Archiwum Państwowe w Olsztynie przygotowało wirtualne puzzle, które mają przybliżyć historię plebiscytu przeprowadzonego w 1920 roku na Warmii, Mazurach i Powiślu. Do ich wykonania wykorzystano archiwalne zdjęcia, ulotki, plakaty i mapy sprzed stu lat.
Jak poinformowało Archiwum Państwowe w Olsztynie w opublikowanym w piątek komunikacie, elektroniczne puzzle przygotowano z okazji obchodzonej w tym roku setnej rocznicy plebiscytu. Mają one służyć zaprezentowaniu miłośnikom dziejów regionu tamtych wydarzeń w sposób niekonwencjonalny. "Historię możemy poznawać na różne sposoby, również poprzez zabawę" - podkreślili autorzy.
Wirtualne puzzle przygotowano na podstawie oryginalnych materiałów znajdujących się w zasobach Archiwum Państwowego. Uczestnicy zabawy mogą ułożyć z niewielkich kawałków zdjęcia wykonane 100 lat temu w różnych miejscowościach Warmii i Mazur, mapy terenów objętych głosowaniem, fotografie działaczy plebiscytowych, ulotki i odezwy z tego okresu czy plakaty z zarządzeniami Komisji Międzysojuszniczej. Odnośnik do historycznych puzzli zamieszczono na stronie internetowej olsztyńskiego Archiwum Państwowego.
Plebiscyt został przeprowadzony 11 lipca 1920 r. w wyniku ustaleń traktatu pokojowego w Wersalu, kończącego I wojnę światową. Miał na celu ustalenie przynależności obszarów, które według strony polskiej ze względów historycznych i etnicznych powinny zostać przyznane odrodzonej Rzeczypospolitej. Głosowanie odbyło się na terenie ośmiu powiatów mazurskich, trzech na Warmii i czterech na Powiślu.
Wynik plebiscytu okazał się niekorzystny dla strony polskiej, gdyż poparcie na całym obszarze wyniosło tylko 3,4 proc. Do Polski powróciło jedynie kilka przygranicznych wsi - Małe Pólko, Nowe Lignowy, Kramrowo, Bursztych i Janowo na Powiślu oraz Groszki, Napromek, Czerlin i Lubstynek w okolicach Lubawy.
W ocenie historyków, na taki wynik miało wpływ wiele czynników, m.in. tocząca się wojna polsko-bolszewicka, nasilona przez kilkadziesiąt lat akcja germanizacyjna, często niezgodna z prawem działalność niemieckiej administracji i terror niemieckich bojówek wobec polskiej ludności.(PAP)
autor: Marcin Boguszewski
mbo/ pat/
