Prace badawcze w krypcie biskupiej w kaplicy Zbawiciela w lutym 2017 r. Fot. PAP/T. Waszczuk
Co najmniej dwie trumny znajdują się w krypcie XVI-wiecznych biskupów warmińskich pod posadzką archikatedry we Fromborku (Warmińsko-Mazurskie). Małoinwazyjne badania przeprowadzone w świątyni otwierają pole do dalszych poszukiwań i badań naukowych - uważa ks. proboszcz dr Jacek Wojtkowski.
Przypomniał, że w lutym tego roku w Archikatedrze Archidiecezji Warmińskiej we Fromborku prowadzone były prace inwentaryzacyjne krypty biskupów warmińskich z czasów bp Krzysztofa Szembeka. Barokową Kaplicę Zbawiciela wybudował bp Szembek, który został w niej pochowany. Spoczywają w niej także kolejni biskupi XIX wieku i początku XX wieku.
"Te badania inwentaryzacyjne w pewnym sensie zainspirowały nas do poszukiwań kolejnych krypt czy miejsc pochówku biskupów warmińskich w świątyni. Dobrze znana i zlokalizowana jest krypta kanoników warmińskich pod prezbiterium. Stan jej jest dość dramatyczny, została zniszczona w czasie II wojny światowej a 1945 roku sprofanowana przez żołnierzy Armii Czerwonej" - wyjaśnił ks. proboszcz dr Jacek Wojtkowski.
Przypomniał, że wciąż czeka na odkrycie miejsce pochówku bp Łukasza Watzenrode - wuja kanonika Mikołaja Kopernika. Po odnalezieniu szczątków Watzenrode, można by w 100 procentach potwierdzić na podstawie badań porównawczych DNA, czy szczątki odnalezione kilka lat temu w katedrze należą do Astronoma.
"Z opisu pochówków biskupów XVI-wiecznych wiemy, że byli pochowani we wspólnej krypcie, mogile. Biskup Fabian Luizjański został złożony w krypcie pod posadzką obok trumien Tungena i Watzenrodego. W tej krypcie powinni być pochowani oprócz biskupa Watzenrode także biskup Marcin Kromer, wybitny pisarz renesansowy, autor dzieł historycznych obejmujących dzieje Polski od początku do 1506 roku" - dodał.
Podkreślił, że z zapisów wynika, że jest ona zlokalizowana między łukiem tęczowym a ołtarzem wczesnej mszy, czyli tym, przy którym dziś odprawiane są msze święte.
Obecnie dzięki Telewizji Polskiej, która zechciała nakręcić kolejny odcinek programu pod tytułem "Było, nie minęło" we Fromborku, podjęto poszukiwania krypty biskupów z XVI w.
"W czasie przygotowania do programu poprzez badania georadarowe i ich interpretację zlokalizowano kryptę i potwierdzono zapisy historyczne. Małoinwazyjne wejście do krypty czyli przewiercenie dwóch otworów pozwoliło zajrzeć do tego pomieszczenia. Udało się zinwentaryzować dwa pochówki. Pierwsza trumna była otwarta a druga zamknięta jest to trumna metalowa, cynowa jak przypuszczamy XVI-wieczna" - wyjaśnił ks. Wojtkowski.
"Lokalizacja krypty i to co udało się zobaczyć w jej wnętrzu pozwala przypuszczać, że natrafiliśmy na opisywaną kryptę biskupów z XVI wiecznych. Na tym etapie nie prowadzono badań inwazyjnych, nie otwieraliśmy krypty, gdyż warunki na to nie pozwalają. Ale mając takie wstępne spostrzeżenia, warto podjąć dalsze badania, bo katedra fromborska ciągle kryje zagadki" - dodał.
W krypcie bp Krzysztofa Szembeka podczas badań inwentaryzacyjnych w lutym tego roku zespół badawczy pod kierunkiem prof. Małgorzaty Grupy z Instytutu Archeologii Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu odnalazł 6 trumien. Szczątki pochowanych w nich osób są dobrze zachowane, ponieważ uległy mumifikacji. Sprzyjała temu dobra wentylacja w krypcie. Dzięki zachowaniu szczątków cały garnitur szat, w który byli ubrani biskupi także się zachował.
2 trumny spośród 6 były spenetrowane przez intruzów, ale nie wiadomo dokładnie, kiedy to się stało i kto to zrobił. O tym, że trumny były otwierane świadczy fakt, że część szat liturgicznych, w których pochowani byli duchowni oraz wyposażenia trumien trafiła na klepisko, na posadzkę krypty.
Na klepisku naukowcy znaleźli m.in. mitrę bp Szembeka i przód ornatu bp Thiela a także poduszkę wypełnioną ziołami oraz inne przedmioty sakralne.
O Archikatedrze Fromborskiej stało się głośno w 2005 r., kiedy odnaleziono w niej a później zidentyfikowano z dużym prawdopodobieństwem szczątki kanonika warmińskiego i astronoma Mikołaja Kopernika. Do badań porównawczych użyto włosów znalezionych w inkunabułach z których korzystał Kopernik a które obecnie znajdują się w Uppsali w Szwecji.
Do czasu poszukiwań archeologicznych, nie było wiadomo, w którym miejscu katedry Kopernik spoczywa. Po identyfikacji szczątki Astronoma zostały uroczyście pochowane w sarkofagu pod szklaną posadzką, po prawej stronie głównej nawy. (PAP)
autor: Agnieszka Libudzka
edytor: Paweł Tomczyk
ali/ pat/
