Wiktoryn Treter. Źródło: Wikimedia Commons
Na wniosek wójta gminy Tarnów Grzegorza Kozioła prezes IPN wpisał do ewidencji grobów weteranów walk o wolność i niepodległość Polski grób kapitana Wiktoryna Tretera w Zbylitowskiej Górze. Był on bohaterem Powstania Listopadowego i dziadkiem gen. Józefa Hallera.
Grób kapitana Wiktoryna Tretera znajduje się na cmentarzu parafialnym w Zbylitowskiej Górze k. Tarnowa.
„Wpis do ewidencji grobów weteranów to nie tylko forma uhonorowania zmarłego bohatera, ale przede wszystkim pozwoli to na łatwiejsze i sprawniejsze wykonanie profesjonalnego remontu i konserwacji tego bardzo zniszczonego zębem czasu nagrobka” – wyjaśnił Grzegorz Kozioł.
Jak przypomniał Urząd Gminy Tarnów, w kościele parafialnym w Zbylitowskiej Górze znajduje się jeszcze tablica pamiątkowa kpt. Tretera, ale o nim samym i jego grobie nieco zapomniano.
„Wpis do ewidencji grobów weteranów to nie tylko forma uhonorowania zmarłego bohatera, ale przede wszystkim pozwoli to na łatwiejsze i sprawniejsze wykonanie profesjonalnego remontu i konserwacji tego bardzo zniszczonego zębem czasu nagrobka” – wyjaśnił Grzegorz Kozioł.
Grobem w Zbylitowskiej Górze zainteresował historyka Adama Rybę tarnowski muzyk i poeta Krzysztof Huber. Koligacje rodzinne kapitana Tretera zbadała siostra Krzysztofa. Źródłem wiedzy byli m.in. rodzice muzyka oraz mieszkańcy Zbylitowskiej Góry.
Powstanie Listopadowe
Kapitan Wiktoryn Baltazar Spirydion Treter był bohaterem powstania listopadowego, a prywatnie dziadkiem generała Józefa Hallera. Urodził się około 1790 roku. W 1830 roku wziął udział w walkach powstania listopadowego, za które został odznaczony Orderem Virtuti Militari. W czasie Wiosny Ludów, w 1848 roku, został wiceprezesem Wydziału Ekonomicznego Rady Narodowej obwodu tarnowskiego, kierowanej przez księcia Sanguszkę, a później został wybrany do sejmu galicyjskiego. Był współwłaścicielem wsi Zgłobice, właścicielem miejscowości Niwki nad Dunajcem, a także wspólnie z Hilarym Treterem posiadał wieś Zalipie.
Wiktoryn Treter miał dwie córki - Józefę i Aleksandrę. Młodsza Aleksandra wyszła za mąż za Henryka Hallera de Hallenburga, powstańca styczniowego i znanego finansistę, który od 1879 roku pełnił funkcję dyrektora Galicyjskiego Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego we Lwowie. Małżonkowie mieli pięciu synów i dwie córki. Trzecim dzieckiem, które urodziło się w 1873 roku, był późniejszy generał broni Józef Haller.(PAP)
autor: Rafał Grzyb
rgr/ dki/
