Budynek Narodowego Instytutu Audiowizualnego w Warszawie. Fot. PAP/M. Obara
Połączenie Filmoteki Narodowej z Narodowym Instytutem Audiowizualnym i utworzenie w wyniku tego nowej państwowej instytucji kultury - to główny cel projektu nowelizacji ustawy o kinematografii, którego pierwsze czytanie odbyło się w środę na posiedzeniu sejmowej komisji kultury.
W wyniku połączenia Filmoteki Narodowej z NInA zostanie utworzona Filmoteka Narodowa - Instytut Audiowizualny (FINA). W ocenie resortu kultury, który przygotował projekt noweli, skutkiem połączenia będzie lepsza i bardziej kompleksowa ochrona polskiego dziedzictwa filmowego.
Wiceminister kultury Jarosław Sellin powiedział na środowym posiedzeniu Komisji Kultury i Środków Przekazu, że omawiana nowelizacja ma charakter techniczny, a jej istotą jest zmiana nazwy Filmoteka Narodowa na "Filmoteka Narodowa - Instytut Audiowizualny" w ustawach, gdzie nazwa FN figuruje.
Wiceprzewodnicząca komisji Iwona Śledzińska-Katarasińska (PO) powiedziała, że proponowany projekt w żaden sposób nie precyzuje, jak będzie funkcjonowała nowo powoływana instytucja - FINA. W związku z tym złożyła wniosek o odrzucenie projektowanej nowelizacji w pierwszym czytaniu. Wniosek ten został jednak przez komisje odrzucony.
Sellin wyjaśniał, że sposób działania nowej instytucji został precyzyjnie opisany w zarządzeniu ministra kultury o jej powołaniu z października zeszłego roku. Połączenie Narodowego Instytutu Audiowizualnego z Filmoteką Narodową dyktowane jest, jak mówił Sellin, "koniecznością zapewnienia większej efektywności działań na rzecz zabezpieczania i udostępniania narodowego dziedzictwa audiowizualnego, ze szczególnym uwzględnieniem zbiorów Filmoteki Narodowej oraz potencjału wiedzy i techniki Narodowego Instytutu Audiowizualnego".
Jak przypomniał, Filmoteka Narodowa służy do utrzymywania dziedzictwa narodowego w dziedzinie kinematografii, a Narodowy Instytut Audiowizualny do nagrywania nowych produkcji, również filmowych, teatralnych, muzycznych, ale też cyfryzacji tych zasobów, by były dostępne jak najszerszej publiczności. Sellin powiedział, że dla dziedzictwa kulturowego lepsze efekty przyniesie "synergia działań" tych dwóch instytucji. "Ponieważ NInA ma wspaniały sprzęt, wspaniałe doświadczenia cyfryzujące, a Filmoteka ma potężne zasoby, które wymagają cyfryzacji, więc połączenie tych instytucji przyniesie po prostu duże korzyści dla szybszego udostępniania polskiego dorobku kinematograficznego i tworzenia kolejnych zasobów w następnych latach" - uzasadniał.
Połączenie Narodowego Instytutu Audiowizualnego z Filmoteką Narodową dyktowane jest, jak mówił wiceminister kultury Jarosław Sellin, "koniecznością zapewnienia większej efektywności działań na rzecz zabezpieczania i udostępniania narodowego dziedzictwa audiowizualnego, ze szczególnym uwzględnieniem zbiorów Filmoteki Narodowej oraz potencjału wiedzy i techniki Narodowego Instytutu Audiowizualnego".
Przedmiotem działania powstałej w wyniku połączenia nowej instytucji będzie gromadzenie, katalogowanie, zachowanie i restaurowanie oraz udostępnianie zbiorów oraz materiałów dokumentacyjnych, dotyczących narodowego dziedzictwa audiowizualnego; współtworzenie, produkcja, rejestracja i promocja dzieł kultury o wysokim poziomie artystycznym w celu ich emisji w programach mediów publicznych i prywatnych; produkcja materiałów audiowizualnych o wysokim poziomie artystycznym, dotycząca zagadnień związanych z kulturą, nauką, edukacją w celu ich emisji w programach mediów publicznych i prywatnych lub internecie albo rozpowszechniania w inny sposób; prowadzenie działalności edukacyjnej, naukowej, wydawniczej i kulturalnej.
W ocenie resortu kultury skutkiem połączenia będzie, jak napisano w uzasadnieniu nowelizacji, „znacznie lepsza i bardziej kompleksowa ochrona polskiego dziedzictwa filmowego" - zasoby Filmoteki Narodowej będą mogły zostać poddane procesowi cyfryzacji, a następnie udostępnione szerokiej publiczności, zaś możliwości edukacyjne i popularyzatorskie wzrosną wielokrotnie.
Połączenie Filmoteki Narodowej i Narodowego Instytutu Audiowizualnego było pierwotnie planowane na 1 marca, ale - jak informowało MKiDN - zgodnie z nowym zarządzeniem ministra kultury nastąpi to 10 maja. Jak mówił Sellin, to przesunięcie wynika z konieczności uchwalenia nowelizacji jeszcze przed połączeniem obu instytucji.
Filmoteka Narodowa to państwowa instytucja kultury, której statutowym zadaniem jest ochrona dziedzictwa kulturalnego w dziedzinie kinematografii (m.in. gromadzenie zbiorów filmowych - taśm, a także scenariuszy, scenopisów, książek o tematyce filmowej, plakatów, fotosów) oraz upowszechnianie kultury filmowej. Kolekcja FN - zbiory filmowych taśm i archiwaliów - jest jedną z największych w Europie.
NInA rozpoczął działalność w 2005 r. jako Polskie Wydawnictwo Audiowizualne (PWA) i pod tą nazwą zainicjował wydawane do chwili obecnej serie muzyczne i filmowe: m.in. Polską Szkołę Dokumentu. W 2009 r. decyzją ministra kultury został przemianowany na Narodowy Instytut Audiowizualny. Misją statutową NInA jest utrwalanie, archiwizacja i upowszechnianie najbardziej wartościowych przejawów kultury filmowej, muzycznej oraz teatralnej.
Dyrektor Narodowego Instytutu Audiowizualnego Michał Merczyński jest przeciwny decyzji o połączeniu NiNy i FN. W lutym, na posiedzeniu senackiej Komisji Kultury i Środków przekazu podkreślał, że jego zdaniem takie połączenie nie jest konieczne. (PAP)
oma/ aszw/ itm/
