Ignacy Mielżyński - hrabia, właściciel majątku Iwno, uczestnik Powstania Wielkopolskiego. Fotografia portretowa w mundurze. Źródło: NAC
Wspomnienia powstańców wielkopolskich i militaria znajdą się na wystawie pt. „Powstanie Wielkopolskie na Ziemi Lubuskiej. Wspomnienia i pamiątki z lat 1918 – 1919”. Jej otwarcie zaplanowano na piątek w Archiwum Państwowym w Zielonej Górze.
To wspólne przedsięwzięcie Archiwum i Lubuskiego Muzeum Wojskowego w Drzonowie, z udziałem Lubuszan.
„Wystawa ma na celu przedstawienie tematyki Powstania Wielkopolskiego na Ziemi Lubuskiej w oparciu o zasób naszego archiwum i zbiory Lubuskiego Muzeum Wojskowego. Istotne miejsce odegrają także pamiątki powstańców przekazane na czas wystawy przez ich rodziny” – powiedział PAP specjalista ds. popularyzacji i badań naukowych Archiwum Państwowego w Zielonej Górze Marcin Nowak.
Dodał, że w odpowiedzi na apel o przekazanie pamiątek po powstańcach Lubuszanie nie pozostali obojętni, przekazując wiele "rodzinnych skarbów" po przodkach biorących udział w tym zrywie niepodległościowym. To m.in. fotografie, dokumenty, medale czy części powstańczego umundurowania.
W czasie wystawy prezentowane będą wspomnienia powstańców wielkopolskich z zasobów archiwum, a także związane z tym muzealia pochodzące ze zbiorów muzeum. Będą to m.in. niepublikowane wspomnienia powstańców, które znajdują się w archiwalnych materiałach wytworzonych przez Związek Bojowników o Wolność i Demokrację.
Ekspozycję uzupełnią militaria ze zbiorów Lubuskiego Muzeum Wojskowego - mundury kombatanckie, medale i odznaczenia, w tym Wielkopolski Krzyż Powstańczy czy Odznaka Za Waleczność w Powstaniu Wielkopolskim, zespół pamiątek po śp. Piotrze Kuprysie – powstańcu wielkopolskim oraz elementy uzbrojenia żołnierskiego wykorzystywanego przez obie strony konfliktu - bagnet wz. 98 do karabinu Mauser, hełm niemiecki wz. 1916 czy pałasz wz. 1889.
Wydarzenie zostało oficjalnie włączone do programu „Niepodległa” związanego z obchodami 100-lecia odzyskania niepodległości przez Polskę.
Powstanie Wielkopolskie wybuchło 27 grudnia 1918 roku w Poznaniu. W pierwszym okresie walk powstańczych, do końca roku, Polakom udało się zdobyć większą część Poznania. W przypadku obecnego woj. lubuskiego walki toczyły się w rejonie takich miejscowości Babimost czy Kargowa.
Zdobycze powstańców potwierdził rozejm w Trewirze podpisany pomiędzy Niemcami a państwami Ententy 16 lutego 1919 r. W myśl jego ustaleń front wielkopolski został uznany za front walki państw sprzymierzonych. Ostateczne zwycięstwo przypieczętował podpisany 28 czerwca 1919 r. traktat wersalski, w którego wyniku do Polski powróciła - z wyjątkiem skrawków - prawie cała Wielkopolska. (PAP)
Ekspozycja będzie czynna do 20 kwietnia br.
autor: Marcin Rynkiewicz
mmd/ agz/
