Region zmienia się dzięki swoim mieszkańcom - mówił marszałek Adam Jarubas we wtorek w Kielcach podczas gali, która zainaugurowała obchody 20-lecia województwa świętokrzyskiego.
Marszałek województwa świętokrzyskiego Adam Jarubas podkreślił w wystąpieniu, że region zmienia się dzięki swoim mieszkańcom, a za zamianami stoją "tysiące samorządowców, przedsiębiorców, działaczy społecznych". "Pewnie nie wszystkie szanse wykorzystaliśmy, pewnie mogliśmy zrobić więcej, więcej ze sobą współpracować (…) Być może zanadto patrzyliśmy na siebie, na własne korzyści - również polityczne. Ale Świętokrzyskie zmieniło się - widzimy to w naszych miastach i na obszarach wiejskich" - dodał.
Przypomniał, że od wstąpienia Polski do Unii Europejskiej w 2004 r. w regionie zrealizowano inwestycje za ponad 26 mld zł, z czego 15 mld zł to fundusze unijne. Dlatego - w ocenie Jarubasa - można powiedzieć, że region bardzo skorzystał na akcesji do UE, a istotne jest też to, że o podziale części unijnych pieniędzy dla województwa można decydować w Kielcach.
Marszałek wyliczał, że kiedy region powstawał, PKB na jednego mieszkańca wynosił tu 38 proc. średniej unijnej, a dziś to 50 proc. Przypomniał, że to najwyższy wskaźnik wśród pięciu najbiedniejszych regionów kraju, do jakich zaliczane jest województwo świętokrzyskie (tzw. Polska Wschodnia). Dodał też, że w latach 2007-2010 świętokrzyskie miało jedną z najwyższych dynamik wzrostu PKB w całym kraju.
Jarubas podkreślił, że ważne jest uczynienie z regionu miejsca bardziej konkurencyjnego i atrakcyjnego dla inwestorów, z odpowiednimi zasobami kapitału ludzkiego – dlatego m.in. wspierane są kieleckie uczelnie publiczne i szkolnictwo zawodowe.
Ocenił, że dzięki decyzji o utworzeniu województwa lokalna społeczność poczuła się "jeszcze bardziej +u siebie+ i +na swoim+", a jej mieszkańcy mogą sami o sobie decydować. "Mamy świadomość swojej podmiotowości w wymiarze gospodarczym, społecznym, kulturowym czy historycznym (…)" - zaznaczył Jarubas.
Podczas gali w Filharmonii Świętokrzyskiej przypominano wydarzenia z 1998 r., kiedy na szczeblu centralnym zapadały decyzje o reformie administracyjnej kraju. W opinii pierwszego marszałka województwa świętokrzyskiego, Józefa Szczepańczyka, najważniejsze wówczas były "niebywała determinacja mieszkańców Kielecczyzny w walce o własne województwo" oraz "ponadpartyjne działania" w ramach Ruchu Obrony Regionu Staropolskiego, który jednoczył ludzi z różnych środowisk i orientacji politycznych.
W lipcu 1998 r. prezydent Kwaśniewski zawetował ustawę wprowadzającą nowy podział administracyjny Polski na 15 województw (z Kielcami w woj. małopolskim), co umożliwiło ponowne prace parlamentarne nad projektem.
Były prezydent, który gościł na gali, podkreślił, że "nie ma ojczyzny bez Kielecczyzny, a województwo świętokrzyskie każdego dnia, przez te 20 lat, udowadnia, że w tym regionie to prawo do samorządzenia tutaj się po prostu należało". "Wszystkie negatywne scenariusze, bardzo pesymistyczne oceny, które słyszałem 20 lat temu, nie sprawdziły się. Mamy region, który jest rozwijający się, który jest niezwykle energiczny, dynamiczny, z ludźmi pełnymi determinacji" - powiedział Kwaśniewski.
Przypomniał, że w maju 1990 r. odbyły się pierwsze w pełni demokratyczne wybory do samorządów, a on nigdy nie miał "żadnej wątpliwości, że w Polsce samorządność trzeba umacniać". "Od tego momentu oddaliśmy wiele władztwa tutaj, ludziom na samym dole, tym, którzy lepiej znają tę rzeczywistość, bliżej są problemów, umiejętnie je rozwiązują i budują te małe ojczyzny, które dały nam tak wiele dobrych rzeczy przez kolejne lata" - mówił Kwaśniewski.
Szczepańczyk i Kwaśniewski znaleźli się wśród osób, które otrzymały podczas uroczystości Odznaki Honorowe Województwa Świętokrzyskiego.
W uroczystości uczestniczyli m.in. członkowie Ruchu Obrony Regionu Staropolskiego, którzy w 1998 r. zorganizowali kampanię na rzecz utworzeniem województwa ze stolicą w Kielcach, radni województwa pięciu kadencji (1998-2018), przedstawiciele sąsiednich samorządów regionalnych, świętokrzyscy samorządowcy i przedsiębiorcy, kombatanci, przedstawiciele zaprzyjaźnionych regionów z Ukrainy i Węgier, działacze Polonii z ukraińskiej Winnicy, seniorzy, a także radni Młodzieżowego Sejmiku Województwa Świętokrzyskiego, który we wtorek zainaugurował działalność.
Galę uświetnił koncert "Świętokrzyskie to my!" z udziałem filharmoników świętokrzyskich i pochodzących z regionu śpiewaków. Otwarto też wystawę fotograficzną "Dwie dekady Świętokrzyskiego w obiektywie".
Wtorkowe uroczystości, które odbyły się w obchodzone po raz pierwszy - w myśl uchwały sejmiku - Święto Województwa Świętokrzyskiego, zainaugurowały jubileusz 20-lecia regionu. W ramach obchodów odbędą się także m.in. imprezy sportowe, festyny, koncerty.
20 lat temu plan rządu zakładał podział administracyjny kraju na 12 województw. Nie było wśród nich świętokrzyskiego, które miało się stać częścią dużego województwa małopolskiego. Spowodowało to protesty wielu środowisk w regionie i zaowocowało powstaniem "Ruchu na rzecz Obrony Województwa Staropolskiego". Efektem były m.in. listy wysyłane przez mieszkańców do władz państwowych i manifestacje organizowane w Warszawie w obronie województwa.
Batalia zakończyła się sukcesem. Ustawa z 24 lipca 1998 r. określiła nową mapę województw. Świętokrzyskie powstało z większej części dawnego województwa kieleckiego, powiększone o gminy z rejonu Sandomierza, Opatowa i Staszowa (wcześniej w granicach województwa tarnobrzeskiego) oraz część gmin z dawnego województwa częstochowskiego i piotrkowskiego. Zmiana podziału administracyjnego spowodowała też, że część ziem dawnej Kielecczyzny, np. gmin Miechów, Pałecznica i Książ Wielki, trafiła do Małopolski.(PAP)
Autor: Katarzyna Bańcer, Piotr Grabski
ban/ gr/ wus/
