24 działaczy podziemia solidarnościowego z lat 80. - w tym trzech pośmiertnie - zostało uhonorowanych w piątek w Bielsku-Białej Krzyżami Wolności i Solidarności. Bohaterom lub ich bliskim w imieniu prezydenta RP odznaczenia wręczył prezes IPN Jarosław Szarek.
"Państwo nie mieliście broni, ale mieliście siłę ducha. Mieliście w sercach wyniesione z rodzinnego domu wartości opisujące krzyż, który otrzymaliście. To krzyż, który stanowi Polskę od 1050 lat i wartości wynikające z dekalogu. To wolność, której cenę znacie, bo ją płaciliście. To wreszcie solidarność, której dziś nam tak bardzo potrzeba" – powiedział Szarek.
Szef Instytutu Pamięci Narodowej podkreślił, że ideały, które legły u podstaw Solidarności, są uniwersalne. "One pozwoliły nam, naszym przodkom przetrwać każdą niewolę, każdy trudny czas. Jeśli to zachowamy, to możemy z nadzieją i pogodą patrzeć w przyszłość" – mówił.
"Dziękuję za poświęcenie i proszę, abyście własne dzieje przekazywali młodemu pokoleniu, bo wartości Solidarności są bezdyskusyjne. Dziękuję za wszystko co zrobiliście, abyśmy mogli żyć w wolnej i niepodległej Polsce" – powiedział Szarek.
Krzyże Wolności i Solidarności otrzymali: Janusz Bargieł, Piotr Józef Brańka, Bernard Czernecki, Jolanta Maria Duda, Józef Dziedzic, Józef Golonka, Grzegorz Gołdynia, Jadwiga Gołdynia, Kazimierz Grajcarek, Adam Gwiżdż, Jerzy Jachnik, Józef Łopatka, Aleksandra Machowiak, Aleksander Marek, Tadeusz Motyka, Adam Pawlik, Magdalena Pawlik, Wacław Pierzchalski, Teresa Szafrańska, Bogdan Szozda, Stanisław Zarzycki, a pośmiertnie: Karol Fajkis, Jan Frączek i Mieczysław Machowiak.
Uroczystość zbiegła się z 36. rocznicą strajku generalnego na Podbeskidziu, który wybuchł 27 stycznia 1981 r. Protest był pierwszą akcją o charakterze czysto politycznym: skierowany był przeciw przejawom nadużyć i pospolitych przestępstw kryminalnych ludzi z ówczesnego aparatu władzy i PZPR. "To był strajk o uczciwość, godność i prawdę. Te wartości, bez względu na system, są czymś nieprzemijającym" – mówił w piątek prezes IPN Jarosław Szarek.
"Strajk bielski" trwał 10 dni. Według szacunków objął ponad 400 zakładów pracy i instytucji; łącznie blisko 200 tys. ludzi. Dzięki zaangażowaniu przewodniczącego NSZZ Solidarność Lecha Wałęsy oraz mediacji sekretarza Konferencji Episkopatu Polski bp. Bronisława Dąbrowskiego 6 lutego zawarte zostało porozumienie. Konsekwencją tego były dymisje m.in. wojewody i wicewojewodów bielskich, prezydenta Bielska-Białej oraz wielu urzędników.
Krzyż Wolności i Solidarności został ustanowiony przez Sejm w 2010 r. Nawiązuje do Krzyża Niepodległości, czyli odznaczenia, które II Rzeczpospolita ustanowiła, by uhonorować tych, którzy walczyli o niepodległość w 1918 r.
Krzyż nadaje prezydent RP, na wniosek prezesa IPN, działaczom opozycji wobec dyktatury komunistycznej, za działalność na rzecz odzyskania przez Polskę niepodległości i suwerenności lub respektowanie praw człowieka w PRL. Po raz pierwszy przyznano go w czerwcu 2011 r. przy okazji obchodów 35. rocznicy protestów społecznych w Radomiu. (PAP)
szf/ pat/
