2011-04-29 (PAP) - „Poszli chłopcy z jednego familoka” - to tytuł konferencji z okazji 90. rocznicy wybuchu III Powstania Śląskiego, zorganizowanej w piątek w Katowicach. W historycznej sali Sejmu Śląskiego naukowcy opowiadali uczniom o powstaniach śląskich, ich znaczeniu i symbolice.
Przekonywała, że same suche informacje historyczne nie wystarczą, ważne jest wspólne przeżycie, stąd pomysł na organizację spotkania w sali Sejmu Śląskiego. Wśród prelegentów znalazł się m.in. historyk z Uniwersytetu Śląskiego, prof. Zygmunt Woźniczka.
Na konferencję miał przyjechać prezes PiS Jarosław Kaczyński, jednak - jak powiedziała Nowak - ważne sprawy rodzinne zatrzymały go w stolicy. Za pośrednictwem posłanki szef PiS przekazał uczestnikom spotkania pozdrowienia. Kaczyński ma przyjechać na Śląsk jeszcze w maju, by oddać hołd powstańcom.
Posłanka Nowak była pytana o niedawną wypowiedź Kaczyńskiego, utożsamiającą śląskość z "zakamuflowaną opcją niemiecką". „Znam pana prezesa Kaczyńskiego od 2001 r. i wiem, że bardzo ceni Ślązaków. Ja nigdy nie ukrywam, że jestem Ślązaczką, ale zawsze mówię, że jestem Polką. Moi przodkowie walczyli o polskość Śląska” - odpowiedziała.
Przypomniała, że przez wiele lat polskie tradycje przetrwały w śląskich rodzinach i w Kościele. "Nie burzmy tego, doceniajmy wysiłek naszych przodków i dzisiaj budujmy dostatnie województwo śląskie (...), ale w ramach naszej ojczyzny, którą jest Polska” - zaznaczyła.
Konferencji towarzyszyła wystawa prac uczestników wojewódzkiego konkursu plastyczno-fotograficznego pt. „Tak to widzę”, upamiętniającego III Powstanie Śląskie. Autorom najlepszych prac zostały wręczone nagrody i dyplomy. Po spotkaniu złożono kwiaty przy pomniku Wojciecha Korfantego.
Organizatorami konferencji, poza posłanką Nowak, był Klub Myśli Politycznej im. Lecha Kaczyńskiego z Chorzowa i Katowicki Klub „Gazety Polskiej”.
III Powstanie Śląskie było ostatnim zbrojnym zrywem polskiej ludności na Śląsku w latach 1919-1921. Ważyła się wtedy sprawa przynależności państwowej tego obszaru, należącego wcześniej do państwa niemieckiego. Powstanie niepodległej Polski w 1918 roku wzmogło działający tam polski ruch narodowy, zwalczany przez niemiecką administrację i wojsko.
Po plebiscycie z 20 marca 1921 r. prawie cały obszar plebiscytowy przypadł Niemcom. Na tę wieść wcześniejsze pojedyncze strajki niezadowolonych z trudnych warunków materialnych i bezrobocia mieszkańców regionu przekształciły się 2 maja w strajk generalny. III Powstanie Śląskie rozpoczęło się w nocy z 2 na 3 maja.
Na jego czele stanął znany działacz społeczny, a wcześniej komisarz plebiscytowy, Wojciech Korfanty. Walki trwały dwa miesiące - powstańcy zdołali opanować prawie cały obszar plebiscytowy, później broniąc go przed siłami niemieckimi. Najpoważniejsze starcia miały miejsce w okolicach Góry św. Anny. W III Powstaniu Śląskim wzięło udział około 60 tys. Polaków - 1218 spośród nich poległo, 794 odniosło rany.
W wyniku zrywu zdecydowano o korzystniejszym dla Polski podziale Śląska. Z obszaru plebiscytowego do Polski przyłączono 29 proc. obszaru i 46 proc. ludności. W Polsce znalazły się m.in. Katowice, Świętochłowice, Królewska Huta (obecny Chorzów), Rybnik, Lubliniec, Tarnowskie Góry i Pszczyna. Podział był też korzystny dla Polski gospodarczo - na przyłączonym terenie znajdowały się 53 z 67 istniejących kopalni, 22 z 37 wielkich pieców oraz 9 z 14 stalowni. (PAP)
kon/ ls/