Panorama Łodzi z widziana komina zrewitalizowanej dawnej elektrociepłowni EC-1 w centrum miasta. Fot. PAP/G. Michałowski
Miasto Łódź i półwysep Westerplatte są polskimi kandydatami do otrzymania Znaku Dziedzictwa Europejskiego - poinformowało we wtorek MKiDN. W uzasadnieniu podkreślono "wielokulturowy i wielonarodowy charakter" miasta oraz rolę, jaką odegrało Westerplatte w historii.
Znak Dziedzictwa Europejskiego jest przyznawany obiektom, które odegrały znaczącą rolę w kulturze i historii Europy oraz w tworzeniu Unii Europejskiej.
W tym roku do krajowego etapu selekcji zgłoszonych zostało 15 obiektów w tym m.in. - Gniezno, Góra św. Anny, Park Mużakowski, Uniwersytet Jagielloński, założenie zamkowe w Kędzierzynie-Koźlu, Zamek w Lidzbarku Warmińskim.
Zostały one poddane pod głosowanie na stronach Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, a także ocenione przez Komitet ds. Znaku Dziedzictwa Europejskiego. Ostateczną rekomendację otrzymały dwa miejsca, które "w największym stopniu odpowiadają kryteriom określonym przez Unię Europejską i są to: Łódź - wielokulturowy krajobraz miasta przemysłowego oraz Półwysep Westerplatte" - napisano na stronie ministerstwa.
Komitet ds. Znaku Dziedzictwa Europejskiego podkreślił, że przez lata miasto "pozostawało fenomenem", którego skład etniczny tworzyły cztery narodowości: Polacy, Żydzi, Niemcy i Rosjanie. "Pomimo tak dużego zróżnicowania narodowościowego, religijnego i kulturowego mieszkańców miasta, Łódź przełomu XIX i XX wieku cieszyła się reputacją miasta wolnego od ksenofobii" - zaznaczono.
Łódź została doceniona za "unikalny wielokulturowy i wielonarodowy charakter, jej dynamiczny rozwój na przestrzeni ostatnich lat oraz potencjał promocyjny".
"W rezultacie gwałtownego rozwoju urbanistycznego i przemysłowego miasta w XIX i XX wieku oraz dzięki wyjątkowej różnorodności etnicznej oraz religijnej jego obywateli, współczesny krajobraz kulturowy Łodzi silnie wyróżnia się na tle innych miast europejskich" - wskazano w uzasadnieniu.
Komitet ds. Znaku Dziedzictwa Europejskiego podkreślił, że przez lata miasto "pozostawało fenomenem", którego skład etniczny tworzyły cztery narodowości: Polacy, Żydzi, Niemcy i Rosjanie. "Pomimo tak dużego zróżnicowania narodowościowego, religijnego i kulturowego mieszkańców miasta, Łódź przełomu XIX i XX wieku cieszyła się reputacją miasta wolnego od ksenofobii" - zaznaczono.
Przedstawiciele Komitetu zwrócili uwagę, że w tym kontekście historia Łodzi silnie nawiązuje do podstawowych wartości Unii Europejskiej, takich jak poszanowanie praw człowieka, w tym praw mniejszości, niedyskryminacja, tolerancja, sprawiedliwość oraz solidarność. "Siłą kandydatury Łodzi jest również fakt, iż od wielu lat miasto konsekwentnie nawiązuje do swojej tożsamości, budowanej w XIX i XX wieku, co znajduje odzwierciedlenie w licznych inicjatywach o charakterze artystycznym, kulturalnym i społecznym" - napisano.
W uzasadnieniu decyzji, dotyczącej rekomendowania półwyspu Westerplatte, Komitet ds. Znaku Dziedzictwa Europejskiego podkreślił, "wartość symboliczną obiektu oraz rolę, którą odegrał on w historii Europy i Świata". "Obrona Westerplatte jest bezdyskusyjnym symbolem bohaterstwa oraz patriotycznego poświęcenia na rzecz obrony integralności terytorialnej, niepodległości politycznej państwa oraz jego suwerenności" - podkreślono.
Członkowie Komitetu byli zgodni, iż ewentualne przyznanie Znaku Dziedzictwa Europejskiego Westerplatte, może w znaczący sposób przyczynić się do zwiększania świadomości Europejczyków, w odniesieniu do jednego z "najtragiczniejszych okresów w historii kontynentu". "Westerplatte, jako niezwykle istotny element polskiego dziedzictwa, zasługuje w tym kontekście na szeroką promocję w Unii Europejskiej" - uzasadniono.
Członkowie Komitetu byli zgodni, iż ewentualne przyznanie Znaku Dziedzictwa Europejskiego Westerplatte, może w znaczący sposób przyczynić się do zwiększania świadomości Europejczyków, w odniesieniu do jednego z "najtragiczniejszych okresów w historii kontynentu". "Westerplatte, jako niezwykle istotny element polskiego dziedzictwa, zasługuje w tym kontekście na szeroką promocję w Unii Europejskiej" - uzasadniono.
Zadaniem rekomendowanych obiektów jest teraz opracowanie wniosków zgłoszeniowych, które zostaną przedłożone Komisji Europejskiej i będą konkurowały z obiektami zgłoszonymi przez pozostałe państwa.
Od 2006 do 2011 r. przyznawanie tego znaku było inicjatywą międzyrządową. Po decyzji Parlamentu Europejskiego z 2011 r. stało się inicjatywą unijną: zmienione zostały kryteria, procedury przyznawania i sam wygląd znaku. Od tego czasu otrzymało go 29 obiektów.
Od 2015 r. znak ma być przyznawany raz na dwa lata. Obecnie państwa członkowskie mogą zgłaszać co najwyżej dwa obiekty, a niezależni eksperci oceniają te zgłoszenia i wybierają po jednym miejscu z każdego kraju. Na podstawie rekomendacji ekspertów Komisja Europejska zatwierdza, który obiektom znak zostaje przyznany.
Główną ideą Znaku jest zwrócenie uwagi na wspólne europejskie dziedzictwo kulturowe. Zgłaszane obiekty powinny mieć ponadnarodowy lub paneuropejski charakter, odgrywać ważną rolę w historii integracji europejskiej lub w rozwijaniu i promowaniu wspólnych wartości, na których opiera się UE.
Podmioty starające się o ten Znak Dziedzictwa Europejskiego muszą przedstawić projekt, w którym zobowiązują się prowadzić działania edukacyjne i promocyjne związane z obiektem i wartościami europejskim, a także posiadać plan zarządzania obiektem, zapewnienia mu ochrony i udostępnienia go jak największej liczbie osób.(PAP)
ksi/ agz/
