Pomnik Fryderyka Chopina w Łazienkach Królewskich w Warszawie. Fot. PAP/S. Pulcyn
60 lat temu, 11 maja 1958 roku, w Łazienkach Królewskich w Warszawie odsłonięty został zrekonstruowany po wojnie pomnik Fryderyka Chopina. Odlany w brązie pomnik przedstawiający sylwetkę muzyka siedzącego pod mazowiecką wierzbą to jeden z najbardziej znanych warszawskich monumentów.
Koncepcja powstania w Warszawie pomnika upamiętniającego artystę pojawiła się już niedługo po jego śmierci, jednak wówczas, w okresie zaborów, nie była możliwa w związku negatywnym stosunkiem władz Rosji. Szansą na realizację projektu stało się pozyskanie przez polską śpiewaczkę operową Adelę Bolską zgody cara Mikołaja II na powołanie komitetu budowy obelisku.
W roku 1908 ogłoszono konkurs na projekt pomnika, w jury znaleźli się rzeźbiarz i pedagog Antoine Bourdelle, architekt Józef Pius Dziekoński oraz adwokat i filantrop Leopold Meyet. Zwyciężyła koncepcja Wacława Szymanowskiego, która jednak wywołała spore dyskusje. Pomnik miał zostać odsłonięty w 1910 roku, dla uczczenia setnej rocznicy urodzin Chopina, jednak prace przy nim przeciągały się, a później przerwała je I wojna światowa.
Pomnik ostatecznie doczekał się realizacji już w II Rzeczpospolitej. Jego części zostały odlane w brązie we Francji, na podstawie dostarczonego gipsowego modelu i przesłane do Polski. Obelisk został odsłonięty 14 listopada 1926 roku w zachodniej części stołecznych Łazienek Królewskich, nad stawem, na wprost głównego wejścia w sąsiedztwie Belwederu. Otaczający pomnik cokół został zaprojektowany przez architekta z Politechniki Warszawskiej prof. Oskara Sosnowskiego.
Po wybuchu II wojny światowej i zajęciu Warszawy przez Niemców 31 maja 1940 roku pomnik Fryderyka Chopina wysadzono w powietrze. Jego wykonane z brązu elementy wysłano do jednej z niemieckich hut, gdzie zostały przetopione. Okupanci zadbali także o usunięcie wszelkich kopii monumentu znajdujących się w polskich placówkach muzealnych, co po zakończeniu wojny bardzo utrudniło odtworzenie pomnika.
Po rozległych poszukiwaniach na kopię obelisku natrafiono w czasie odgruzowywania domu Szymanowskiego na stołecznym Mokotowie. W oparciu o ten wzorzec pomnik odtworzono według projektu prof. Władysława Wasiewicza. Jego ponowne odsłonięcie miało miejsce w 1958 roku. Na cokole monumentu umieszczono napis "Posąg Fryderyka Chopina zburzony i zagrabiony przez Niemców w dniu 31 maja 1940 roku odbuduje Naród. 17-X-1946 r." oraz fragment "Konrada Wallenroda" Adama Mickiewicza: "Płomień rozgryzie malowane dzieje, Skarby mieczowi spustoszą złodzieje, Pieśń ujdzie cało..."
Pomnik Fryderyka Chopina znajdujący się w Łazienkach Królewskich to jeden z najbardziej znanych warszawskich monumentów. Jego reprodukcja znalazła się na wielu kartach pocztowych, znaczkach i w kalendarzach. Od 1959 roku w letnie niedziele przy pomniku mają miejsce koncerty chopinowskie. (PAP)
akn/ ls/
