Zbigniew Ostoja-Rylski ps. Brzoza podczas przekazania dokumentów Armii Krajowej AAN. Fot. PAP/T. Gzell
Cenne dokumenty dotyczące działań batalionów Armii Krajowej "Parasol" i "Zośka" podczas niemieckiej okupacji Polski trafiły we wtorek do Archiwum Akt Nowych (AAN) w Warszawie. Archiwalia zostały udostępnione na stronie internetowej AAN.
Dokument z 1 września 1943 r. powołujący do życia batalion "Zośka", podpisany przez Ryszarda Białousa ps. Jerzy oraz dokumenty związane z akcją bojową "Koppe" z 11 lipca 1944 r. udostępniło Archiwum Akt Nowych (AAN) na swojej stronie internetowej (http://www.aan.gov.pl/art,252,dokumenty-batalionu-ak-parasol), wśród innych archiwaliów dotyczących działań Armii Krajowej (AK).
Cenne dokumenty placówka otrzymała - z jednym wyjątkiem - od, jak go określił dyrektor AAN Tadeusz Krawczak: "wybitnego historyka Podziemnego Państwa Polskiego, który chciał zostać anonimowy".
Akt powołania batalionu "Zośka" przekazał do AAN Zbigniew Ostoja-Rylski ps. Brzoza żołnierz "Parasol".
"Przeszłość tworzy przyszłość, jak się nie pamięta o przeszłości to nie ma przyszłości. (...) Jestem dumny, że walczyłem w tym batalionie" - powiedział Ostoja-Rylski.
W dokumentacji akcji "Koppe" można zobaczyć m.in. oryginalną mapę używaną przez uczestników akcji, zestawienia finansowe wydatków z nią związanych, wykazy podróży żołnierzy "Parasola" na trasie Warszawa - Kraków, notatki, rozkazy, itp.
AAN dostało też materiały, opracowane przez pchor. Kazimierza Glazera pseudonim "Sam" z komórki Moto, do celów szkolenia wojskowego i samochodowego.
"Ogromne wrażenie, które ciągle robi na nas historia batalionów Parasol i Zośka to jest niesłychana odwaga i mądrość. Tych dwóch cech Polska ciągle bardzo potrzebuje. Polska może być krajem silnym i mądrym. To jest bardzo ważna lekcja wartości, którą nam dajecie. Odwaga, dzielność, wierność idei, przywiązanie do ojczyzny to są wielkie słowa, których nośnikiem jesteście właśnie wy" - powiedziała wiceminister Kultury i Dziedzictwa Narodowego Magdalena Gawin, zwracając się do obecnych na sali kombatantów (Oprócz Zbigniewa Ostoi-Rylskiego byli też Roman Staniewski z batalionu "Miotła" i Jakub Nowakowski z "Zośki").
Batalion „Parasol” – batalion Armii Krajowej składający się z harcerzy „Szarych Szeregów”, konspiracyjnego Związku Harcerstwa Polskiego. Do najważniejszych zadań bojowych żołnierzy "Parasola" zalicza się akcję "Kutschera" (1 lutego 1944 r. w Warszawie). Podczas powstania warszawskiego batalion „Parasol” wszedł, obok batalionu „Zośka”, w skład zgrupowania Kedywu KG AK – "Radosław". (Kedyw - Kierownictwo Dywersji Komendy Głównej Armii Krajowej – pion organizacyjny AK).
Batalion „Zośka” – batalion AK utworzony pod koniec sierpnia 1943 r., przyjął nazwę „Zośka” dla upamiętnienia dowódcy warszawskich Grup Szturmowych Tadeusza Zawadzkiego „Zośki” (poległego w akcji na posterunek graniczny w Sieczychach).
Akcja "Koppe" – nieudana akcja AK, przeprowadzona 11 lipca 1944 r. w Krakowie przeciwko Wilhelmowi Koppemu, wyższemu dowódcy SS i Policji w Generalnym Gubernatorstwie i jednocześnie sekretarzowi stanu w niemieckim „rządzie” Generalnego Gubernatorstwa i zastępcy Hansa Franka. (PAP)
mg/ pat
