Radioodbiornik "Szarotka"
Aparaty telefoniczne, magnetofony kasetowe i szpulowe, w tym do specjalistycznego nagrywania, czy pierwsze polskie przenośne radioodbiorniki „Szarotka” można zobaczyć na stałej ekspozycji w Rzeszowie. Wszystkie pokazane urządzenia są w stanie idealnym.
Eksponowane przedmioty pochodzą z prywatnej kolekcji znanego w Rzeszowie pasjonata, popularyzatora nauki i techniki Pawła Pasterza. Tworzył on swoją kolekcję przez ponad 20 lat.
Ekspozycja jest uzupełnieniem pracowni popularnonaukowej Experymentarium 3Z, czyli Zobacz, Zbuduj, Zademonstruj, działającej od września ub. roku. Prowadzone są tam - wzorem zajęć praktyczno-technicznych w stylu lat 70. ub. wieku i szkolnych pracowni dydaktycznych - interaktywne zajęcia politechniczne w ramach edukacji nieformalnej.
Większość tych urządzeń zostało wyprodukowanych i skonstruowanych w Polsce – podkreśla Pasterz – wszystkie są zachowane w idealnym stanie technicznym i wizualnym; wiele z nich nigdy nie było używanych.
Właściciel kolekcji zaznaczył, że są to wyjątkowe pamiątki techniki i kultury materialnej, choć były przedmiotami codziennego użytku. „To pamiątki techniki i kultury materialnej, które mogą przenosić nas w czasie na fali sentymentalnych wspomnień, i prezentować czar i magię czasów, które już minęły, a które dla wielu zachowały specyficzny koloryt i klimat” – mówił Pasterz.
Na ekspozycji można zobaczyć urządzenia do zapisu dźwięku, takie jak magnetofony firm: Telefunken, Philips, Grundig, Technics, w tym pierwszy kasetowy magnetofon systemu DC International Grundig z lat 60. XX wieku, a także polskie magnetofony kasetowe Mk-126, Mk-122, Mk-121 i kasetowy wysokiej klasy Hi-Fi M601 SD.
Są także szpulowe: monofoniczne na licencji Grundiga czy szpulowe polskiej konstrukcji: monofoniczny Tonette, Melodia, Piosenka, a także monofoniczne wyższej klasy m.in. serii ZK-120, stereofoniczne klasy Hi-Fi serii M2407S/M2408SD Aria, w tym wersje eksportowe, oraz stereofoniczny wysokiej klasy M3201 SD Koncert.
Wśród ciekawostek można znaleźć dwa pierwsze polskie przenośne radioodbiorniki „Szarotka”, z lat 50. XX wieku. Jedna z pokazanych „Szarotek” pochodzi z wersji limitowanej - zaznaczyła współinicjatorka ekspozycji i pracowni 3Z, Marlena Proszak. „Te radioodbiorniki z reguły były produkowane w kolorze kości słoniowej. Ale była też wersja limitowana czerwonych radioodbiorników, i na wystawie można taki zobaczyć” – zachęcała Proszak.
Pokazano także aparaty telefoniczne z okresu PRL i przedwojenne, z których wiele to aparaty na korbkę, czy sprzęt AGD, m.in. pierwsze polskie odkurzacze firmy Zelmer, miksery.
Nie zabrakło też urządzeń, pomocy naukowych i dydaktycznych ze szkolnych pracowni, takich jak np. generatory Van de Graaffa, maszyny elektrostatyczne, przyrządy do doświadczeń z elektromagnetyzmu, hydrostatyki, mechaniki, przyrządy pomiarowe, m.in. amperomierze, woltomierze, omomierze i mierniki uniwersalne, czy przyrządy optyczne, takie jak mikroskop z kompletnym wyposażeniem, szkolny laser helowo-neonowy.
Agnieszka Pipała (PAP)
api/ mow/
