Irena Sendlerowa. Fot. PAP/R. Pietruszka
Przedstawiciele co najmniej 24 instytucji z Polski i zagranicy wezmą udział w organizowanym w Gdańsku zjeździe szkół i innych placówek, których patronką jest Irena Sendlerowa. W programie m.in. pokaz sztuki poświęconej Sendlerowej i dyskusja o granicach pomagania.
IV Międzynarodowy Zjazdu Szkół i Placówek im. Ireny Sendlerowej odbędzie się w dniach 8-10 czerwca. Jego organizatorem jest Bursa Gdańska, której patronką jest Sendlerowa, a większość spotkań składających się na imprezę będzie miała miejsce w Teatrze Szekspirowskim w Gdańsku.
Jak poinformowała PAP dyrektor Bursy Jolanta Banach, w zjeździe udział wezmą głównie uczniowie i pracownicy polskich placówek edukacyjnych, ale pojawią się także goście z Wielkiej Brytanii, Irlandii czy Niemiec. W sumie około 150 osób reprezentować będzie co najmniej 24 placówki. „Z tych miejsc mamy już ostateczne potwierdzenia, nie jest jednak wykluczone, że gości będzie więcej” – zaznaczyła Banach.
W ramach zjazdu poszczególne placówki mają zaprezentować swój dorobek, w tym działalność związaną z kultywowaniem pamięci o patronce. Zaplanowano też debaty z udziałem uczniów, w ramach których będą oni dyskutować m.in. o prawdzie i legendzie w historii oraz o tym, czy w pomocy świadczonej innym istnieją jakieś granice. „Tematy debat wybrała sama młodzież” – podkreśliła Banach.
Gościem zjazdu będzie także m.in. Relli Robinson – potomkini pochodzącej z Gdańska żydowskiej rodziny, która w czasie II wojny światowej znalazła się w warszawskim getcie. Relli jako jedyna z całej rodziny ocalała: wydała książkę ze wspomnieniami z czasu wojny. „To będzie pierwszy w życiu pobyt pisarki w Gdańsku” – zaznaczyła w rozmowie z PAP Banach.
Dyrektor poinformowała, że w ramach zjazdu jego uczestnicy spotkają się także z Anną Bikont – autorką książki o Irenie Sendlerowej oraz z Rzecznikiem Praw Dziecka - Markiem Michalakiem.
Gdańscy uczniowie, specjalnie z myślą o zjeździe, przygotowują też spektakl oparty na sztuka "Życie w słoiku", którą w 1999 roku napisał amerykański nauczyciel Norman Conrad z Uniontown, w stanie Kansas. Jak powiedziała Banach, gdański pokaz przedstawienia zaakceptował autor scenariusza, a jego treść podczas tłumaczenia została zaadaptowana do polskich realiów.
Jak poinformowała Olimpia Schneider z zespołu prasowego gdańskiego magistratu, trzy pierwsze zjazdy placówek noszących imię Ireny Sendlerowej zorganizował Zespół Szkół nr 65 w Warszawie. Spotkania miały miejsce co trzy lata: czwarte miało się odbyć w 2019 r. Ponieważ jednak rok 2018 został ogłoszony przez Sejm RP Rokiem Ireny Sendlerowej, Banach zaproponowała, a tradycyjni goście zjazdów zgodzili się na to, by wyjątkowo spotkanie odbyło się po dwóch latach od ostatniego zjazdu, w Gdańsku.
Irena Sendlerowa urodziła się w 1910 r. w Warszawie. W czasie II wojny światowej była kierowniczką referatu dziecięcego Rady Pomocy Żydom - "Żegoty". Aby móc odwiedzać swoich podopiecznych w getcie wyrobiła dla siebie i swoich koleżanek legitymacje pracowników służby sanitarnej umożliwiające wchodzenie i poruszanie się po obszarze getta. Sendlerowa bywała tam nawet 2-3 razy dziennie; nosiła żywność, odzież i lekarstwa.
Wraz z całą siecią ludzi i organizacji podjęła próbę uratowania z warszawskiego getta ok. 2500 żydowskich dzieci. Przemycane one były np. w przejeżdżającym przez teren tej zamkniętej dzielnicy tramwaju lub w samochodzie, który wwoził do getta środki czystości, a wracał z ukrytymi dziećmi. Dzieci wyprowadzano też przez piwnice kamienic lub przez gmach sądów na Lesznie: wtajemniczeni w akcję dwaj woźni otwierali drzwi i prowadzili dzieci do tylnego wyjścia na aryjską stronę.
Wywożone z warszawskiego getta dzieci były następnie ukrywane w polskich rodzinach, sierocińcach oraz klasztorach. Przygotowano im fałszywe dokumenty i wspomagano materialnie. Imiona dzieci i nazwiska rodzin, do których trafiły, Sendlerowa zapisywała, używając szyfru, na paskach bibułki, które umieszczała w butelkach zakopywanych później pod jabłonką na podwórku przy ul. Lekarskiej 9.
Sendlerowa zyskała przydomek "matki dzieci Holocaustu". Za swą działalność otrzymała w 1965 r. medal Sprawiedliwej wśród Narodów Świata. Była jedną z pierwszych osób uhonorowanych tym odznaczeniem. Otrzymała też Order Orła Białego i Order Uśmiechu. Zmarła 12 maja 2008 r. Polski Sejm zdecydował, że rok 2018 będzie obchodzony jako Rokiem Ireny Sendlerowej. (PAP)
autor: Anna Kisicka
aks/ aszw/
