A. Duda na PW: szacunek dla różnych poglądów - niezbędny, uczelnie powinny tu dawać przykład

W czwartek odbyła się uroczysta inauguracja nowego roku akademickiego na Politechnice Warszawskiej.

"Zgodnie z wielowiekową tradycją rozbrzmiewa tu dziś studencka pieśń Gaudeamus - to hymn na cześć młodości i młodzieńczego entuzjazmu. To hymn ku czci uczelni oraz profesorów przekazujących bezcenne dobro, jakim jest wiedza, ale także na cześć bezcennego wspólnego dobra, jakim jest Rzeczpospolita: nasze własne, niepodległe państwo" - powiedział obecny na uroczystości prezydent Andrzej Duda.

Zwracał uwagę, że tradycja obrony polskiej wolności trwała i rozwijała się w murach PW przez dziesięciolecia. Przypomniał, że gdy w 1920 wróg zbliżał się do Warszawy, większość studentów PW wstąpiła na ochotnika w szeregi Wojska Polskiego, a "wykładowcy oddali swój los, czas i talenty do dyspozycji Rady Obrony Państwa". Wspomniał o tajnym nauczaniu podczas okupacji niemieckiej. Złożył wyrazy szacunku i wdzięczności studentom i uczestnikom historycznych wydarzeń, m.in. demonstracji z marca 1968 roku i z roku 1980, a także założenia Niezależnego Zrzeszenia Studentów.

"To, że cieszymy się dziś wolnością i pokojem - z perspektywy wieków bezprecedensowo korzystnymi warunkami rozwoju - zawdzięczany przede wszystkim naszym wielkim poprzednikom. Ich idealizmowi i uporowi, ich przekonaniu, że Polska to jest wielka rzecz" - mówił prezydent. "My też chcemy okazać im lojalność, chcemy kontynuować to co, co oni rozpoczęli, budowę Polski na miarę ich i naszych marzeń: bezpiecznej, zamożnej, i nowoczesnej" - powiedział.

Zaznaczył, że trwające obecnie spory polityczne, w demokracji - zupełnie normalne - nie mogą ogarniać i kwestionować wszystkiego. "Istnieje sfera podstawowych nienaruszalnych wartości i zasad, trwałe filary ładu i pokoju społecznego. Sfera pojęć, odruchów moralnych i wspólnego kodu kulturowego, który decyduje o naszym poczuciu wspólnoty, decyduje o poczuciu swoistości i trwałości naszego narodu i państwa" - mówił Andrzej Duda.

Jego zdaniem uczelnie mogą i powinny "dawać przykład zrozumienia tego zagadnienia, inspirujący przykład poszanowania wolności przekonań, jednocześnie przykład troski o jakość i kulturę akademickiej dyskusji".

"Rzeczowa debata jest jednym z głównych sposobów dociekania prawdy, należy do samej istoty metody naukowej. Szacunek dla różnych poglądów i punktów widzenia jest niezbędny, i dopiero ich suma, konfrontacja, daje możliwie pełny obraz rzeczywistości" - powiedział prezydent.

Prezydent zwrócił uwagę na nietypowy (ze względu na sytuację epidemiczną) tryb inauguracji - mniejszą liczbę zaproszonych gości, zwłaszcza studentów. Ocenił, że na porządku dziennym stanęło teraz pytanie o istotę i formułę edukacji akademickiej. "Po raz kolejny przekonujemy się, że skuteczny przekaz doświadczeń, wzorców osobowych, kodeksu uczonego oraz etosu polskiej inteligencji odbywa się najskuteczniej jednak dzięki bezpośrednim kontaktom uczniów i mistrzów. Dzięki ich bliskiej i twórczej współpracy" - powiedział.

Życzył środowisku naukowemu, by uczelnie szybko wróciły do zwykłego trybu funkcjonowania. "Podchodzimy do obecnej sytuacji chłodno i racjonalnie. Pamiętamy, że wyróżnikiem Polaków i ludzi nauki jest odwaga w stawianiu czoła trudnym wyzwaniom" - ocenił.

O wyzwaniach związanych z pandemią wspomniał też w swoim liście do społeczności akademickiej premier Mateusz Morawiecki. List odczytał podczas inauguracji minister nauki i szkolnictwa wyższego Wojciech Murdzek. W ocenie premiera pandemia "zburzyła dotychczasowy ład społeczny".

Morawiecki podkreślił znaczenie bezpieczeństwa i jakości nauczania. "Niezależnie od wybranej formy kształcenia musimy pamiętać o sytuacji sanitarno-epidemiologicznych oraz o sytuacji w regionie, aby nowy rok akademicki był dla studentów, doktorantów i pracowników uczelni pozbawiony ryzyka. Wierzę, że wypracowane przez rząd tarcze antykryzysowe, które oprócz rozwiązań dla całej gospodarki zawierały również regulacje dotyczące nauki i szkolnictwa wyższego, były ważnym wsparciem dla środowiska akademickiego" - zaznaczył premier.

Morawiecki wyraził przekonanie, że w nowym roku akademickim można będzie obserwować efekty wprowadzenia reformy nauki - tzw. Konstytucji dla Nauki, np. związane z programem Inicjatywa Doskonałości Uczelnia Badawcza czy uruchomieniem szkół doktorskich. "Przyjęte rozwiązania zmierzają przede wszystkim do zwiększenia potencjału innowacyjnego polskich uczelni, powiązania badań naukowych z potrzebami gospodarki narodowej, a także dostosowania oferty edukacyjnej do oczekiwań rynku pracy" - powiedział.

Szef resortu nauki Wojciech Murdzek, życząc akademikom i studentom wszystkiego najlepszego w nowym roku, powiedział, że istnieje w Polsce "głód na wiedzę, na budowanie autorytetów i dialog z autorytetami i wspólne troszczenie się o przyszłość Biało-Czerwonej".

Rektor PW prof. Krzysztofa Zaremba zwrócił z kolei uwagę na niepokojące w środowisku akademickim zjawisko. "Jako cel uprawiania nauki coraz częściej postrzegane są nie badania, a liczba publikacji i cytowań. Za sukces uznaje się wystąpienie o grant - nie czekając na rezultaty; zachęca się do patentowania nowych rozwiązań, nie pytając o ich wdrożenia; o ocenie uczonego coraz mniej decyduje pozycja, jaką wypracował sobie w środowisku, a coraz bardziej dane bibliometryczne" - wymieniał.

Jak uznał, jest to niebezpieczny objaw powolnego przenikania kultury korporacyjnej do kultury akademickiej. Kultura korporacyjna - mówił - dąży do objęcia normami ilościowymi jak największej ilości sfer, tymczasem kultura akademicka oparta jest tradycyjnie na normach jakościowych. "Chcąc zmierzać do ligi najlepszych europejskich uczelni musimy znaleźć lekarstwo na te zjawiska, by wyzwolić entuzjazm" - powiedział.

Podczas inauguracji prezydent Andrzej Duda wręczył odznaczenia państwowe. Były rektor PW prof. Jan Szmidt odznaczony został Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski za wybitne zasługi w pracy naukowo-badawczej i dydaktycznej, za popularyzowanie polskiej myśli naukowej na świecie. Ośmioro pracowników naukowo-dydaktycznych odznaczono Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. Przyznano jeden Złoty i dwa Srebrne Krzyże Zasługi za zasługi na rzecz rozwoju nauki.

W nowym roku akademickim 2020/2021 Politechnika Warszawska będzie prowadziła studia na ponad 100 kierunkach na 19 wydziałach i w jednym kolegium. Nowy rok akademicki w PW rozpocznie ok. 25 tys. studentów.

Biorąc pod uwagę liczbę aplikacji na miejsce, najbardziej popularnymi kierunkami wśród kandydatów na studia w PW okazały się w tym roku: inżynieria internetu rzeczy, cyberbezpieczeństwo, zarządzanie, automatyka i robotyka, matematyka i analiza danych. (PAP)

lt/ ekr/ szz/ zan/