Prezentacja dziejów „królewskiej gry”, konferencja naukowa na temat kulturowej roli szachów, pokaz filmów i spotkania szachistów wypełnią program obchodów 50. rocznicy odkrycia szachów sandomierskich. Rozpoczną się one 24 maja w Sandomierzu.
Przed 50 laty, podczas badań wykopaliskowych na wzgórzu Świętojakubskim w Sandomierzu, archeolodzy z PAN w Warszawie - Eligia i Jerzy Gąssowscy - w trakcie eksploracji wczesnośredniowiecznej chaty natrafili na drobne, wykonane z poroża jelenia, figury szachowe z XI lub początków XII wieku. Znalezisko jest uznawane za unikatowe - obejmuje prawie cały komplet bierek dla dwóch graczy; brakuje tylko trzech pionków. Prezentowane jest na stałej wystawie archeologicznej w miejscowym zamku - siedzibie Muzeum Okręgowego.
24 maja w sandomierskim ratuszu otwarta zostanie wystawa „Szachy w średniowieczu – średniowiecze w szachach”, która przybliży historię powstania tej gry, jej rozprzestrzeniania się, nazewnictwa oraz opowie o znaczeniu „królewskiej gry” w Europie w wiekach średnich. Na ekspozycji znajdą się m.in. kopie figur szachowych z Rusi z XIV-XV wieku, a także replika szachów sandomierskich. Przygotowaną przez Muzeum Archeologiczne w Poznaniu wystawę można będzie oglądać do połowy czerwca.
Zwiedzający będą mogli rozegrać partie kopiami figur średniowiecznych, wykonanych według wzorów słynnego skarbu szkockiego z Wyspy Lewis. Mogą też skorzystać z zabawy figurami wielkoformatowymi, ukazującymi historię rozwoju form bierek - zapowiadają organizatorzy.
Szachy - sport, albo rozrywka dla wielu osób na całym świecie - uczą logicznego przewidywania, abstrakcyjnego myślenia, cierpliwości, współzawodnictwa, trenują pamięć i koncentrację. „Kulturowa rola gry w szachy na przestrzeni dziejów” będzie 25 i 26 maja tematem interdyscyplinarnej konferencji naukowej, którą z sandomierskim Muzeum Okręgowym współorganizuje Muzeum Archeologiczne w Poznaniu i Polski Związek Szachowy.
W klubie Lapidarium odbędzie się 24 maja projekcja filmów o tematyce szachowej. Pokazana ma być „Siódma pieczęć” w reż. Ingmara Bergmana, „Gangsterzy i filantropi” (reż. Jerzy Hoffman, Edward Skórzewski) i „Szachowe dzieciństwo” (reż. Steven Zaillian).
Szachy wywodzą się z wymyślonej w Indiach w V-VI wieku n.e. gry o nazwie czaturanga, którą stosowano do celów magicznych i wróżebnych. Figury w tej najstarszej wersji gry stanowiły odpowiedniki formacji wojskowych, a ich siła bojowa na szachownicy wyrażała rzeczywistą moc taktyczną poszczególnych jednostek. W VI w. n.e. znajomość gry dotarła do Persów, którzy miast czterech graczy wprowadzili dwóch. Następnie przejęli grę Arabowie, a za ich pośrednictwem - wraz z podbojem muzułmańskim - szachy trafiły do Europy.(PAP)
mch/ ls/
