08.06.2018
Z okazji 100. rocznicy odzyskania przez Polskę i Litwę Niepodległości, na murach kościoła (obecnie katedry) w Telszach zostanie odsłonięta pamiątkowa tablica poświęcona braciom Narutowiczom – Stanisławowi (Sygnatariuszowi Aktu Niepodległości Litwy) oraz Gabrielowi (pierwszemu Prezydentowi RP). Odsłonięcie tablicy będzie miało miejsce 8 czerwca, godz. 16.30.
Dwujęzyczna tablica pojawi się na murach kościoła, w którym obaj bracia zostali ochrzczeni. Jest to inicjatywa dra Jana Skłodowskiego, badacza historii Kresów, wsparta przez Fundację Pomoc Polakom na Wschodzie ze środków Senatu RP oraz Samorząd Rejonu Telszewskiego.
Uroczystego odsłonięcia tablicy dokonają Biskup Telsz Kęstutis Kėvalas, Mer Rejonu Telszańskiego Petras Kuizinas oraz Dyrektor Instytutu Polskiego, Radca Ambasady RP w Wilnie Marcin Łapczyński.
Odsłonięcie tablicy odbędzie się w ramach Święta Stolicy Żmudzi Telsz:
13:30 –konferencja pt. „Marzyciele tworzący Litwę” w Teatrze Dramatycznym im. Žmaitės w Telszach
Konferencja poświęcona jest pamięci Sygnatariuszy Aktu Niepodległości Litwy Justinasa Staugaitisa oraz Stanisława Narutowicza, a także jego młodszego brata Gabriela Narutowicza, pierwszego Prezydenta Polski.
Prelegenci: b. Prezydent RP (2010-2015) Bronisław Komorowski, Poseł na Sejm RL S. Šedbaras, Wykładowca Litewskiej Akademii Sztuk Pięknych, wydziału w Telszach, historyk P. Šverebas, Doktorantka Wydziału Historii Uniwersytetu Witolda Wielkiego oraz historyk Muzeum Wojskowego im. Witolda Wielkiego S. Lukminaitė.
16:30 – odsłonięcie tablicy upamiętniającej braci Narutowiczów na dziedzińcu Katedry.
18:00 – Msza św. w intencji braci Narutowiczów w Katedrze św. Antoniego Padewskiego w Telszach
18:45 – otwarcie „Święta Stolicy Żmudzi 2018” i koncert „Cappella’A“ na Placu Katedralnym.
Bracia Narutowicz — Stanisław (1862-1931) i Gabriel (1865-1922 urodzili się w majątku w Brewikach (lit. Brevikai) w powiecie telszewskim, niedaleko miasteczka Olsiady (lit. Alsėdžiai). Pochodzili z rodziny szlacheckiej osiadłej od pokoleń na Żmudzi. Ich ojciec, Jan Narutowicz był uczestnikiem powstania 1863 roku. 16 lutego 1918 roku Stanisław Narutowicz, jedyny polski członek litewskiej Taryby złożył podpis pod Aktem Niepodległości Litwy. Podpisał się po polsku. Gabriel przyczynił się natomiast wybitnie do odrodzenia państwa polskiego. Był inżynierem, pierwszym prezydentem niepodległej Polski. Gabriel Narutowicz zginął w zamachu w grudniu 1922 r. na schodach warszawskiej Zachęty. Dziesięć lat później, samobójstwo popełnił jego brat Stanisław.
Źródło: Instytut Polski w Wilnie