Kamieniec Podolski. Fot. PAP/J. Paszkowski
Polacy nie mają świadomości istnienia polskiego dziedzictwa kulturowego poza krajem – wynika z badania Instytutu POLONIKA, które zostało przedstawione podczas sympozjum „Diagnoza potrzeb - strategia działań”, które odbywa się w Warszawie.
Piotr Jamski, szef wydziału ekspertów Instytutu POLONIKA zaprezentował wyniki badań, które zostały przeprowadzone w czerwcu bieżącego roku zarówno wśród dorosłych, jak i młodzieży. Celem badań, które prowadził Narodowy Instytut Polskiego Dziedzictwa Kulturowego za Granicą POLONIKA wraz z Instytutem ARC Rynek i Opinia, było rozpoznanie wiedzy i świadomości Polaków na temat polskiego dziedzictwa kulturowego za granicą.
Ta wiedza jest nikła - wynika z analizy badań. Aż 73 proc. badanych osób nie wiedziało, co oznacza słowo polonik, a 29 proc. pytanych nie udzieliło odpowiedzi na pytanie, co rozumieją pod pojęciem polskiego dziedzictwa kulturowego za granicą. 92 proc. badanych zadeklarowało, że nie interesują ich ślady polskiej kultury zagranicą.
Uczniom i nauczycielom zostały zaprezentowane najbardziej znane obiekty polskiej kultury znajdujące się za granicą, takie jak pomnik Chrystusa w Rio, nagrobek Chopina w Paryżu, Cmentarz na Monte Cassino, Zamek w Trokach, Kamieniec Podolski, Cmentarz Łyczakowski, Kaplica Boimów, Ostra Brama, Czarny Anioł na Rossie czy Góra Kościuszki w Australii. Niestety - zauważył Jamski - przedstawione na zdjęciach miejsca były, zwłaszcza uczniom, mało znane i tylko nieliczni z nich potrafili powiedzieć, gdzie dane obiekty się znajdują oraz jaka jest ich historia.
Uczniowie nie znali pojęcia „polskie dziedzictwo kulturowe za granicą”, ale intuicyjnie formułowali definicje bliskie właściwej. Wśród Polaków ważnych dla kultury światowej uczniowie wymieniali najczęściej Fryderyka Chopina, Adama Mickiewicza, papieża Jana Pawła II, Tadeusza Kościuszkę i Marię Skłodowską-Curie.
Pojęcia „polonik” oraz „polonicum” były uczniom zupełnie nieznane. Na ogół kojarzyły im się po prostu z Polonią. Co ciekawe – zauważył Piotr Jamski - również nauczyciele mieli problem z określeniem znaczenia tych pojęć.
Zarówno uczniowie, jak i nauczyciele zostali poproszeni o wymienienie najbardziej atrakcyjnych form popularyzowania wiedzy o polskim dziedzictwie kulturowym za granicą. Wszyscy wskazywali przede wszystkim narzędzia internetowe – wśród nich Facebook, Youtube czy aplikacje mobilne.
Badanie zrealizowano z wykorzystaniem technik jakościowych (FGI) i ilościowych (Omnibus). Badanie jakościowe zostało przeprowadzone w formie 18 wywiadów zarówno w dużych, jak i małych miejscowościach na terenie całej Polski: w Warszawie, Krakowie, Żninie, Przemyślu, Gorzowie Wielkopolskim, Słupsku, Brzegu nad Odrą i Piotrkowie Trybunalskim. W badaniu wzięli udział uczniowie podzieleni na cztery grupy – uczniowie w wieku 13-14 lat, 17-18 lat i były to osoby zarówno interesujące się, jak i nieinteresujące się historią oraz nauczyciele - zaznaczył podczas prezentacji Piotr Jamski.
Badanie ilościowe przeprowadzono na reprezentacyjnej próbie tysiąca osób w wieku powyżej 15. roku życia.
"To co wynika z badań jest punktem wyjścia dla naszej pracy i dla strategii całego Instytutu - powiedziała Dorota Janiszewska-Jakubiak, dyrektor Narodowego Instytutu Polskiego Dziedzictwa Kulturowego za Granicą POLONIKA.
"Instytut POLONIKA jest wyspecjalizowaną państwową instytucją kultury, mającą na celu zachowanie materialnych śladów kultury polskiej za granicą - mówiła dyrektor tej placówki Janiszewska-Jakubiak. - Nasze projekty są prowadzone w ramach trzech programów strategicznych: Ochrona, Badania i Popularyzacja polskiego dziedzictwa kulturowego za granicą".
Organizatorem trzydniowego sympozjum (16-18 października) jest Narodowy Instytutu Polskiego Dziedzictwa Kulturowego za Granicą POLONIKA. Wśród patronów medialnych jest portal dzieje.pl (PAP)
autorka: Anna Bernat
abe/
