2011-02-22 14:28 Gdańsk (PAP) - Premiera filmu dokumentalnego „Świetlik. Spółdzielnia Usług Wysokościowych”, w reżyserii Jacka Knoppa, odbędzie się w niedzielę w kinie „Neptun” w Gdańsku. W tytułowej firmie pracowali w latach 80. m.in. Maciej Płażyński i Donald Tusk. „To film o intrygującej, wspaniałej grupie przyjaciół, czego można im dziś pozazdrościć, tworzącej, jak się później okazało, początki nowej Polski” – powiedział PAP scenarzysta i reżyser dokumentu 47-letni Jacek Knopp.
W ponad 50-minutowym dokumencie swoją historię związaną ze „Świetlikiem” wspomina kilkanaście osób m.in. założyciel i prezes spółdzielni Maciej Płażyński (zginął 10 kwietnia 2010 w katastrofie samolotu pod Smoleńskiem), Donald Tusk, Jerzy Borowczak, Andrzej Kowalczys i Mariusz Wilk.
W filmie zobaczyć można miejsca - m.in. elektrociepłownię w Jaworznie (woj. śląskie) oraz rafinerię w Gdańsku - gdzie pracowali na wysokościach członkowie spółdzielni „Świetlik”. W dokumencie nie brakuje też zdjęć archiwalnych ze zbiorów Video Studio Gdańsk.
Spółdzielnia Pracy „Świetlik” powołana została w czerwcu 1983 r. przez grupę absolwentów i studentów Uniwersytetu Gdańskiego, działaczy Niezależnego Zrzeszenia Studentów. Sprzeciwiając się istniejącemu porządkowi PRL-u i stanowi wojennemu, nie widzieli dla siebie możliwości funkcjonowania w państwowych zakładach pracy i podjęli próbę samodzielnej działalności gospodarczej.
Ideą powołania „Świetlika” była wykonywanie prac remontowych na wysokości przez samych założycieli we własnej firmie. Wkrótce jednak spółdzielnia zatrudniać zaczęła osoby prześladowane i pozbawione pracy oraz prowadzące działalność opozycyjną. Zatrudnionych na etacie było ponad 200 osób, a pracujących dorywczo tysiąc.
Z wypracowanych pieniędzy wspomagano wiele inicjatyw politycznych, m.in. wydawanie czasopism takich jak „Polityka Polska” czy „Przegląd Polityczny. W 1988 r. członkowie spółdzielni wsparli aktywnie strajki w gdańskich stoczniach i porcie oraz redagowali, drukowali i rozprowadzali strajkową gazetkę „Rozwaga i Solidarność”.
Jacek Knopp (urodzony 13 lipca 1964 r. w Bytomiu) jest operatorem filmowym i reżyserem filmów dokumentalnych. Ukończył Wydział Radia i Telewizji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Jako autor zdjęć ma na swoim koncie kilkadziesiąt filmów (głównie dokumentów), a także przedstawień teatralnych. Jako reżyser jest m.in. twórcą dokumentalnego cyklu „W stronę świata” (2007).
Producentem filmu „Świetlik. Spółdzielnia Usług Wysokościowych” jest Eureka Media we współpracy z Europejskim Centrum Solidarności.
Robert Pietrzak (PAP)
rop/ hes/