W maju minie 90 lat od otwarcia - po kilku latach budowy - Gmachu Sejmu Śląskiego w Katowicach, jednego z najciekawszych budynków na Górnym Śląsku. Z tej okazji w elewacji zabytkowego gmachu zostanie umieszczona kapsuła czasu - właśnie ruszył konkurs na artefakty, które się w niej znajdą.
Monumentalny budynek, gdzie dziś mieszczą się m.in. urzędy wojewódzki i marszałkowski, uznawany jest za perłę modernistycznej architektury dwudziestolecia międzywojennego. Powstał w latach 1925-1929 na potrzeby władz Województwa śląskiego, utworzonego w 1922 r. na uzyskanej przez Polskę po I wojnie światowej części Górnego Śląska. Region miał wówczas szeroką autonomię, w tym odrębny Sejm oraz Skarb Śląski - obiekt zaprojektowano z uwzględnieniem ich potrzeb.
Konkurs „Śląskie w kapsule czasu” jest adresowany do pełnoletnich mieszkańców woj. śląskiego, szkół z regionu oraz pracowników Śląskiego Urzędu Wojewódzkiego. Zadaniem uczestników jest zaproponowanie (wraz z uzasadnieniem) przedmiotów, które - ich zdaniem - powinny znaleźć się w kapsule, jako świadectwo naszych czasów dla przyszłych pokoleń. Chodzi zarówno o rzeczy wykonane ludzką ręką, jak i informacje czy zdjęcia.
"Zgłaszane propozycje powinny być związane z ideą konkursu, czyli zachowaniem w czasie przedmiotów, które uczestnicy wskażą jako współcześnie najbardziej znaczące" - zaznaczają organizatorzy konkursu. Zgłoszenia - wraz ze zdjęciami proponowanych artefaktów - będą przyjmowane do 7 kwietnia pod adresem poczty elektronicznej kapsula@katowice.uw.gov.pl. Zgłoszony przedmiot nie może mieć więcej niż 23 cm szerokości, 55 cm długości i 19 cm wysokości. Zwycięzcy otrzymają nagrody rzeczowe.
Konkurs ma nie tylko przypominać i promować historię zabytkowego gmachu, ale też służy włączeniu mieszkańców regionu do jubileuszowych obchodów. Instalacja, w postaci kapsuły czasu, zostanie umieszczona w fasadzie elewacji historycznego gmachu. 5 maja minie 90 lat od jego otwarcia i poświęcenia, z udziałem m.in. prezydenta II RP Ignacego Mościckiego.
"Dzisiaj w tej części Śląska (...) dokonuje się uroczystości poświęcenia gmachu Województwa i Sejmu Śląskiego jako widocznego i wspaniałego symbolu mocarstwowej potęgi państwa, wśród którego ziem województwo śląskie stanowi najcenniejszą perłę" - napisano wówczas w akcie erekcyjnym. Wykańczanie wnętrz i wyposażenie monumentalnego obiektu trwało później jeszcze przez trzy lata, do 1932 r.
Klasycystyczny gmach składa się z czterech głównych skrzydeł. Wewnątrz mieści się m.in. kolista część sejmowa - historyczna sala Sejmu Śląskiego, na której wzorowana jest sala posiedzeń Sejmu w Warszawie. Obiekt liczy - prócz wysokiego parteru - cztery piętra, dodatkowe dwie kondygnacje ma pod ziemią. Kubatura budynku wynosi ponad 161 tys. metrów sześciennych. Jest w nim ponad 600 pomieszczeń i 1,3 tys. okien. Łączna długość korytarzy wynosi ponad 6 km, a obwód głównego korytarza na każdym piętrze wynosi ok. 400 m.
Wewnątrz znajduje się, oprócz sali sejmowej, charakterystyczny westybul - pomieszczenie o wysokości trzech pięter, przypominające renesansowy dziedziniec z krużgankami. Sąsiadują z nim używane obecnie przy ważnych wydarzeniach sale - Marmurowa, Błękitna i Złota.
W podziemiach budynku jest dawny basen, zaprojektowany jako zabezpieczenie przed złodziejami chcącymi obrabować mieszczący się nad nim skarbiec śląski, gdzie przechowywano przed wojną sztaby szlachetnych metali. Konstrukcja basenu przewidywała zalanie ewentualnego podkopu, ale też - od dołu - samego skarbca. W pobliżu położony jest dawny piwniczny magazyn żywności z windą wprost do kuchni wojewody. Są też tunele, m.in. korytarz prowadzący do oddalonej o ok. 200 m przedwojennej willi wojewody.(PAP)
autor: Marek Błoński
mab/ drag/
