Niepokazywane wcześniej przykłady sztuki użytkowej XX wieku, m.in. ceramika stołowa i dekoracyjna z polskich fabryk oraz meble - są prezentowane w Galerii Rzemiosła Artystycznego Muzeum Narodowego w Krakowie. W 20. roku działalności galeria ta zyskała nowe oblicze.
"Wyrosło już całe pokolenie, dla którego prezentowane tu przedmioty nie są wspomnieniem z młodości, ale po prostu zabytkiem. Z myślą o nich zdecydowaliśmy się pokazać szerszy wybór obiektów z XX wieku. Kolejnym pretekstem jest 20. rocznica otwarcia naszej galerii" - powiedziała PAP kustosz z Działu Rzemiosła Artystycznego, Kultury Materialnej i Militariów MNK Alicja Kilijańska.
Zamieniony został także układ zabytków pochodzących z XIX wieku m.in. strojów, akcesoriów i wyrobów ceramicznych z epoki Biedermeier i historyzmu. W innych miejscach niż do tej pory wyeksponowane zostały: piękne naczynia z manufaktury w Nieborowie, z firmy Niedźwiecki i Spółka na krakowskich Dębnikach - z charakterystycznym dla tego zakładu motywem żurawia - oraz secesyjne wyroby z cyny i srebra. Z magazynu wyjęto zestaw do napojów według projektu Josefa Hofmanna oraz jedyny w zbiorach Muzeum przykład szkła Josefa Rosipala z czeskiej grupy Artel. Nowością jest także prezentacja pięknej biżuterii z XIX wieku.
Osobna sekcja została dedykowana pracom z kręgu Warsztatów Wiedeńskich z początku XX wieku. Prezentowane są w niej m.in. próbki druku na płótnie i przedmioty ze skóry. Zwiedzający zobaczą także przedmioty metalowe i galanterię skórzaną, wykonane na kursach przy Muzeum Techniczno-Przemysłowym w Krakowie oraz w, korzystających z zaplecza tego muzeum, Warsztatach Krakowskich, gdzie powstawały tzw. batiki – na drewnie i tkaninie.
Nowością w galerii są stroje damskie, akcesoria i biżuteria z okresu międzywojennego. "Wśród mebli bardzo nowoczesną formą wyróżniają się siedziska do sali kinowej zaprojektowane przez Franciszka Seiferta. Były one częścią prezentacji Krakowa na Powszechnej Wystawie Krajowej w Poznaniu w 1929 r. Meble te bywały pokazywane podczas ekspozycji czasowych, teraz są w galerii na stałe" - mówiła Alicja Kilijańska.
W gablotach ze szkłem zobaczyć można m.in. wyroby francuskiej firmy Rene Lalique i czechosłowackiej huty Ludwig Moser & Söhne. Z wyrobów firm polskich zaprezentowany został wybór szkieł z fabryki Huty Szklane J. Stolle "Niemen", poszukiwanych dziś przez kolekcjonerów.
Przykłady polskiej sztuki użytkowej z drugiej połowy XX wieku to m.in. ceramika stołowa i dekoracyjna z polskich fabryk w Ćmielowie, Chodzieży, Tułowicach, Wałbrzychu i Katowicach-Bogucicach. Wśród nich jest piękny i bardzo rzadki ćmielowski serwis do herbaty "Płaski" z porcelany barwionej w masie na kolor różowy i zdobionej motywem kwiatów fuksji. Są także serwisy "Prezydencki" i "Konsularny". Do najwybitniejszych pod względem artystycznym należą projekty Lubomira Tomaszewskiego – serwisy "Ina" i "Dorota" - wyjątkowo poszukiwane i kosztowne.
Wśród mebli z tego okresu znajduje się jeden z najnowszych nabytków Muzeum Narodowego – zestaw do pracy przy biurku i szafa biblioteczna, wykonane w latach 1946–48 w Spółdzielni Artystów "Ład" według projektu Olgierda Szlekysa i Władysława Wincze. Są także krzesła i fotele Mariana Sigmunda, Wandy Gengi i Marii Chomentowskiej z lat 1958–60. "Najmłodsze" zabytki w galerii to szkła: Ludwika Kiczury, Zbigniewa Horbowego i Henryka Albina Tomaszewskiego.
W sumie podczas nowej aranżacji dodano kilkaset wcześniej niepokazywanych obiektów.
Galeria Rzemiosła Artystycznego w Muzeum Narodowym w Krakowie jest największą tego typu stałą ekspozycją muzealną w Polsce. Można w niej oglądać ok. 3,7 tys. zabytków, które są prezentowane są w układzie chronologicznym, od wczesnego średniowiecza. Nastrój poszczególnych epok historycznych oddają stylowo zaaranżowane wnętrza. Najcenniejszymi zabytkami są tzw. czara włocławska, unikatowy w skali Europy przykład rzemiosła artystycznego z 1. połowy X wieku, oraz relikwiarz tzw. kruszwicki z XII wieku. W galerii eksponowane są także pamiątki i przedmioty osobiste związane m.in. z Tadeuszem Kościuszką, Adamem Mickiewiczem, Juliuszem Słowackim, Fryderykiem Chopinem oraz biżuteria patriotyczna z okresu powstań narodowych.(PAP)
autorka: Małgorzata Wosion-Czoba
edytor: Paweł Tomczyk
wos/ pat/