Polsko-izraelska pisarka ocalona z Holocaustu Halina Birenbaum, Krystyna Budnicka ze Stowarzyszenia Dzieci Holokaustu oraz historyk i dziennikarz żydowskiego pochodzenia, więzień KL Auschwitz Marian Turski będą honorowymi obywatelami Warszawy - zdecydowali w czwartek stołeczni radni.
Radni w głosowaniu byli jednomyślni, swojego kandydata nie przedstawił klub PiS. Tytuły mają być wręczone podczas uroczystej sesji w rocznicę wybuchu powstania w getcie warszawskim.
O nadanie Honorowego Obywatelstwa m. st. Warszawy Birenbaum i Budnickiej wnioskowała prezydent Hanna Gronkiewicz-Waltz. Wyróżnienie Turskiego było inicjatywą przewodniczącej Rady Warszawy Ewy Malinowskiej-Grupińskiej (PO).
"Obchodzimy w tym roku okrągłą (75.) rocznicę powstania w getcie warszawskim. W czasie wojny Warszawa, miasto niezwykłe, było świadkiem dwóch wielkich, krwawych powstań - w getcie i powstania warszawskiego" - podkreśliła Malinowska-Grupińska.
"Chcemy w tym roku uczcić szczególnie uroczyście rocznicę powstanie w getcie. Myślę, że nadanie honorowego obywatelstwa tym trzem osobom, wręczenie tych odznaczeń na uroczystej sesji, pozwoli wielu osobom przybliżyć, zrozumieć, +dotknąć+ tych osób, ponieważ pamięć jest krucha, a pamięć jest ważna" - uzasadniała szefowa rady miasta.
W uchwale przypomniano, że Birenbaum w czasie II wojny światowej przebywała w getcie warszawskim, w czasie powstania ukrywała się z matką i bratową w bunkrze przy ul. Miłej 3. Później trafiła z rodziną m.in. do obozu koncentracyjnego na Majdanku, w Ravensbrueck i Neustadt-Glewe, gdzie doczekała wyzwolenia. Birenbaum jest członkiem Międzynarodowej Rady Oświęcimskiej oraz Stowarzyszenia Pisarzy Polskich. Jej księgi, przede wszystkim "Nadzieja umiera ostatnia", zostały przetłumaczone na kilkanaście języków.
Budnicka urodziła się w Warszawie jako Helena Kuczer, w czasie wojny przebywała w getcie warszawskim. Jak podano w uchwale, powstanie w getcie przetrwała w bunkrze, w którym ukrywała się do września 1944 r. Później z pomocą "Żegoty" ukrywała ją m.in. rodzina Budnickich. Po wojnie Budnicka studiowała m.in. na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, od 1990 r. działa w Stowarzyszeniu Dzieci Holokaustu.
Turski urodził się w Druskiennikach jako Mosze Turbowicz, gdy miał 14 lat trafił do getta łódzkiego - czytamy w uchwale radnych. W 1944 r. został wywieziony do obozu Auschwitz-Birkenau. Tam zamordowano jego rodziców i brata. Po zakończeniu wojny zamieszkał w Warszawie, skończył studia historyczne i zajął się dziennikarstwem. W 1958 r. zaczął pracę w "Polityce". Był zaangażowany w stworzenie Muzeum Historii Żydów Polskich "Polin" na stołecznym Muranowie. Turski jest przewodniczącym Rady Muzeum, zasiada we władzach m.in. Stowarzyszenia Żydów, Kombatantów i Poszkodowanych w II Wojnie Światowej oraz Międzynarodowej Rady Oświęcimskiej. W 1997 r. został odznaczony Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski.
Malinowska-Grupińska poinformowała PAP, że uroczysta sesja, na której zostaną wręczone tytuły honorowych obywateli dla Birenbaum, Budnickiej i Turskiego odbędzie na Zamku Królewskim w rocznicę wybuchu powstanie w getcie, czyli 19 kwietnia.
Podkreśliła, że będzie to dodatkowa uroczystość w związku z rocznicą wybuchu powstania w getcie. Zaznaczyła, że w tym roku zostaną wybrani kolejni honorowi obywatele, którym tytuły zostaną wręczone tradycyjnie 31 lipca na Zamku Królewskim, w przeddzień rocznicy wybuchu powstania warszawskiego - w Dniu Pamięci Warszawy.
Przyznanie tytułu honorowego obywatela Warszawy jest wyrazem najwyższego wyróżnienia i uznania dla zasług lub wybitnych osiągnięć obywateli polskich i cudzoziemców. Tradycja nadawania godności honorowego obywatela sięga w Warszawie 1918 r. Jako pierwszego uhonorowano w ten sposób Józefa Piłsudskiego.
Rada miasta nadawała tytuł w latach 1918-1929 osobom szczególnie zasłużonym dla stolicy. Tradycję wznowiono w 1992 r. Wyróżniona w ten sposób osoba otrzymuje akt nadania, odznakę i legitymację. (PAP)
autor: Karol Kostrzewa
kos/ par/
