Buza - popularny napój znany w Białymstoku od czasów I wojny światowej, który wytwarzany jest z kaszy jaglanej, został wpisany na Listę Produktów Tradycyjnych resortu rolnictwa. Na liście figuruje już 66 produktów z regionu.
Na Listę Produktów Tradycyjnych wpisywane są produkty stanowiące element dziedzictwa kulturowego regionu, które wytwarzane są tradycyjnymi metodami, wykorzystywanymi co najmniej od 25 lat. W całym kraju zarejestrowanych jest 1772 produktów tradycyjnych.
Obecnie na listę została wpisana buza - napój z kaszy jaglanej, z dodatkiem rodzynek, cytryny i cukru. Napój serwowany jest w jednej z białostockich restauracji, która ubiegała się właśnie o zarejestrowanie buzy na liście.
Jak mówił wcześniej PAP dyrektor Muzeum Podlaskiego w Białymstoku, historyk Andrzej Lechowski, buzę do Białegostoku sprowadzili przed I wojną światową Macedończycy. Wtedy też w mieście powstały buzny, czyli miejsca, gdzie serwowano napój; pierwszą otwarto w 1913 roku. Historyk mówił, że napój przyrządzano z rozgotowanej kaszy jaglanej, dodawano do niej cukier i drożdże, a gdy lekko sfermentował, był gotowy do serwowania. Lechowski powiedział, że białostoczanie "oszaleli" na punkcie buzy, była bardzo popularna w okresie międzywojennym; napój robił też furorę w warszawskich kawiarniach i cukierniach.
Tradycję wytwarzania i serwowania buzy od kilkunastu lat podtrzymują właściciele "Esperanto Cafe", gdzie napój jest podawany. Jak powiedział PAP jeden ze współwłaścicieli restauracji Krzysztof Dmochowski, buza to ciekawostka w menu lokalu; by jej skosztować specjalnie przychodzą turyści, ale też białostoczanie, którzy chcą przypomnieć sobie ten smak lub ci, którzy o buzie słyszeli od swoich dziadków.
Buza w lokalu przyrządzana jest według tradycyjnej receptury, serwowana jest, jak przed laty, z chałwą. Dmochowski powiedział, że to połączenie to "niesamowita" mieszanka smaków - lekko kwaskowego napoju ze słodyczą chałwy.
"Buza to historia naszego wielokulturowego miasta, miasta - tyglu kultur, ale też smaków. Uważaliśmy, że buza jest na tyle oryginalną i wartą podtrzymania tradycją, że wystąpiliśmy z wnioskiem o wpisanie ją na listę" - dodał Dmochowski.
Wśród produktów tradycyjnych z Podlaskiego, na liście jest m.in. hajnowski marcinek, cygański kociołek, ser koryciński, bliny po litewsku, sękacz, kartacze sejneńskie, babka ziemniaczana czy pieczywo obrzędowe "korowaj lipski". (PAP)
autor: Sylwia Wieczeryńska
edytor: Jacek Ensztein
swi/
