W Zwierkach koło Zabłudowa (Podlaskie) zakończyły się w czwartek dwudniowe cerkiewne uroczystości ku czci męczennika Gabriela - świętego Ziemi Białostockiej i patrona prawosławnej młodzieży. Zwierki to jego rodzinna miejscowość.
Głównej liturgii w tamtejszej cerkwi przewodniczył abp Jakub, ordynariusz prawosławnej diecezji białostocko-gdańskiej, w asyście arcybiskupa bielskiego Grzegorza i biskupa supraskiego Andrzeja.
Obchody trwały od popołudnia w środę, a część wiernych przybyła na nie w pieszych pielgrzymkach m.in. z Białegostoku, Hajnówki i Bielska Podlaskiego. Największą z nich tradycyjnie była pielgrzymka białostocka, rokrocznie organizowana przez Bractwo Młodzieży Prawosławnej. W tym roku wzięło w niej udział blisko tysiąc osób.
W związku z uroczystościami, do Zwierek zostały przewiezione relikwie męczennika Gabriela, przez większą część roku przechowywane w prawosławnej katedrze św. Mikołaja w Białymstoku.
Męczennik Gabriel pochodził ze Zwierek. Urodził się tam w 1684 r. w pobożnej, prawosławnej rodzinie chłopskiej. Gdy miał 6 lat, został w nieznanych okolicznościach uprowadzony z domu i zamordowany; po odnalezieniu ciała na łące niedaleko wsi, pochowano je na cmentarzu w rodzinnej miejscowości.
Po prawie 30 latach, kiedy szukano miejsc do pochówku zmarłych w wyniku epidemii, przypadkowo naruszono grób chłopca. Odkryto wówczas, że jego ciało nie uległo rozkładowi. Gdy przeniesiono je uroczyście do krypty cmentarnej w Zwierkach, epidemia ustała.
Podstawą kultu świętego stały się liczne uzdrowienia proszących o to przy jego grobie. Po pożarze w 1746 r. kaplicy w Zwierkach, zwłoki chłopca przeniesiono do pobliskiego Zabłudowa - stąd Gabriel często określany jest mianem "zabłudowskiego".
Potem przez wiele lat relikwie wędrowały po Kresach Wschodnich. W 1944 roku trafiły do Grodna, skąd po kilkudziesięciu latach zostały przekazane polskiej Cerkwi i we wrześniu 1992 roku uroczyście przeniesione do białostockiej katedry. Rocznice tej uroczystości także są ważnym wydarzeniem w życiu Cerkwi w Polsce.
Na co dzień relikwiami opiekują się siostry zakonne z monasteru Narodzenia Najświętszej Marii Panny. Początkowo mieścił się on w białostockich Dojlidach, we wrześniu 2008 roku został przeniesiony do Zwierek, gdy został tam wybudowany nowy dom zakonny przy wznoszonej cerkwi.
W 2007 roku, w lesie w pobliżu tej świątyni, postawiono krzyż upamiętniający miejsce pochówku Gabriela w 1690 roku. Jesienią 2012 roku w Zwierkach została konsekrowana cerkiew pw. Męczennika Gabriela.
Przedstawiciele polskiej Cerkwi liczbę wiernych w kraju szacują na 450-500 tys. osób. Według danych GUS w ostatnim spisie powszechnym przynależność do Kościoła prawosławnego w Polsce zadeklarowało 156 tys. osób, ale hierarchowie Cerkwi uznają te dane za niemiarodajne.
Największe w kraju skupiska prawosławnych są w województwie podlaskim.(PAP)
autor: Robert Fiłończuk
rof/ son/
