Pływający eksponat warszawskiego Muzeum Zimnej Wojny im. generała Kuklińskiego, jacht „Legia”. Gdynia, 03.08.2022. Fot. PAP/J. Ochoński
„Legia” – jacht, na którym pływał Ryszard Kukliński, przepłynie przez kanał od strony Bałtyku. Tego dnia jednostka będzie dostępna dla wszystkich zwiedzających w porcie Nowy Świat przy falochronie zachodnim.
18 września 2022 roku, historyczny jacht „Legia”, przepłynie przez nowo otwarty kanał przez Mierzeję Wiślaną w pierwszym dniu jego dostępności. Jednostka przepłynie przez kanał od strony Bałtyku ok. godziny 10.00 i powróci do portu Nowy Świat ok. godziny 12.30. Tego dnia w godzinach 13-15 jednostka będzie dostępna dla wszystkich zwiedzających w porcie Nowy Świat, przy falochronie zachodnim.
Otwarcie przekopu Mierzei Wiślanej jest najważniejszym wydarzeniem w historii "Legii" od 1972 r., gdy pływał na niej generał Ryszard Kukliński. Dzięki współpracy z Jacht Klubem Marynarki Wojennej "Kotwica" "Legia" została wpisana do katalogu eksponatów Muzeum Zimnej Wojny.
Otwarcie przekopu Mierzei Wiślanej jest najważniejszym wydarzeniem w historii "Legii" od 1972 r., gdy pływał na niej generał Ryszard Kukliński. Dzięki współpracy z Jacht Klubem Marynarki Wojennej "Kotwica" "Legia" została wpisana do katalogu eksponatów Muzeum Zimnej Wojny. Efekty tej współpracy już są widoczne - 18 września 2022 roku cała Polska ponownie usłyszy o generale Ryszardzie Kuklińskim i jego wkładzie w upadek komunizmu w Europie.
"Celem Muzeum Zimnej Wojny jest kompleksowy remont jachtu +Legia+, który przywróci go do oryginalnego stanu" - powiedział PAP dyrektor placówki Filip Frąckowiak.
Ideę połączenia polskich portów Zalewu Wiślanego z morzem podnoszono po 1945 r. kilkukrotnie
Od lat 60. "Legia" służyła jako jacht szpiegowski w Układzie Warszawskim, ale to generał Ryszard Kukliński wykorzystał go do nawiązania współpracy z NATO. To na tym jachcie powstał list, który generał Ryszard Kukliński w Wilhelmshaven wysłał do ambasady Stanów Zjednoczonych w Bonn. Zaproponował w nim Amerykanom kluczową dla losów zimnej wojny współpracę. To na "Legii" generał Ryszard Kukliński pokonywał kolejne mile morskie, żeby potajemnie spotykać się z agentami CIA w celu przekonania ich do siebie oraz informacji, które miał zamiar przekazywać. "Ryszard Kukliński to pierwszy oficer, który prowadził Polskę do NATO. Można powiedzieć, że płk Kukliński to pierwszy oficer niepodległej Rzeczypospolitej po 1945 roku" - powiedział dr hab. Karol Polejowski, zastępca prezesa IPN.
Jacht "Legia" zbudowano w 1968 r. w Gdańskiej Stoczni Jachtowej Stogi dla Sekcji Żeglarskiej Wojskowego Klubu Sportowego Legia w Warszawie. To jedna z trzech jednostek typu WER skonstruowanych przez inż. Kazimierza Wykę i Edmunda Rejewskiego.
W 1969 r. Sekcję Żeglarską Wojskowego Klubu Sportowego Legia w Warszawie rozwiązano. Dwa lata później jej członkowie założyli Jacht Klub Atol, który przejął jacht "Legia". Wicekomandorem, a później komandorem i sternikiem, został mjr Ryszard Kukliński.
"Legia" służyła do celów wywiadowczych realizowanych przez wojskowy wywiad PRL na rzecz Układu Warszawskiego. Z myślą o planowanym desancie wojsk Układu Warszawskiego obserwowano ruch jednostek pływających, badano ukształtowanie linii brzegowej i system umocnień w krajach NATO - Belgii, Danii, Holandii i RFN.
"Legia" służyła do celów wywiadowczych realizowanych przez wojskowy wywiad PRL na rzecz Układu Warszawskiego. Z myślą o planowanym desancie wojsk Układu Warszawskiego obserwowano ruch jednostek pływających, badano ukształtowanie linii brzegowej i system umocnień w krajach NATO - Belgii, Danii, Holandii i RFN.
J. Łada: gen. Ryszard Kukliński uważał, że żołnierz polski nie może być najemnikiem
Ryszard Kukliński (1930-2004), oficer Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, który w 1972 r. nawiązał współpracę z amerykańskim wywiadem. Jako "Jack Strong" przekazał mu m.in. dziesiątki tysięcy tajnych dokumentów m.in. plany strategiczne Związku Sowieckiego i Układu Warszawskiego, w tym plany ataku na państwa NATO. Po ewakuacji w listopadzie 1981 r. i przybyciu do Stanów Zjednoczonych Kukliński został ekspertem Departamentu Obrony i Departamentu Stanu. Otrzymał stopień pułkownika armii amerykańskiej i wysokie odznaczenie CIA. W 1984 r. został skazany przez sąd wojskowy w Warszawie na karę śmierci za dezercję i zdradę oraz pozbawiony majątku i zdegradowany. W niewyjaśnionych do dziś okolicznościach zginęli dwa synowie pułkownika.
W 1995 r. Izba Wojskowa Sądu Najwyższego uchyliła wyrok ciążący na Kuklińskim. W tym samym roku podjęto ponownie śledztwo w jego sprawie. Zostało umorzone przez prokuraturę wojskową w 1997 r. Kukliński został uniewinniony. Rehabilitacja Kuklińskiego była nieoficjalnym amerykańskim warunkiem członkostwa Polski w NATO. Ryszard Kukliński zmarł 11 lutego 2004 r. w Tampie na Florydzie. Ceremonia żałobna odbyła się na amerykańskim cmentarzu narodowym Arlington. Pochowany został w Alei Zasłużonych na cmentarzu wojskowym na warszawskich Powązkach. W 2016 r. prezydent Andrzej Duda mianował pośmiertnie płk. Ryszarda Kuklińskiego na stopień generała brygady. (PAP)
autor: Maciej Replewicz
mr/ aszw/
