„Sploty ducha, wzory codzienności”
Obrazy, rzeźby, tkaniny, rysunki z egzotycznej Bali udostępni od czwartku Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha w Krakowie. Zgodnie z zapowiedziami będzie to pierwsza tak obszerna wystawa pod Wawelem, prezentująca tak wszechstronnie sztukę z indonezyjskiej wyspy.
Obiekty na wystawie „Sploty ducha, wzory codzienności” pochodzą z kolekcji Krzysztofa Musiała i dotykają ważnych tematów w sztuce balijskiej – sfer sacrum i profanum.
Jak wyjaśniła PAP kuratorka wystawy Anna Król, ekspozycja w Mandze po raz pierwszy w Krakowie tak szeroko i wielostronnie prezentuje twórczość artystów z Bali.
W przestrzeni poświęconej sacrum znajdują się obrazy i rzeźby ilustrujące dawne eposy indyjskie, hinduistyczne bóstwa, a także lokalne ceremonie. Ważnym elementem tej części wystawy jest grupa sakralnych tkanin, których znaczenie wykracza daleko poza ich wartość materialną - mają znaczenie magiczne, rytualne.
Pomiędzy sferą sacrum a profanum Manggha eksponuje rysunki tuszem na papierze wykonane przez twórców balijskich w latach 30. XX w. Są to prace przedstawiające życie codzienne na Bali, ukazane niejednokrotnie w dramatyczny i pełen ekspresji sposób. Większość z nich znajdowała się niegdyś w kolekcjach słynnych antropologów – Margaret Mead i Gregory’a Batesona.
W przestrzeni profanum można podziwiać szereg obrazów oraz tkanin ilustrujących Bali w jej świeckim wymiarze, a także cenny zespół stylizowanych figur zwierząt i ludzi wykonanych w latach 30. XX w. Większość prac w tej część jest anonimowych artystów, inspirujących się europejskim art deco.
Sztuka Bali pozostaje pod wpływem sztuki hinduskiej, wyróżnia ją oryginalne podejście do formy, bogata, fantastyczna ornamentyka roślinna i zwierzęca. Instrumentem muzycznym charakterystycznym dla wyspy jest gamelan.
Współcześni artyści, obok przedstawiania tradycyjnej wizji wiejskiego życia w łączności z bogami, ukazują dzisiejsze Bali jako miejsce zalane przez turystów.
Nowoczesna sztuka pojawiła się na Bali pod koniec lat 20. XX w. Artyści w północnej części wyspy eksperymentowali, szukając nowych, śmiałych sposobów przedstawiania otaczającego świata i boskich historii. Impulsem do tej zmiany był dostęp do nowych materiałów, zwłaszcza do europejskiego papieru i farb. Sztuka, którą interesują się turyści, skłoniła wielu Balijczyków do pracy twórczej.
Klasyczne balijskie malarstwo czerpie inspiracje z dawnych eposów indyjskich (np. „Ramajany” czy „Mahabharaty”) oraz z teatru cieni „wayang”, wywodzącego się ze starożytnej Jawy.
Wystawa czynna będzie do 20 sierpnia. (PAP)
bko/ itm/
