwsza edycja tego konkursu. Wtedy zaczęłam swoje wystąpienie od stwierdzenia, że wszystko zaczęło się od bardzo prozaicznego zapisu w krajowym programie opieki nad zabytkami" - przypomniała dyrektorka Narodowego Instytutu Dziedzictwa prof. Małgorzata Rozbicka podczas wręczenia nagród.
"Przez ten zapis powstało pytanie, jak sprawić, (...) by osoby z pasją do filmowania chciały pochylić się nad tym, co dla nas, jako Narodowego Instytutu Dziedzictwa jest istotne: dziedzictwem kulturowym, które nas otacza?" – dodała. "Jak skorzystać z tej młodości i otwartości twórczej, aby to, co dorosły profesjonalista może widzieć inaczej (...), młode osoby pokazały tak, żeby zarazić inny pasją do ochrony dziedzictwa?" – podkreśliła Małgorzata Rozbicka.
Nagrody przyznano w dwóch grupach wiekowych: 13-18 oraz powyżej 18 lat. W "młodszej" grupie, w kategorii reportaż lub dokument nt. Pomników Historii, pierwszą nagrodę otrzymali: Krystian Kowalski, Natalia Szmieszek, Jakub Kunicki i Martyna Kamińska, którzy pod opieką Ewy Paszek z Zabrza nakręcili film "Haltszytela na Nikiszu".
Najlepszym filmem animowanym promującym lokalne tradycje, zwyczaje i obrzędy uznano "Górniczy ancug". Daniel Jamrosy, Angelika Kusy, Wiktoria Szołtysik – grupa z Rudy Śląskiej pod kierownictwem Adama Ciupaka – wyjaśnili m.in. dlaczego śląski mundur ma 29 guzików oraz kto nosi jakie pióra na górniczych czapkach.
W grupie "dorosłej" najlepszym dokumentem na temat Pomników Historii uznano film "Drugie imię" Aleksandry Przytuły i Maksymiliana Kucharskiego z Warszawy. Twórcy, posługując się przykładem drugiego imienia, opowiadają o wspólnocie i tradycji podtrzymywanej i kultywowanej przez polską mniejszość tatarską, której obiekty sakralne – drewniane meczety i cmentarz – znajdują się na Podlasiu, w Bohonikach i Kruszynianach.
Autorem najlepszej animacji w tej grupie okazał się – chociaż w momencie wysłania zgłoszenia nie osiągnął jeszcze wymaganego wieku – Paweł Henrykowski. Film "Jezus z Marszałkowskiej" stworzył przy pomocy ojca, Wojciecha. Opowiedział w nim o obrazie "Jezu, ufam Tobie, wykonanym przez Pereca Willenberga – wcześniej malarza fresków w synagogach – 11 września 1944 roku w piwnicy domu przy Marszałkowskiej 60 w Warszawie.
W ramach konkursu przyznano także wyróżnienie za spot promujący Europejskie Dziedzictwo Kulturowe. Nagrodę otrzymali Grzegorz Maj i Joanna Dąbrowska z Wrocławia za film "Zabytki do odkrycia".
Do konkursu współorganizowanego przez Polski Instytut Sztuki Filmowej zgłoszono ponad 50 prac, które oceniło jury w składzie: Beata Bauer, Marcin Bortkiewicz, Kinga Gałuszka, Beata Kot, Marta Pajek, Katarzyna Szczuka-Niezabitowska i Wojciech Saramonowicz.
W czwartek wręczono także nagrodę za najpopularniejszy film zrealizowany podczas organizowanych wiosną przez PISF i NID warsztatów filmowych, które miały zachęcić do uczestnictwa w „Zabytkomanii”. Plebiscyt, w którym najlepszych wyłoniono dzięki internetowemu głosowaniu, wygrał zespół pod opieką Jolanty Galewskiej z gimnazjum nr 1 w Piasecznie.
Pełna lista laureatów "Zabytkomanii" pojawi się w piątek rano na stronie Narodowego Instytutu Dziedzictwa.(PAP)
oma/pat/