Abp Szczepan Wesoły niestrudzenie służył Polakom rozsianym po świecie jako ich pasterz, przyjaciel i nauczyciel – napisał we wtorek metropolita katowicki Wiktor Skworc. Były wieloletni duszpasterz Polonii zmarł tego dnia po południu w Rzymie.
O śmierci abp. Wesołego poinformowała we wtorek polska parafia w Rzymie. Tego dnia wieczorem biuro prasowe Konferencji Episkopatu Polski opublikowało list metropolity katowickiego abp. Wiktora Skworca, informujący o śmierci pochodzącego z Górnego Śląska arcybiskupa i przypominający jego dokonania.
„Zwany +biskupem na walizkach+ niestrudzenie, także po przejściu na emeryturę, jak długo pozwalały mu siły i stan zdrowia, służył Polakom rozsianym po świecie jako ich pasterz, przyjaciel i nauczyciel. Jako hasło swojej biskupiej posługi przyjął słowa: Laetus serviam (Będę służył z radością) i przez całe lata biskupiego posługiwania był wierny temu hasłu” - podkreślił abp Skworc.
"O takim człowieku mówi się obywatel świata. W kategoriach narodowych - gorący patriota, kościelnych - niestrudzony pielgrzym w poszukiwaniu zagubionych, a w kategoriach politycznych - ambasador Polski, w najlepszym tego słowa znaczeniu" - tak z kolei w 2015 r. o abp. Wesołym mówił ks. prof. Jerzy Myszor podczas uroczystości nadania mu doktoratu honoris causa Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach.
Jak przypomniał metropolita katowicki, abp Wesoły urodził się w 1926 r. w Katowicach. W 1939 r. ukończył szkołę podstawową. Tuż przed wybuchem II wojny światowej wraz z rodziną opuścił Katowice i wyjechał do Jarosławia. Następnie mieszkał w Sosnowcu, gdzie przez dwa lata pracował jako uczeń kupiecki w sklepie. Po powrocie do Katowic w 1941 r. pracował jako robotnik fizyczny.
W październiku 1943 r. został skierowany na roboty przymusowe przy budowie bunkrów w północno-zachodnich Niemczech, a w 1944 r. po przeszkoleniu wojskowym wysłano go na front zachodni w południowo-wschodniej Francji. W sierpniu 1944 r. przedostał się na stronę aliancką i wraz z polskimi jednostkami uczestniczył w walkach w Algierii i we Włoszech jako radiotelegrafista.
Po zakończeniu wojny dokształcał się i równocześnie przez kilka lat pracował jako pracownik fizyczny w Wielkiej Brytanii. W 1950 r. wstąpił do jezuickiego kolegium w Londynie, w którym ukończył naukę w zakresie szkoły średniej. W latach 1951-1957 przygotowywał się do kapłaństwa w Papieskim Kolegium Polskim w Rzymie, studiując równocześnie na Papieskim Uniwersytecie Gregoriańskim.
Święcenia kapłańskie przyjął w Rzymie w 1956 r. i - początkowo skierowany do diecezji katowickiej – ostatecznie pozostał w stolicy Włoch, pracując m.in. przy polskich wydawnictwach jubileuszowych związanych z Millenium Chrztu Polski. W latach 1958-1962 był duszpasterzem emigrantów polskich we Włoszech. Od 1959 r. nadal studiował, w 1967 r. uzyskując doktorat z teologii w Instytucie Teologii Pastoralnej Wydziału Teologicznego Papieskiego Uniwersytetu Laterańskiego.
W 1968 r. został ustanowiony przez papieża Pawła VI biskupem pomocniczym archidiecezji gnieźnieńskiej, z zadaniem wspomagania w posłudze bp. Władysława Rubina, delegata prymasa Polski dla duszpasterstwa emigracyjnego. Sakrę biskupią przyjął z rąk kard. Stefana Wyszyńskiego. Od 1980 r. pełnił funkcję delegata prymasa Polski dla duszpasterstwa emigracyjnego.
W 1994 r. otrzymał godność arcybiskupa „ad personam”, czyli bez posługi w konkretnej archidiecezji. W latach 1980–2007 był rektorem kościoła św. Stanisława Biskupa i Męczennika w Rzymie. Pełnił ponadto funkcje przewodniczącego Rady Administracyjnej Fundacji Jana Pawła II w Rzymie i redaktora kwartalnika „Duszpasterz Polski Za Granicą”.
W 2003 r. papież Jan Paweł II przyjął jego rezygnację z pełnionych urzędów i przeniósł na emeryturę, jednak wiele środowisk polonijnych nadal nazywało go "Naszym Arcybiskupem" i zapraszało na swoje uroczystości.
Dziesięć lat temu mieszkający w Rzymie abp Wesoły podarował bibliotece teologicznej przy Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Śląskiego swój księgozbiór - 5 tys. książek i czasopism. Zbiór odzwierciedla drogę naukową arcybiskupa oraz jego działalność w duszpasterstwie emigracyjnym, także współpracę z wieloma ośrodkami polonijnymi na całym świecie.
Dużą część zbioru stanowi literatura w językach obcych, głównie angielskim, niemieckim, włoskim i francuskim, dotycząca m.in. współczesnej historii Polski. Kolekcja zawiera też pozycje literatury klasycznej, historii starożytnej i współczesnej, historii kościoła, teologii - w tym dziedziny katolickiej nauki społecznej, problematyki rodziny i małżeństwa, a także teologii pastoralnej. Szczególnie cenne są pozycje w języku polskim, wydawane w okresie PRL poza granicami kraju, często w bardzo niewielkich nakładach
W 1996 r. abp. Wesołemu przyznano honorowe obywatelstwo Katowic. Wyróżniony został także nagrodami honorowymi: Fidelis Poloniae (2003), Złoty Laur Polonii (2006) oraz Lux ex Silesia (2007). Był doktorem honoris causa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego (1996) oraz Uniwersytetu Śląskiego (2015). W 2008 r. otrzymał Krzyż Wielki Odrodzenia Polski, a 5 maja br. w Rzymie został odznaczony Orderem Orła Białego.
Arcybiskup Szczepan Wesoły – zgodnie z życzeniem wyrażonym w testamencie – zostanie złożony do grobu w rodzinnych Katowicach.(PAP)
autor: Mateusz Babak
mtb/ ewes/
