Panorama Wzgórza Katedralnego we Fromborku. Fot. PAP/T. Waszczuk
Ponad 21 mln zł ma kosztować konserwacja i restauracja XIV-wiecznego zespołu obronnego i katedralnego we Fromborku (warmińsko-mazurskie). We wtorek podpisano umowę z wykonawcą prac, które potrwają do końca 2020 r. Umożliwią one m.in. udostępnienie zwiedzającym fromborskiego skarbca.
Jak poinformował PAP proboszcz fromborskiej katedry ks. dr Jacek Wojtkowski, w ramach tej umowy przeprowadzone zostaną m.in. prace konserwatorskie w historycznym skarbcu katedralnym. Dzięki temu pomieszczenie zostanie przeznaczone na cele wystawiennicze i udostępnione po raz pierwszy zwiedzającym.
Skarbiec od wieków skrywał cenne wyposażenie katedry. W 1945 r. zostało ono zrabowane przez żołnierzy Armii Czerwonej i wywiezione do Moskwy. W ramach rewindykacji zachowane skarby wróciły do Polski w 1953 r. Trzy lata później włączono je do zbiorów Muzeum Narodowego w Warszawie. Do Diecezji Warmińskiej trafiły ponownie 1981 r.
"Teraz tworzymy miejsce, w którym można je będzie pokazać. Jeśli nie wszystkie, to przynajmniej jakąś część. W skarbu mają być eksponowane zabytkowe szaty i naczynia liturgiczne należące do katedry" - mówił ks. Wojtkowski.
W skarbcu zachowały się pozostałości średniowiecznych dekoracji malarskich i zabytkowe szafy wnękowe, na których widoczne są przedwojenne napisy kredą, informujące o rodzajach i ilościach przechowywanych tu przedmiotów.
Po zakończeniu prac konserwatorskich turyści będą mogli również zwiedzać poddasze katedry, gdzie zostanie wykonane dodatkowe oświetlenie. Natomiast Pałac Ferbera, czyli główny budynek Muzeum Mikołaja Kopernika, zostanie dostosowany do potrzeb osób niepełnosprawnych poprzez montaż windy i budowę podjazdów.
Zaplanowano też prace restauratorskie w kaplicy św. Jerzego, korytarzu północnym, kruchcie południowej, zakrystii kanonickiej i zakrystii biskupiej, konserwację dekoracji malarskiej na ścianach i sklepieniach prezbiterium, konserwację i osuszanie dolnej partii murów obwodowych, konserwację elewacji katedry, zagospodarowania terenu wokół niej, a także przebudowę wjazdu przez bramą południową.
Umowę z wykonawcą, który za blisko 16 mln zł przeprowadzi prace konserwatorskie i budowlane w ramach I etapu projektu, podpisał we wtorek we Fromborku metropolita warmiński arcybiskup Józef Górzyński.
Wartość całego przedsięwzięcia szacowana jest na ponad 21 mln zł, z czego ok. 18 mln zł stanowi dofinansowanie ze środków UE. Decyzję o wsparciu przedsięwzięcia dotyczącego ochrony dziedzictwa kulturowego i zasobów kultury w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014-20 podjął w październiku ub. roku wicepremier, minister kultury i dziedzictwa narodowego Piotr Gliński.
Będzie to kolejny etap przywracania świetności Wzgórza Katedralnego we Fromborku, które jest jednym z najważniejszych zabytków w Polsce, od 1994 r. uznanym za Pomnik Historii. W skład fromborskiej warowni wchodzi 15 zabytkowych budowli, w tym katedra nazywana Matką Kościołów w Archidiecezji Warmińskiej.
W katedrze znajduje się grób kanonika warmińskiego, astronoma Mikołaja Kopernika, którego ponowny pochówek odbył się w 2010 r. Jego szczątki spoczywają w sarkofagu pod szklaną posadzką, po prawej stronie głównej nawy. Świątynia jest też miejscem spoczynku biskupów warmińskich, m.in. Marcina Kromera - najwybitniejszego kronikarza po Długoszu, pisarza renesansowego i dyplomaty.
Ze Wzgórzem Katedralnym we Fromborku związanych było wiele innych postaci zasłużonych dla kształtowania kultury polskiej, w tym wybitny poeta doby Oświecenia bp Ignacy Krasicki, działacz społeczny i polityczny okresu kontrreformacji kard. Stanisław Hozjusz i poeta i dyplomata bp Jan Dantyszek.
Kompleks katedralny we Fromborku od lat jest restaurowany z pomocą dotacji ministerialnych, programów unijnych, środków regionalnego samorządu i warmińsko-mazurskiego konserwatora zabytków. Dotychczas wyremontowano m.in. kanonie, w których kiedyś mieszkali kanonicy warmińscy, a obecnie mieszczą się tam warsztaty terapii zajęciowej i Środowiskowy Dom Pomocy Caritas Archidiecezji Warmińskiej.
W minionych latach naprawiono też dach i strop pałacu biskupiego oraz mury obronne. Obecnie trwają jeszcze prace przy kolejnym etapie naprawy dachu katedry, a także przy remoncie i modernizacji budynków nowego pałacu biskupiego i wozowni wraz z otoczeniem.(PAP)
autor: Marcin Boguszewski
mbo/ pat/
