Pieśniarka Anna Szałapak i piosenkarz Zbigniew Wodecki zostali bohaterami szopek zgłoszonych do tegorocznego 75. Konkursu Szopek Krakowskich. W czwartek prace zostały zaprezentowane na krakowskim Rynku, skąd trafiły do na wystawę do Celestatu.
W niedzielę organizatorzy ogłoszą wyniku konkursu. W Celestacie pokonkursowa ekspozycja szopek czynna będzie właśnie od niedzieli do 25 lutego. Celestat po raz pierwszy jest miejscem wystawy szopek krakowskich. Wcześniej ekspozycje odbywały się w Pałacu Krzysztofory, jednak – z powodu jego remontu – w najbliższych latach miejscem wystaw szopek krakowskich będzie Celestat.
Po prezentacji na Rynku duże szopki zostały przetransportowane autobusem do Celestatu (ul. Lubicz), a małe i średnie zanieśli pieszo właściciele.
Do tegorocznego konkursu zgłoszono 171 prac (120 dziecięcych i młodzieżowych oraz 51 szopek dorosłych i seniorów). „Jesteśmy zadowoleni, że do konkursu zgłoszonych zostało więcej prac niż w rok temu (w ub.r. 162 szopki, w tym 120 szopek dziecięcych i młodzieżowych-PAP)” – powiedziała PAP Małgorzata Niechaj, kierownik Celestatu (oddziału Muzeum Historycznego Miasta Krakowa (MHK), które organizuje konkurs).
Jej zdaniem tegoroczna edycja konkursu jest o tyle ważna, że tradycja krakowskich szopek może trafić na Listę Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego. „Przyglądają się nam bacznie eksperci” – wyjaśniła.
Bohaterami tegorocznych szopek, oprócz tradycyjnych postaci biblijnych, są m.in. Anna Szałapak i Zbigniew Wodecki – postacie zmarłe w tym roku, mocno związane z Krakowem. Szałapak, artystka Piwnicy Pod Baranami, co roku zasiadała w jury konkursu szopek krakowskich i była jedynym w Polsce szopkologiem – obroniła doktorat poświęcony szkopkom krakowskim. W tegorocznych pracach widać było też nawiązania m.in. do Roku Kościuszki i do postaci zmarłego 110. lat temu Stanisława Wyspiańskiego.
Dla wielu uczestników konkursu udział w wydarzeniu jest tradycją i przygodą. „Od 1965 r. biorę udział w konkursie szopek krakowskich, choć raz pozwoliłem sobie na 11-letnią przerwę. Wróciłem jednak do tego zajęcia, ponieważ po prostu to lubię. Jak ktoś się zakocha w konstrukcji szopek i konkursie, to już się nie odkocha” – powiedział PAP jeden z uczestników konkursu Antoni Karwala.
22-letni Jakub Zawadziński bierze udział w krakowskim konkursie od ośmiu lat. Stara się robić nietypowe, małe szopki. W poprzednich latach jego konstrukcje mieściły się m.in. w łupinie z orzecha włoskiego, w żarówce, w bańce na choinkę. W tym roku szopka Zawadzińskiego ma również nietypową podstawę – łyżeczkę do herbaty.
„Tworzenie szopek i udział w konkursie to jest odzwierciedlenie miłości do mojego miasta, jego historii, tradycji” – powiedział.
Krakowska szopka znacznie różni się od betlejemskich stajenek. Musi być budowlą wieżową i zawierać charakterystyczne dla architektury Krakowa detale. Najczęściej szopki są budowane na wzór krakowskich kościołów. Szopkarze chętnie odtwarzają fronton Bazyliki Mariackiej oraz wieże i kopuły katedry na Wawelu. Oprócz Świętej Rodziny tradycyjnymi bohaterami krakowskich szopek są: Lajkonik, smok wawelski, hejnalista, krakowiacy.
Tradycja szopki krakowskiej wywodzi się z jasełek, które organizowano w okresie Bożego Narodzenia w kościołach. Najstarsze figurki jasełkowe przechowywane w Krakowie pochodzą z XIV w. i znajdują się w kościele św. Andrzeja. Do końca XIX w. wyrobem szopek zajmowali się murarze z krakowskich przedmieść. W czasie świąt chodzili oni z szopkami po domach.
Konkurs Najpiękniejszych Szopek organizowany jest od 1937 r. Do rywalizacji stanęło wówczas 86 osób. Po przerwie, spowodowanej wybuchem wojny, konkurs wznowiono w 1945 roku, kiedy na miejscu zburzonego pomnika Adama Mickiewicza znów pojawili się szopkarze. Od tej pory konkursy są organizowane nieprzerwanie co roku w każdy pierwszy czwartek grudnia. Wyniki ogłaszane są w następującą po czwartku niedzielę. Organizatorem konkursu jest Muzeum Historyczne Miasta Krakowa. Część szopek muzeum zakupuje do swojej kolekcji. Najstarsza w zbiorach jest szopka Michała Ezenekiera z ok. 1900 r.(PAP)
Autor: Beata Kołodziej
bko/ agz/
