Rozpoczął się remont elewacji i dachów najsłynniejszej gdańskiej świątyni - Bazyliki Mariackiej. To największe – po przeprowadzonym już remoncie wieży – prace, jakie przejdzie zabytek od czasu odbudowy z wojennych zniszczeń. Remont potrwa 1,5 roku, pochłonie ok. 14 mln zł.
Proboszcz świątyni ks. prałat Ireneusz Bradtke powiedział w rozmowie z PAP, że zarówno elewacje, jak i dachy kościoła są w złym stanie. Już kilka lat temu niektóre partie ścian świątyni zabezpieczono siatkami, by kruszące się i spadające fragmenty cegieł nie czyniły szkód. Także w pokryciu dachów świątyni zauważono liczne ubytki dachówek, a m.in. przedostająca się przez dziury woda spowodowała korozję metalowych elementów konstrukcji dachów.
Gospodarzom bazyliki udało się w ostatnim czasie pozyskać unijne środki na remont dachów oraz elewacji i w środę rozpoczęły się prace. Proboszcz świątyni poinformował PAP, że obejmą one wszystkie elewacje świątyni, a w ich ramach ściany zostaną zbadane cegła po cegle. Tam, gdzie zajdzie taka potrzeba, nastąpi wymiana lub uzupełnienie cegieł oraz zaprawy.
„Naprawione zostaną również i poddane rekonstrukcji okna – te, które dotąd nie przeszły takich prac. Odrestaurowane zostaną także wszystkie kamienne portale i bramy prowadzące do bazyliki oraz oba zewnętrzne zegary - groblowy i słoneczny” – poinformował PAP ks. Bradtke, dodając, że ma nadzieję, iż przy tej okazji uda się uruchomić mechanizm nieczynnego od dawna zegara groblowego.
Z kolei kapitalny remont dachów obejmie wymianę całego – liczącego około hektara - pokrycia dachowego bazyliki, a także naprawę wieżyczek zdobiących zadaszenie świątyni. „Na skrzyżowaniu transeptu z nową główną odbudowana zostanie również wieżyczka, która nie została odbudowana po II wojnie światowej” – poinformował ks. Bradtke.
Dodał, że w ramach remontu dachu oczyszczona zostanie także przestrzeń nad wszystkimi sklepieniami Bazyliki Mariackiej i wymieniona na nową instalacja elektryczna w ich obrębie. Wybudowane zostaną również nowe pomosty nad sklepieniami potrzebne do samych prac, ale też do późniejszych konserwacji tej przestrzeni.
Prace remontowe przeprowadzać będą dwie firmy, które wygrały przetargi: jedna z firm jest odpowiedzialna za dach, a druga – za elewacje. Obie firmy mają na wykonanie swoich zadań półtora roku. Prace, wykonywane dzięki pozyskanym przez gospodarzy bazyliki funduszom unijnym, pochłoną w sumie prawie 14 mln zł brutto.
Konieczny przy pozyskiwaniu funduszy unijnych wkład własny zapewniło świątyni miasto Gdańsk, a także Towarzystwo Przyjaciół Bazyliki Mariackiej, które od pewnego czasu organizuje koncerty i inne inicjatywy, aby zbierać fundusze na kolejne przedsięwzięcia remontowe i renowacyjne w kościele. Jedną z inicjatyw jest akcja „Gwiazdki dla Bazyliki”, w ramach której darczyńcy – w podziękowaniu za datki – zostają patronami gwiazd zdobiących sklepienie kościoła.
Podczas walk w marcu 1945 r., w wyniku ostrzału artyleryjskiego, Bazylika Mariacka i jej wyposażenie uległy poważnemu zniszczeniu. Kościół stopniowo odbudowano. Najpoważniejsze prace, związane z przywróceniem świątyni ścian, dachów, sklepień itp. zakończono w 1955 roku. Upływ kilkudziesięciu lat, jakie minęły od odbudowy, sprawił, że dziś wiele elementów budowli i jej wyposażenia wymaga pilnego remontu lub konserwacji.
Przed kilkoma laty gospodarzom bazyliki udało się pozyskać prawie 13 mln zł z Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego (2 mln zł na tzw. wkład własny dołożyło miasto Gdańsk), dzięki którym to środkom wyremontowano liczącą 82 metry wysokości wieżę świątyni wraz z jej dachem.
Poza remontem dachów i elewacji, gospodarze świątyni chcieliby także przeprowadzić renowację około 500 płyt nagrobnych składających się na posadzkę kościoła oraz wymienić instalację elektryczną we wnętrzach kościoła. W planach jest też remont Domu Ferberów, w którym mieści się plebania oraz całe zaplecze bazyliki, a także na dokończenie renowacji zegara astronomicznego i adaptacja dawnej kotłowni na cele multimedialne.
Bazylika Mariacka to największy ceglany kościół na świecie. Kamień węgielny pod jej budowę położono w 1343 r. Wznoszono ją etapami przez 159 lat - do 1502 roku. Jej wnętrze, liczące ponad 6,7 tys. m kw., może pomieścić ok. 20 tys. ludzi. W murach świątyni znajduje się 37 olbrzymich okien. Do wnętrza prowadzi siedem bram, każda z innej uliczki.
Wśród największych skarbów bazyliki są m.in. wykonana z kamienia wapiennego rzeźba "Pieta gdańska" powstała ok. 1410 r., kopia słynnego - wykonanego w drugiej połowie XV wieku - tryptyku "Sąd Ostateczny" Hansa Memlinga oraz - pochodzący także z drugiej połowy XV wieku, wysoki na 14 metrów zegar astronomiczny Hansa Duringera, pokazujący m.in. rok, godzinę i minuty, znaki Zodiaku, kalendarz świąt kościelnych i fazy księżyca. (PAP)
aks/ itm/
