Santa Barbara, USA, 14.11.02: Zdjęcie z 18.02.1933 roku przedstawiające słynnego fizyka, noblistę Alberta Einsteina jadącego na rowerze przed domem znajomych w Santa Barbara w Kalifornii. Fot. PAP/EPA
100 lat temu, 29 maja 1919 r., Arthur Eddington - za pomocą obserwacji pozornej zmiany położenia gwiazd - potwierdził ogólną teorię względności Alberta Einsteina. Teoria, która przyniosła Einsteinowi sławę, zmieniła fizykę i stała się podstawą dla wielu nowoczesnych technologii.
Ogólna teoria względności łączy grawitację, czas i przestrzeń. Rzuciła nowe światło na kosmologię i astronomię. To dzięki jej znajomości może też działać m.in. system GPS i inne systemy satelitarne.
Angielski astronom Sir Arthur Eddington potwierdził teorię Einsteina, obserwując gwiazdy w trakcie zaćmienia Słońca. Położenie gwiazd znajdujących się na niebie blisko Słońca zostało pozornie zmienione, co wynikało z odchylenia drogi ich światła przez słoneczną grawitację. To jedno z przewidywań teorii.
Pomiary zostały wykonane przez dwie brytyjskie ekspedycje. Jedna z nich pracowała na Wyspie Książęcej na zachód od Afryki, a druga w brazylijskim mieście Sobral.
Ekspedycje zostały ufundowane przez Royal Astronomical Society (RAS), Royal Society i Royal Irish Academy, a zorganizowało je Royal Observatory Greenwich.
Po ogłoszeniu wyników w listopadzie tego samego roku, Albert Einstein w ciągu kilku dni stał się rozpoznawalny na całym świecie.
"Przed wiekiem, w procesie, który na zawsze odmienił nasze rozumienie Wszechświata, astronomowie potwierdzili ogólną teorię względności. Praca Einsteina i Eddingtona to doskonały przykład międzynarodowej współpracy nawiązanej krótko po I Wojnie Światowej i demonstracja tego, jak nauka zdołała pokonać bariery obecne w tych trudnych czasach" - powiedział prezes Royal Astronomical Society, prof. Mike Cruise.
O rocznicy przypominają różne instytucje naukowe w Europy. Observatory Science Centre w Herstmonceux (Wielka Brytania, Sussex) organizuje trwającą do 2. czerwca imprezę z atrakcjami dla całych rodzin - w tym z połączeniem wideo z Wyspą Książęcą. Z kolei Royal Astronomical Society w Burlington House w Londynie organizuje obserwacje Słońca i wystawę historycznych zdjęć oraz dokumentów związanych z zaćmieniem w 2019 r. Wydarzenia zaplanowano na 29 i 31 maja. W Burlington House można też będzie zobaczyć aktorów wcielających się w Alberta Einsteina i Arthura Eddingtona.
Różne wydarzenia zaplanowano także m.in. w Portugalii, na Wyspie Książęcej i w Sobral (informacje: https://eclipse1919.org/index.php/events).
Natomiast na listopad Royal Astronomical Society i Royal Society planują organizację konferencji oraz przeznaczonej dla wszystkich imprezy poświęconej setnej rocznicy ogłoszenia wyników pracy Sir Eddingtona.
mat/ zan/
