Zabytkowe drewniane domy na tykocińskim rynku. Fot. PAP/J. Ochoński
Zwiększa się wiedza, jak ważnym dziedzictwem jest budownictwo drewniane, choć nadal potrzebne są działania edukacyjne i promocja takiego budownictwa - uważają uczestnicy konferencji naukowej zorganizowanej w środę przez Podlaskie Muzeum Kultury Ludowej.
W konferencji "Drewniane budownictwo w krajobrazie Podlasia. Dobre praktyki" wzięli udział naukowcy, muzealnicy, a także przedstawiciele organizacji działających na rzecz ochrony budownictwa drewnianego. Dyskutowano o wyzwaniach i dobrych przykładach ochrony takich budynków.
Ochrona budownictwa drewnianego jest dzisiaj bardzo ważna, bo takich budynków jest w województwie coraz mniej - mówił dyrektor Podlaskiego Muzeum Kultury Ludowej dr Artur Gaweł. Dodał, że dominuje przeświadczenie, iż drewniane budownictwo jest gorsze. Ale - jak podkreślił - coraz więcej osób widzi potrzebę ochrony takich budynków. Dodał, że czasem chodzi o drewniane zdobienia domu czy inne zachowane elementy, innym razem o całe budynki, które właściciele chcą przeznaczyć np. na agroturystykę.
"Dzieje się coś pozytywnego, co wpływa na to, że tempo zanikania budownictwa drewnianego jest wolniejsze" - mówił Gaweł. Dodał, że bardzo ważne jest ciągłe edukowanie właścicieli drewnianych budynków, jak ważna jest ich ochrona, ale też jak to robić. Zwrócił uwagę, że nieprawidłowa renowacja może zaburzyć cały układ drewnianego budynku czy zniszczyć jego wygląd, np. poprzez wymianę drewnianej stolarki na plastikową.
W ocenie Gawła, jednym z głównych problemów ochrony takich budynków jest też brak środków finansowych na przeprowadzenie badań tych budynków oraz potrzebne remonty. Mówił, że to może zniechęcać ludzi, bo mimo zapału i motywacji, by taki budynek chronić, dofinansowanie, jakie otrzymują, nie wystarcza na podstawowe prace przy ochronie tych budynków, a remonty trzeba rozkładać na lata. Zwrócił też uwagę na ważną rolę samorządów, które w swoich obowiązkach mają ochronę budownictwa drewnianego, dysponują też środkami, które na taką ochronę mogą przeznaczyć.
Jednym z dobrych przykładów ochrony drewnianego budynku, który przedstawiono na konferencji, jest renowacja ponad 130-letniego zabytkowego domu mieszczańskiego w Tykocinie. Jak powiedziała dziennikarzom właścicielka tego domu Maria Markiewicz, podjęcie decyzji o renowacji budynku nie było łatwe. Zwróciła uwagę, że brakuje szerszych rozwiązań systemowych, jak postępować przy ochronie drewnianych budynków i jakie kroki powinien podjąć właściciel takiego budynku, by rozpocząć jego renowację. W jej ocenie, potrzebne jest też oddolne wsparcie i możliwość kontaktu ze specjalistami.
Na ważną rolę społeczników i organizacji działających w danej społeczności zwrócił uwagę podczas swojego wystąpienia dr hab. Jarosław Szewczyk z Politechniki Białostockiej. W jego ocenie, to właśnie dzięki takim osobom, które pokazują jak ważnym i wyjątkowym elementem jest drewniane budownictwo, możliwa jest jego ochrona. "To zwiększa świadomość społeczności o jej specyficznej kulturze lokalnej, z której mogą być dumni" - dodał.
Szewczyk zwrócił też uwagę, że to dzięki lokalnym inicjatywom m.in. powstawania prywatnych skansenów, muzeów czy też organizacji konkursów na najlepiej zachowany budynek drewniany, pokazuje się ludziom, że ochrona takich budynków może przynieść im korzyści. Dodał, że dzięki temu dana wieś czy też gmina może się promować turystycznie. W jego ocenie, takie inicjatywy powinny się rozwijać w całym regionie. (PAP)
swi/ itm/
