Wicepremier, minister kultury i dziedzictwa narodowego Piotr Gliński podczas wizyty w Muzeum Tadeusza Kościuszki w Solurze. Fot. MKiDN
Biografia Tadeusza Kościuszki to dowód na to, jak idee niepodległości można szerzyć między narodami - powiedział wicepremier, minister kultury i dziedzictwa narodowego Piotr Gliński podczas wizyty w Muzeum Tadeusza Kościuszki w Solurze w Szwajcarii.
W czwartek wicepremier Gliński rozpoczął wizytę w Szwajcarii, w trakcie której weźmie m.in. udział w otwarcie wystawy nt. Archiwum Eissa w Rezydencji Ambasadora RP w Bernie. Wręczy także odznaczenie "Zasłużony dla Kultury Polskiej" konsulowi honorowemu RP w Zurychu Markusowi Blechnerowi, który przyczynił się do odzyskania przez Polskę archiwum.
Minister kultury zapali także znicz pod tablicą upamiętniającą konsula RP Konstantego Rokickiego, który należał wraz z ambasadorem Aleksandrem Ładosiem do tzw. Grupy Berneńskiej, wystawiającej podczas II wojny światowej fałszywe paszporty Żydom, by umożliwić im ucieczkę do krajów Ameryki Południowej.
"Biografia Tadeusza Kościuszki to dowód na to, jak idee niepodległości można szerzyć między narodami. Jesteśmy wdzięczni tym, którzy przez lata utrzymywali tę instytucję. Dzisiaj państwo polskie jest gotowe ich wspierać" - powiedział szef MKiDN w trakcie odwiedzin muzeum Kościuszki.
Gliński w księdze pamiątkowej muzeum napisał, że "bardzo dziękuje za wspaniałą opiekę nad tym miejscem". "Polska nie zapomina o swoich bohaterach; teraz także poprzez wsparcie Ministerstwa Kultury, które będzie możliwe już niedługo (znowelizowana wreszcie odpowiednia ustawa!)" - zaznaczył wicepremier.
"Życzę dalszych sukcesów i realizacji planów poszerzenia muzeum" - napisał Gliński.
Muzeum Kościuszki w Solurze jest prowadzone przez Towarzystwo Kościuszkowskie. Powstało w 1936 r. w mieszkaniu, w którym Kościuszko mieszkał pod koniec życia.
Polska po blisko 75 latach i po ponadrocznych negocjacjach odzyskała Archiwum Eissa, jeden z największych zbiorów dokumentujących działania ratunkowe polskiej dyplomacji na rzecz zagrożonych Zagładą Żydów. Archiwum dokumentuje akcję ratunkową prowadzoną w okresie II wojny światowej z Berna przez ówczesnego polskiego ambasadora Aleksandra Ładosia i jego dyplomatów oraz współpracujące z nimi organizacje żydowskie.
Dokumenty rebbe Chaima Eissa trafiły – wraz z jednym z jego potomków – do Izraela. Rozmowy w sprawie ich uzyskania rozpoczęły się latem ubiegłego roku. Polskim dyplomatom udało się zlokalizować Archiwum Eissa w prywatnej kolekcji rodzinnej w Izraelu dzięki konsulowi honorowemu w Zurychu Markusowi Blechnerowi. Od lata 2017 r. do sierpnia 2018 r. prowadzono rozmowy na rzecz pozyskania zbioru. Kluczowe było przekonanie spadkobierców Chaima Eissa, że miejsce archiwaliów jest w Polsce, w instytucjach dokumentujących Holokaust i przedwojenne życie społeczności żydowskiej.
Zbiór, który zakupiła Polska, obejmuje osiem paszportów Paragwaju sfabrykowanych przez polskich dyplomatów dla ratowania Żydów, unikatowe i nigdy niewykorzystane zdjęcia osób ubiegających się o takie paszporty, oryginalna listę z kilkoma tysiącami nazwisk Żydów z gett, którzy w ten sposób próbowali się ratować z Zagłady oraz szereg dokumentów, w tym korespondencję między polskimi dyplomatami i organizacjami żydowskimi.
Zakup kolekcji był możliwy dzięki wsparciu Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Archiwum pozostanie przez kilka miesięcy w Bernie, gdzie będzie wystawiane. Do Polski przybędzie na początku 2019 roku i znajdzie się w zbiorach Muzeum Auschwitz-Birkenau, gdzie dokumenty zostaną poddane konserwacji a następnie dogłębnie przeanalizowane przez archiwistów i historyków.
Archiwum Eissa ma być prezentowane w nowej siedzibie Muzeum Historii Polski, a także na wystawach w różnych placówkach muzealnych w całej Polsce. (PAP)
autor: Katarzyna Krzykowska
ksi/ itm/
