Dyrektor Zamku Królewskiego w Warszawie prof. Wojciech Fałkowski podczas pokazu prasowego XVII-wiecznego "Projektu plafonu klatki schodowej do Zamku Królewskiego w Warszawie" Victora Louisa. Fot. PAP/A. Guz
Pochodzący z XVIII wieku projekt plafonu klatki schodowej do Zamku Królewskiego w Warszawie pędzla Victora Louisa trafił do zbiorów warszawskiego Zamku Królewskiego. Dzieło zostało zakupione na aukcji w Domu Aukcyjnym Christie’s France SNC w Paryżu.
Podczas czwartkowej konferencji prasowej dyrektor Zamku Królewskiego w Warszawie prof. Wojciech Fałkowski przypomniał, że w latach 60. XVIII wieku architekt Victor Louis przyjechał do Polski na zaproszenie króla Stanisława Augusta Poniatowskiego, by stworzyć projekt przebudowy Zamku Królewskiego. "Kupiliśmy tę akwarelę, ponieważ stanowi świadectwo projektu, który nie został zrealizowany, a który dotyczył zamku. To rzeczywiście unikat, ponieważ stanowi dowód tego, jak król wyobrażał sobie zmianę wystroju klatki schodowej. Udało nam się kupić to dzieło (...) trzy tygodnie temu, więc jest to świeża sprawa" – powiedział.
Akwarela utrzymana jest w tonacji szarości, brązu i różu z dodatkiem zieleni. W centralnej części obrazu znajduje się przedstawienie alegoryczne, otoczone w narożnikach wizerunkami putt, satyrów, niewolników i herosa. Rysunek został naklejony na karton w kolorze pistacjowej zieleni. Oprawę akwareli stanowi pozłacana, drewniana rama z tabliczką, na której wygrawerowano napis "Louis".
Dyrektor Zamku Królewskiego w Warszawie podkreślił, że akwarela jest "jedną z najbardziej cennych części dokumentacji zamkowej". "Została pozyskana do zbiorów zamkowych za pieniądze Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, za co chcę bardzo podziękować. Zapewniam państwa, że zarówno korzystając z budżetu zamkowego, jak i dotacji, będziemy naszą politykę zakupową kontynuować. Myślę, że jeszcze niejedną niespodziankę w najbliższych miesiącach państwu zgotujemy" – powiedział Fałkowski.
Obecna na konferencji kustosz zbiorów rysunku w Ośrodku Sztuki Zamku Królewskiego Marta Zdańkowska poinformowała, że projekt Louisa mógł dotyczyć zamkowych Schodów Środkowych. "Jednakże wydaje mi się, że powinniśmy poważnie rozważać drugą, najnowszą koncepcję prof. Rottermunda. Zaproponował on, że był to projekt do schodów w tej chwili nieistniejących, które prowadziły do zaplanowanej, a niezrealizowanej przez Victora Louisa owalnej Sali Senatu (…). Projekty przebudowy zamku oraz kształt, jaki przybierała ta klatka schodowa prowadząca do Sali Senatu wskazują, że istnieje duże prawdopodobieństwo, że do tamtej klatki schodowej mógł zostać przygotowany ten projekt" – dodała.
Według Zdańkowskiej, przebudowa według projektu Louisa nie została zrealizowana, ponieważ "wiązała się z bardzo dużymi nakładami finansowymi". "To był też taki moment później, że sytuacja w Polsce nie była stabilna. Pojawili się konfederaci barscy. Z drugiej strony wiemy, że początkowo Stanisławowi Augustowi bardzo podobały się te projekty. Jednak coraz silniejsze wpływy zyskiwała sztuka klasyczna. W tym momencie, zanim te projekty mogły zostać zrealizowane, zmienił się gust i zapatrywanie na tę koncepcję samego króla Stanisława Augusta" – wyjaśniła.
Victor Louis (1731-1800) był francuskim architektem okresu wczesnego klasycyzmu. Od 1748 r. studiował na Academie Royale d’Architecture w Paryżu, a następnie w latach 1756-1759 w Rzymie. W latach 1765-1766 pracował nad projektem przebudowy Zamku Królewskiego w Warszawie dla króla Stanisława Augusta Poniatowskiego. Jego plany zostały zrealizowane w nieznacznym stopniu. Po powrocie do Francji Louis nadal pracował dla Stanisława Augusta. Wybierał i zamawiał w Paryżu meble oraz inne elementy wyposażenia wnętrz, wykonane przez najlepszych francuskich rzemieślników. Louis jest także autorem m.in. budynku Teatru Wielkiego w Bordeaux (1773-1780) i przebudowy Palais Royale w Paryżu (1781-1790). (PAP)
autor: Daria Porycka
dap/ itm/
