Tysiące ludzi na niezależnym "Święcie Niepodległości" w Mińsku. 25.03.2018. Fot. PAP/EPA
"Święto Niepodległości" – mityng i koncert z okazji 100. rocznicy niepodległości Białoruskiej Republiki Ludowej, organizowane przez środowiska niezależne, zgromadziły w niedzielę w centrum Mińska ponad 10 tys. osób.
Co roku 25 marca w rocznicę proklamowania niepodległej BRL środowiska opozycyjne i niezależne obchodzą Dzień Wolności, nieoficjalne święto niepodległości. W tym roku obchody są poświęcone jubileuszowi 100-lecia BRL.
Głównym wydarzeniem obchodów był koncert „Święto Niepodległości” połączony z mityngiem, zorganizowany przez komitet złożony z opozycjonistów i aktywistów społecznych. W imprezie w centrum miasta przed Teatrem Wielkim Opery i Baletu, na którą wydały zgodę władze miasta, wzięło udział według organizatorów ponad 10 tys. osób, być może nawet 20 tys.
Podczas mityngu występowali opozycjoniści i historycy, odczytano list od pisarki Swiatłany Aleksijewicz, która nie mogła uczestniczyć w spotkaniu. „Mówią, że BRL nie miała granic, nie miała wojska. Ale oto 100 lat później stoimy tutaj i pamiętamy o niej. Wszyscy się z niej wywodzimy” – napisała Aleksijewicz.
Wskazała, że w przeszłości „Białorusini nieraz mogli przepaść w otchłani imperium”, a wszystko co białoruskie było niszczone zarówno przez „królewską Polskę, jak i Księstwo Moskiewskie”. Dodała, że „Roman Dmowski na początku XX wieku nazywał Białorusinów, Litwinów i Ukraińców Polakami gorszego sortu, a Stalin robił z Białorusinów Rosjan”.
Odczytany został także wiersz poety opozycjonisty Uładzimira Niaklajeua, który ten napisał z okazji święta, przebywając w areszcie na ulicy Akreścina w Mińsku.
W całym kraju odbyło się w niedzielę wiele imprez z okazji jubileuszu BRL i Dnia Wolności. Władze wydały opozycji i środowiskom niezależnym zgodę na organizację obchodów w postaci mityngów i koncertów, kategorycznie odmawiając zezwoleń na przemarsz ulicami stolicy. Próba zorganizowania takiej demonstracji zakończyła się zatrzymaniem kilkudziesięciu osób w centrum Mińska i poza nim.
W południe na placu Jakuba Kołasa milicja zatrzymała ponad 30 osób, które miały przy sobie narodową symbolikę, a także dziennikarzy telewizji Biełst.
To właśnie na placu Kołasa miał się rozpocząć nieuzgodniony z władzami przemarsz organizowany przez opozycyjnego polityka Mikołę Statkiewicza. On, podobnie jak kilku innych aktywistów, został aresztowany w niedzielę po wyjściu z domu.
„Prewencyjne” zatrzymania opozycjonistów miały miejsce także w środę, czwartek i piątek. Do aresztu trafili m.in. Uładzimir Niaklajeu i Wiaczasłau Siuczyk.
Po południu niezależne media poinformowały, że większość osób, które zatrzymano na placu Jakuba Kołasa, zwolniono z posterunku milicji.
Imprezy z okazji stulecia BRL odbyły się m.in. w Brześciu, Witebsku, Grodnie i Mohylewie.
Niepodległą Białoruską Republikę Ludową proklamowano 25 marca 1918 r. Do proklamacji doszło w warunkach okupacji niemieckiej. Nie ukonstytuowała się jako państwo, zaś wkrótce na jej miejscu bolszewicy utworzyli sowiecką Białoruś.
Środowiska opozycyjne domagają się od władzy, by to 25 marca, a nie 3 lipca – data wyzwolenia Mińska spod okupacji niemieckiej w czasie II wojny światowej – był oficjalnym świętem niepodległości Białorusi.
W ubiegłym roku podczas protestów z okazji Dnia Wolności zatrzymano kilkaset osób.
Z Mińska Justyna Prus (PAP)
just/ kar/
