Jesienią powinna zakończyć się przebudowa kompleksu szklarni Victoria w Ogrodzie Botanicznym UJ w Krakowie. Nowy pawilon jest wyższy od poprzedniego o ok. 7 m. Rozbudowa była konieczna z uwagi na rosnącą w nim unikatową, 150-letnią palmę daktylową z Wysp Kanaryjskich.
Informacje o dobiegających końca pracach przesłało w czwartek dziennikarzom biuro prasowe Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Palma daktylowa z naturalnego stanowiska na Wyspach Kanaryjskich rośnie w Ogrodzie Botanicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego od drugiej połowy XIX w. To – jak podkreśla uczelnia – najcenniejszy okaz w krakowskim ogrodzie i najstarszy utrzymywany w warunkach szklarniowych w Europie. Zdaniem opiekujących się nim ogrodników posiada ona niepowtarzalną wartość przyrodniczą i historyczną.
Mierząca ok. 17 m roślina potrzebowała wyższego obiektu do dalszego rozwoju, stąd w połowie sierpnia ub.r. rozpoczęto prace nad przebudową szklarni. Palmy przetrwały okres zimowy w tymczasowej, ogrzewanej konstrukcji stalowo-foliowej. W międzyczasie wykonawca rozpoczął prace budowalne.
Obecnie konstrukcja główna nowej szklarni jest gotowa. Na zewnątrz trwają zaawansowane prace związane z montażem aluminiowo-szklanej okładziny. Kolejnym etapem inwestycji będą prace wykończeniowe wewnątrz. Remont pochłonie ponad 9 mln zł.
Nowy pawilon w najwyższym punkcie liczy 21 m, czyli o ok. 7 m więcej od tego, który stał w tym miejscu od początku lat 70. XX w. Do 14,3 metra, z obecnych 8,4 m, urósł też tzw. zimownik, w którym przechowuje się kolekcje roślin z ciepłych krajów, będące ozdobą ogrodu na wolnym powietrzu w okresie letnim. Szklarnia wyglądem nawiązuje do swoich poprzedniczek, widocznych na najstarszych rycinach ogrodu, pochodzących z poł. XIX w.
„Nowa szklarnia będzie nowoczesnym, w pełni zautomatyzowanym obiektem” – powiedział cytowany w czwartkowej informacji dla dziennikarzy kierownik uniwersyteckiego ogrodu prof. Józef Mitka. Jak wyjaśnił, w szklarni zastosowano optymalne rozwiązania budowlane w postaci odpowiednich materiałów izolujących o najwyższej jakości. Powstanie też system automatycznego sterowania klimatem, co pozwoli zmniejszyć energochłonność szklarni i utrzymać wewnątrz właściwą temperaturę i wilgotności. Przed nadmiernym nasłonecznieniem ogrodnicy będą mogli chronić rośliny przy użyciu przesuwnych rolet.
Obiekt zostanie udostępniony osobom słabowidzącym i niewidomym, co zdaniem prof. Mitki będzie jego największą zaletą. "Dzięki współpracy z krakowską Akademią Sztuk Pięknych powstanie ścieżka dydaktyczna im dedykowana. W planach mamy już rozszerzenie tej oferty na kolejne atrakcje naszego ogrodu" – zapowiedział.
Przebudowa kompleksu Victoria nie jest jedyną inwestycją w Ogrodzie Botanicznym UJ w ostatnich latach. Gruntowną modernizację przeszła też szklarnia Holenderka – w której znajduje się kolekcja ponad 350 storczyków i rzadkich sagowców – oraz wybrane elementy infrastruktury: alejki, dwa stawy i fontanny oraz ogrodzenie od strony al. Powstania Warszawskiego. Dodatkowo wzdłuż ścieżek stanęło ponad 30 tablic edukacyjnych.
Ogród Botaniczny Uniwersytetu Jagiellońskiego jest najstarszy w Polsce. Początki jego historii sięgają XVII w., ale oficjalnie założono go w 1783 r. Powstał w z inicjatywy Komisji Edukacji Narodowej jako zakład pomocniczy Katedry Chemii i Historii Naturalnej.
Obszar, obejmujący początkowo ok. 2,4 ha, zakomponowano jako park barokowy typu francuskiego, w obrębie którego urządzono kolekcje roślin leczniczych oraz ozdobnych. Dzisiejszą aranżację zawdzięcza botanikowi prof. Władysławowi Szaferowi. W 1976 r. Ogród trafił do rejestru zabytków jako cenny obiekt przyrody, pomnik historii nauki, sztuki ogrodniczej i kultury. (PAP)
autor: Beata Kołodziej
bko/ zan/
