Cztery koncerty w siedzibie Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia (NOSPR) w Katowicach złożą się na obchody Dni Zoltana Kodalya – jednego z najwybitniejszych twórców w dziejach kultury muzycznej Węgier. Jego muzyka będzie rozbrzmiewać od 7 do 11 czerwca.
W tym roku przypada 50. rocznica śmierci kompozytora, a zarazem wybitnego specjalisty z zakresu pedagogiki muzycznej, lingwistyki i etnografii.
Jak informuje dział promocji NOSPR, program katowickich koncertów ułożono tak, by uwzględnić różne aspekty i gatunki obecne w jego twórczości. 7 czerwca w ramach cyklu "Środa młodych" miniatury fortepianowe, skrzypcowe i Sonata na wiolonczelę węgierskiego twórcy posłużą jako materiał do interpretacji ruchowej w wykonaniu absolwentek Katedry Pedagogiki Muzycznej katowickiej Akademii Muzycznej pod kierownictwem dr hab. Barbary Dutkiewicz.
8 czerwca kameraliści NOSPR, w tym dwaj koncertmistrzowie - Piotr Tarcholik i Adam Krzeszowiec – wykonają 4 kompozycje kameralne, należące do wczesnej, ale pod względem warsztatowym w pełni już dojrzałej twórczości Kodalya: Intermezzo, Serenadę op. 12, Sonatę wiolonczelową op. 4 i Sonatinę na wiolonczelę i fortepian.
Przeglądu twórczości chóralnej podjął się krakowski Chór Polskiego Radia, który wystąpi 10 czerwca w sali kameralnej pod dyrekcją dyrektora Chóru Węgierskiego Radia Zosltana Pada. Utwory a capella Kodaly'a zostaną wykonane w kontekście dzieł innych wybitnych twórców węgierskich - Franza Liszta i Gyorgy Ligetiego.
Cykl koncertów zakończy poranek symfoniczny NOSPR 11 czerwca pod dyrekcją Brytyjczyka Stefana Asbury. Program tego południowego koncertu obejmuje z kolei jeden z najbardziej znanych i cenionych utworów symfonicznych Kodaly'a - Koncert na orkiestrę z 1940 r., łączący w sobie cechy barokowego concerto grosso, węgierskiej muzyki ludowej oraz nowocześnie pojmowanej harmonii i techniki orkiestracji.
Zoltan Kodaly (1882-1967) był węgierskim kompozytorem i badaczem folkloru. Przed wojną opublikował m.in. pracę "Węgierska muzyka ludowa". Po wojnie działał jako etnomuzykolog i teoretyk pedagogiki muzycznej. Był twórcą oryginalnego systemu edukacji muzycznej, który zrewolucjonizował nauczanie muzyki na Węgrzech i na całym świecie. Metoda Kodalya, stosowana obecnie w różnych szkołach na całym świecie pozwala w krótkim czasie nauczyć sprawnie czytać nuty, bez zagłębiania się w teorię muzyki. W 2016 roku wpisana została na Listę Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego UNESCO.
Jego kompozycje łączą w sobie inspirację zaczerpniętą z węgierskiej muzyki ludowej z językiem dźwiękowym neoromantyzmu (zwłaszcza Brahmsa), a także francuskiego impresjonizmu - przede wszystkim w zakresie harmonii. Kodaly darzył wielkim szacunkiem twórczość Debussy’ego i Ravela, zdarzało się jednak także, że to Ravel czerpał impulsy z jego utworów (np. w Sonacie na skrzypce i wiolonczelę).
Dni Zoltana Kodalya wpisują się w wydarzenia trwającego Roku Kultury Węgierskiej w Polsce.
Anna Gumułka (PAP)
lun/ agz/
