Poniżej, za biurem prasowym śląsko-dąbrowskiej Solidarności - w kolejności alfabetycznej - przedstawiamy sylwetki 10 osób, które w czwartek, z okazji 29. rocznicy pacyfikacji kopalni Wujek, otrzymały odznaczenia państwowe. Wręczył je podczas uroczystości pod Krzyżem-Pomnikiem przy katowickiej kopalni prezydent Bronisław Komorowski.
Ks. prałat Bernard Czernecki - duszpasterz ludzi pracy, który w czerwcu 1978 roku po strajkach w KWK Jastrzębie i Moszczenica bronił zwolnionych z kopalni górników. To po jego interwencji u władz, wspomaganej przez biskupa Herberta Bednorza, zostali przywróceni do pracy. W latach 1979-1994 proboszcz kościoła NMP Matki Kościoła (tzw. kościół na Górce) w Jastrzębiu Zdroju. Duchowy opiekun strajkujących górników jastrzębskich kopalń w sierpniu 1980 roku. 13 grudnia 1981 roku w czasie mszy ogłosił początek strajku w jastrzębskich kopalniach, odprawiał msze i spowiadał górników w jastrzębskich kopalniach. Po strajkach ukrywał na terenie kościoła sztandary "S", udzielał pomocy finansowej, opłacał obrońców strajkujących górników. Współtwórca Komitetu Pomocy Internowanym i Poszkodowanym. W 1984 roku pomagał w zorganizowaniu w przykościelnych pomieszczeniach tajnej drukarni pisma OŚĆ. Od 1990 kapelan Sekretariatu Górnictwa i Energetyki NSZZ "Solidarność" w Katowicach. Od 1994 na emeryturze. (Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski)
Antoni Gierlotka - uczestnik strajku okupacyjnego w kopalni Wujek od 14-16 grudnia 1981 roku. Działacz Solidarności, członek społecznego komitetu budowy pomnika górników KWK Wujek, członek społecznego komitetu pamięci poległych górników, współorganizator obchodów kolejnych rocznic grudnia 1981, obecnie zajmuje się edukacją młodego pokolenia oprowadzając wycieczki po Muzeum Izbie Pamięci Górników KWK Wujek. (Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski)
Witold Janowicz - jeden z najmłodszych więźniów politycznych w stanie wojennym. W dniu skazania miał 17 lat. Został zatrzymany w nocy 17/18 grudnia 1981r. w trakcie prowadzenia akcji plakatowej w Gliwicach. Został skazany wyrokiem sądu wojskowego w Katowicach na 3 lata pozbawienia wolności i usunięty karnie ze szkoły. Za wstawiennictwem ordynariusza diecezji katowickiej ks. bpa Herberta Bednorza karę więzienia czasowo zawieszono. Po wszczęciu postępowania przeciwko funkcjonariuszom MO, przez których został pobity podczas przesłuchania zostaje ponownie aresztowany 31 sierpnia 1982 r. W trakcie aresztowania był ofiarą tzw. ścieżki zdrowia. Dotkliwie pobity pałkami, przetrzymywany w nieogrzewanej celi zapadł na ciężkie zapalenie płuc. Sąd Rejonowy w Gliwicach skazał go na 3 lata pozbawienia wolności oraz odwieszenie poprzednio zawieszonego wyroku. W wyniku ogłoszonej amnestii 22 lipca 1983 roku wyszedł na wolność. Był wielokrotnie zatrzymywany i inwigilowany do ukończenia szkoły. Nie został dopuszczony do zdawania egzaminu maturalnego z powodu karalności. Skierowano go na 9 miesięcy do wojskowej jednostki pracy wraz z kryminalistami. Po skończeniu służby wojskowej nie mógł znaleźć pracy ze względu na karalność. W 1989r. otworzył własną działalność gospodarczą i uzupełniał wykształcenie zdając maturę i kończąc studia. (Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski)
Stanisław Kiermes - przewodniczący Solidarności w kopalni Halemba w latach 1980-81. W nocy z 12 na 13 grudnia 1981 roku został internowany. Zwolniony 29 stycznia 1982. W latach 1982-1989 zajmował się m.in. kolportażem podziemnych wydawnictw na terenie Rudy Śląskiej, działał w środowisku opozycyjnym skupionym w Duszpasterstwie Ludzi Pracy przy parafii Matki Bożej Różańcowej w Rudzie Śląskiej. W 1986 roku został zwolniony z pracy za działalnością związkową, przywrócony w 1989 roku. (Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski)
Prof. Andrzej Łępkowski - lekarz, członek NSZZ "Solidarność", były rektor Śląskiej Akademii Medycznej. W dniach 16-18 grudnia 1981 roku brał udział w operacjach rannych górników kop. Wujek. W trakcie jednej z operacji wyjął pocisk z ciała rannego górnika. Pocisk ten, jako dowód zbrodni na kopalni, ukrywał przed SB aż do 1994 roku, kiedy ujawnił to przed Sądem Wojewódzkim w Katowicach. Ten pocisk to jeden z dwóch zachowanych przez lekarzy dowodów zbrodni, które nie zostały zniszczone. W latach 1989-91 współpracował z Sejmową Komisją Nadzwyczajną posła Jana Marii Rokity badającą m.in. działalność MO i SB w stanie wojennym. Pomagał rannym w staraniach o renty inwalidzkie i specjalne. Więzień obozu koncentracyjnego Auschwitz. (Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski)
Mec. Janusz Margasiński - w okresie aplikacji i jako adwokat był obrońcą w wielu procesach przeciwko działaczom opozycyjnym w latach 1981-89. Udzielał pomocy prawnej w rejestracji struktur NSZZ "Solidarność" kopalniach Jowisz i Grodziec. Uczestniczył w procesie rejestracji NSZZ "Solidarność" w 1989roku. Od 1993 roku pełnomocnik rodzin górników zabitych i rannych podczas pacyfikacji śląskich kopalń na początku stanu wojennego w toczących się w tej sprawie kolejnych procesach.(Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski)
Zbigniew Mazan - lekarz, który 16 grudnia 1981 roku pełnił dyżur w pogotowiu ratunkowym. Samodzielnie bez zlecenia z zespołem pojechał pod kopalnię Wujek, aby nieść pomoc rannym. Mimo zakazu ze strony MO przedarł się przez milicyjno-wojskowy kordon na teren kopalni do przyszybowego punktu medycznego. Transportował pierwszego rannego do szpitala. Wrócił i mimo zakazu zdołał w materacu w noszach przemycić do kopalni środki medyczne potrzebne do ratowania życia. Jest jedynym lekarzem pogotowia ratunkowego, któremu udało się wejść, i to dwukrotnie, na teren kopalni. (Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski)
Andrzej Rozpłochowski - przywódca strajku w Hucie Katowice w 1980 roku. Efektem tego protestu było podpisanie czwartej, po Gdańsku, Szczecinie i Jastrzębiu Zdroju umowy społecznej - Porozumienia Katowickiego. We wrześniu 1980 roku Rozpłochowski został przewodniczącym MKZ NSZZ "Solidarność" Katowice, od początku współtworzył krajowe struktury związku. Po wprowadzeniu stanu wojennego został internowany. Przebywał w ośrodkach odosobnienia w Katowicach, Zabrzu-Zaborzu, Grodkowie i Uhercach. W grudniu 1982 roku został przewieziony do Warszawy i oskarżony "o próbę obalenia siłą ustroju PRL". Był przetrzymywany bez wyroku w areszcie śledczym na Rakowieckiej. Zwolniony został w sierpniu 1984 roku na mocy amnestii. W 1988 roku wyjechał do Stanów Zjednoczonych, w sierpniu tego wrócił do Polski na stałe. (Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski)
Andrzej Służalec - więzień polityczny w stanie wojennym. W sierpniu 1980 roku uczestniczył w strajku w FSM Tychy. Był członkiem komitetu strajkowego i członkiem-założycielem NSZZ Solidarność w FSM. 14 grudnia 1981 był współorganizatorem jednodniowego strajku w FSM w Tychach. 20 grudnia 1981 roku został osadzony w areszcie śledczym w Katowicach. Wyrokiem Sądu Wojewódzkiego w Katowicach skazany na 3,5 roku pozbawienia wolności i 3 lata pozbawienia praw publicznych. Osadzony w zakładach karnych w Raciborzu, Strzelcach Opolskich, Kłodzku i Strzelinie. Został zwolniony 8 sierpnia 1983 roku na mocy amnestii. Po wyjściu na wolność podjął działalność w strukturach podziemnych Solidarności. 24 kwietnia 1984 roku został ponownie aresztowany i osadzony w areszcie śledczym w Katowicach. Zwolniony na mocy amnestii trzy miesiące później. (Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski)
Jerzy Stasiak - lekarz, zasłużony działacz NSZZ "Solidarność", od 16 grudnia 1981 r. do stycznia 1982r. jako neurochirurg brał udział w 3 operacjach górników kopalni Wujek, którzy mieli rany postrzałowe głowy. W latach 1982-83 współpracował z Biskupim Komitetem Pomocy uczestnicząc w akcjach zbierania oraz rozwożenia darów dla rodzin zamordowanych i rannych górników, internowanych i skazanych. (Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski). (PAP)
kon/ par/ bk/
Antoni Gierlotka - uczestnik strajku okupacyjnego w kopalni Wujek od 14-16 grudnia 1981 roku. Działacz Solidarności, członek społecznego komitetu budowy pomnika górników KWK Wujek, członek społecznego komitetu pamięci poległych górników, współorganizator obchodów kolejnych rocznic grudnia 1981, obecnie zajmuje się edukacją młodego pokolenia oprowadzając wycieczki po Muzeum Izbie Pamięci Górników KWK Wujek. (Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski)
Witold Janowicz - jeden z najmłodszych więźniów politycznych w stanie wojennym. W dniu skazania miał 17 lat. Został zatrzymany w nocy 17/18 grudnia 1981r. w trakcie prowadzenia akcji plakatowej w Gliwicach. Został skazany wyrokiem sądu wojskowego w Katowicach na 3 lata pozbawienia wolności i usunięty karnie ze szkoły. Za wstawiennictwem ordynariusza diecezji katowickiej ks. bpa Herberta Bednorza karę więzienia czasowo zawieszono. Po wszczęciu postępowania przeciwko funkcjonariuszom MO, przez których został pobity podczas przesłuchania zostaje ponownie aresztowany 31 sierpnia 1982 r. W trakcie aresztowania był ofiarą tzw. ścieżki zdrowia. Dotkliwie pobity pałkami, przetrzymywany w nieogrzewanej celi zapadł na ciężkie zapalenie płuc. Sąd Rejonowy w Gliwicach skazał go na 3 lata pozbawienia wolności oraz odwieszenie poprzednio zawieszonego wyroku. W wyniku ogłoszonej amnestii 22 lipca 1983 roku wyszedł na wolność. Był wielokrotnie zatrzymywany i inwigilowany do ukończenia szkoły. Nie został dopuszczony do zdawania egzaminu maturalnego z powodu karalności. Skierowano go na 9 miesięcy do wojskowej jednostki pracy wraz z kryminalistami. Po skończeniu służby wojskowej nie mógł znaleźć pracy ze względu na karalność. W 1989r. otworzył własną działalność gospodarczą i uzupełniał wykształcenie zdając maturę i kończąc studia. (Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski)
Stanisław Kiermes - przewodniczący Solidarności w kopalni Halemba w latach 1980-81. W nocy z 12 na 13 grudnia 1981 roku został internowany. Zwolniony 29 stycznia 1982. W latach 1982-1989 zajmował się m.in. kolportażem podziemnych wydawnictw na terenie Rudy Śląskiej, działał w środowisku opozycyjnym skupionym w Duszpasterstwie Ludzi Pracy przy parafii Matki Bożej Różańcowej w Rudzie Śląskiej. W 1986 roku został zwolniony z pracy za działalnością związkową, przywrócony w 1989 roku. (Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski)
Prof. Andrzej Łępkowski - lekarz, członek NSZZ "Solidarność", były rektor Śląskiej Akademii Medycznej. W dniach 16-18 grudnia 1981 roku brał udział w operacjach rannych górników kop. Wujek. W trakcie jednej z operacji wyjął pocisk z ciała rannego górnika. Pocisk ten, jako dowód zbrodni na kopalni, ukrywał przed SB aż do 1994 roku, kiedy ujawnił to przed Sądem Wojewódzkim w Katowicach. Ten pocisk to jeden z dwóch zachowanych przez lekarzy dowodów zbrodni, które nie zostały zniszczone. W latach 1989-91 współpracował z Sejmową Komisją Nadzwyczajną posła Jana Marii Rokity badającą m.in. działalność MO i SB w stanie wojennym. Pomagał rannym w staraniach o renty inwalidzkie i specjalne. Więzień obozu koncentracyjnego Auschwitz. (Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski)
Mec. Janusz Margasiński - w okresie aplikacji i jako adwokat był obrońcą w wielu procesach przeciwko działaczom opozycyjnym w latach 1981-89. Udzielał pomocy prawnej w rejestracji struktur NSZZ "Solidarność" kopalniach Jowisz i Grodziec. Uczestniczył w procesie rejestracji NSZZ "Solidarność" w 1989roku. Od 1993 roku pełnomocnik rodzin górników zabitych i rannych podczas pacyfikacji śląskich kopalń na początku stanu wojennego w toczących się w tej sprawie kolejnych procesach.(Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski)
Zbigniew Mazan - lekarz, który 16 grudnia 1981 roku pełnił dyżur w pogotowiu ratunkowym. Samodzielnie bez zlecenia z zespołem pojechał pod kopalnię Wujek, aby nieść pomoc rannym. Mimo zakazu ze strony MO przedarł się przez milicyjno-wojskowy kordon na teren kopalni do przyszybowego punktu medycznego. Transportował pierwszego rannego do szpitala. Wrócił i mimo zakazu zdołał w materacu w noszach przemycić do kopalni środki medyczne potrzebne do ratowania życia. Jest jedynym lekarzem pogotowia ratunkowego, któremu udało się wejść, i to dwukrotnie, na teren kopalni. (Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski)
Andrzej Rozpłochowski - przywódca strajku w Hucie Katowice w 1980 roku. Efektem tego protestu było podpisanie czwartej, po Gdańsku, Szczecinie i Jastrzębiu Zdroju umowy społecznej - Porozumienia Katowickiego. We wrześniu 1980 roku Rozpłochowski został przewodniczącym MKZ NSZZ "Solidarność" Katowice, od początku współtworzył krajowe struktury związku. Po wprowadzeniu stanu wojennego został internowany. Przebywał w ośrodkach odosobnienia w Katowicach, Zabrzu-Zaborzu, Grodkowie i Uhercach. W grudniu 1982 roku został przewieziony do Warszawy i oskarżony "o próbę obalenia siłą ustroju PRL". Był przetrzymywany bez wyroku w areszcie śledczym na Rakowieckiej. Zwolniony został w sierpniu 1984 roku na mocy amnestii. W 1988 roku wyjechał do Stanów Zjednoczonych, w sierpniu tego wrócił do Polski na stałe. (Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski)
Andrzej Służalec - więzień polityczny w stanie wojennym. W sierpniu 1980 roku uczestniczył w strajku w FSM Tychy. Był członkiem komitetu strajkowego i członkiem-założycielem NSZZ Solidarność w FSM. 14 grudnia 1981 był współorganizatorem jednodniowego strajku w FSM w Tychach. 20 grudnia 1981 roku został osadzony w areszcie śledczym w Katowicach. Wyrokiem Sądu Wojewódzkiego w Katowicach skazany na 3,5 roku pozbawienia wolności i 3 lata pozbawienia praw publicznych. Osadzony w zakładach karnych w Raciborzu, Strzelcach Opolskich, Kłodzku i Strzelinie. Został zwolniony 8 sierpnia 1983 roku na mocy amnestii. Po wyjściu na wolność podjął działalność w strukturach podziemnych Solidarności. 24 kwietnia 1984 roku został ponownie aresztowany i osadzony w areszcie śledczym w Katowicach. Zwolniony na mocy amnestii trzy miesiące później. (Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski)
Jerzy Stasiak - lekarz, zasłużony działacz NSZZ "Solidarność", od 16 grudnia 1981 r. do stycznia 1982r. jako neurochirurg brał udział w 3 operacjach górników kopalni Wujek, którzy mieli rany postrzałowe głowy. W latach 1982-83 współpracował z Biskupim Komitetem Pomocy uczestnicząc w akcjach zbierania oraz rozwożenia darów dla rodzin zamordowanych i rannych górników, internowanych i skazanych. (Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski). (PAP)
kon/ par/ bk/
