Żaglowiec "El-Mellah". Autorem koncepcji i projektu technicznego statku jest Zygmunt Choreń. Fot. PAP/A. Warżawa
Na żaglowcu – muzeum „Dar Pomorza” otwarto w piątek wystawę poświęconą konstruktorowi żaglowców - Zygmuntowi Choreniowi. Zaprojektował on m.in. bark „Aleksander von Humboldt”, bryg „Fryderyk Chopin” i fregatę „Flying Clipper”, będącą największym żaglowcem świata.
„Wystawa ma przede wszystkim przybliżyć sylwetkę Zygmunta Chorenia - słynnego konstruktora żaglowców, jednego z najbardziej znanych na świecie” – powiedział PAP Robert Domżał kierownik Działu Historii Budownictwa Okrętowego w Narodowym Muzeum Morskim, które sprawuje pieczę nad „Darem Pomorza”.
Poza planszami, na których przedstawiono biografię konstruktora, na wystawę składa się też zestaw modeli zaprojektowanych przez Chorenia jednostek. Jak wyjaśnił Domżał, cześć modeli pochodzi z kolekcji prywatnej konstruktora, pozostałe to głównie eksponaty z zasobów Narodowego Muzeum Morskiego.
Kilka modeli prezentowanych na wystawie, to tzw. modele armatorskie. „Powstały one na potrzeby prezentacji jednostek ich przyszłym armatorom. Niektóre służyły celom reklamowym” – wyjaśnił w rozmowie z PAP Domżał.
Wśród modeli znalazł się m.in. model kadłuba jednego ze statków żaglowych, wykorzystany do prób. „Używano go do badań modelowych wykonywanych w specjalnym basenie, by sprawdzić zachowanie jednostki w różnych warunkach na wodzie” – wyjaśnił Domżał.
Ekspozycję uzupełnia też zbiór plakietek, medali okolicznościowych itp. prezentujących sylwetki żaglowców zaprojektowanych przez Chorenia lub upamiętniających ważne międzynarodowe regaty i inne wydarzenia, w których jednostki te brały udział.
Wystawę pt. „Żaglowce Zygmunta Chorenia” będzie można oglądać na „Darze Pomorza” w Gdyni do 19 sierpnia.
Jak przypomniało NMM, pierwszymi żaglowcami, jakie powstały w Stoczni Gdańskiej według projektu Chorenia była barkentyna „Pogoria” (powstała w 1980 r.) i fregata „Dar Młodzieży” (1982 r.). „Pogoria” posłużyła jako wzór do budowy kilku żaglowców - ORP „Iskra” zbudowanego dla polskiej Marynarki Wojennej, jednostki „Kaliakra” dla Bułgarii oraz statku badawczego „Oceania” dla Instytucji Oceanologii Polskiej Akademii Nauk. W latach 1987-1991 w Stoczni Gdańskiej zbudowano z kolei pięć trzymasztowych fregat wzorowanych na „Darze Młodzieży”: wszystkie trafiły do ZSRR.
Pod koniec lat 80. w Stoczni Gdańskiej rozpoczęto budowę żaglowca „Gwarek”, który miał służyć wycieczkowym rejsom pracowników zakładów przemysłowych w Polsce. Na początku lat 90-tych budowę tej jednostki przerwano. Ukończył ją, po odkupieniu od stoczni, prywatny przedsiębiorca, na którego zlecenie jednostka – już pod nazwą „Royal Clipper”, została przerobiona tak, że przez długi czas była największym żaglowcem na świecie. W 2017 r. zdetronizował ją – zaprojektowany także przez Chorenia, żaglowiec "Flying Clipper".
W 1992 r. Zygmunt Choreń założył Biuro Projektowania Statków Choreń Design & Consulting. Od tego czasu konstruktor projektuje żaglowce pod własnym szyldem. Obok „Royal Clippera” i „Flying Clippera”, w firmie Chorenia powstały projekty kilkunastu nowoczesnych statków różnych typów dla armatorów z całego świata. W tym zestawie znalazły się m.in. bark „Aleksander von Humboldt” i bryg „Fryderyk Chopin”.
Choreń urodził się w 1941 r. na Podlasiu. W 1965 r. ukończył studia na Wydziale Budowy Okrętów Politechniki Gdańskiej, studiował także w Instytucie Okrętowym w Leningradzie w ZSRR (dziś Sankt Petersburg w Rosji). Po ukończeniu studiów przez dwa lata pracował na Politechnice Gdańskiej, w Katedrze Teorii Okrętów. W 1968 r. rozpoczął pracę w Biurze Projektowo-Konstrukcyjnym Stoczni Gdańskiej, w którym od 1978 r. był głównym projektantem – przede wszystkim statków żaglowych.
Choreń nie tylko projektuje żaglowce, ale też sam aktywnie uprawia żeglarstwo. (PAP)
autor: Anna Kisicka
aks/aszw/
