Warszawa, 28.02.2021. Szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych Jan Józef Kasprzyk (L) i biskup polowy WP gen. bryg. Józef Guzdek (2L) podczas mszy św. w Katedrze Polowej WP w Warszawie w intencji ofiar mordu w Hucie Pieniackiej. Fot. L. Szymański
Tylko na prawdzie można zbudować trwały fundament łączący narody polski i ukraiński – powiedział w niedzielę szef Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych Jan Józef Kasprzyk podczas obchodów 77. rocznicy mordu w Hucie Pieniackiej. Podkreślił, że ofiarom należy się godny pochówek.
W intencji ofiar zbrodni dokonanej na ludności polskiej wsi przez ukraińskich nacjonalistów i tych, którzy byli jej świadkami i przeżyli, modlono się w czasie mszy św. w Katedrze Polowej Wojska Polskiego w Warszawie. Liturgii przewodniczył biskup polowy WP gen. bryg. Józef Guzdek.
Hierarcha podkreślił, że "warunkiem pojednania jest prawda". "Tylko na fundamencie prawdy można budować przyszłość" - powiedział bp Guzdek. Ostrzegł jednocześnie - "żeby nasza pamięć nie przemieniła się w pamiętliwość".
"Nie o zemstę, ale o pamięć wołają ofiary" - powiedział w czasie uroczystości szef UdSKiOR. Zaznaczył, że "tylko na prawdzie można zbudować trwały fundament łączący naród polski i naród ukraiński".
Kasprzyk powiedział również, że ofiarom zbrodni w Hucie Pieniackiej należy się godny, chrześcijański pochówek.
"Do tej pory nie mamy możliwości dokonywać ekshumacji, a co za tym idzie godnego, chrześcijańskiego pochówku ofiar - tej i wielu innych zbrodni dokonanych na dawnych Kresach Wschodnich Rzeczypospolitej" - zauważył.
Prezes Stowarzyszenia Huta Pieniacka: Ukraina powinna pomóc w odbudowie pomnika
Podkreślił, że nie można budować przyszłości, jeżeli w sposób właściwy nie rozliczy się przeszłości. Nie można budować przyszłości, jeżeli nie będziemy mogli pochować naszych rodaków, tak jak na to zasługują - w imiennych mogiłach, które wieńczą krzyże" - oświadczył Kasprzyk.
W homilii ks. płk Straży Granicznej Zbigniew Kępa przypomniał, że "28 lutego 1944 roku ukraińscy nacjonaliści, służący III Rzeszy Niemieckiej dopuścili się masowego mordu, zbijając około 850 osób". "Jeden z nielicznych, ocalałych naocznych świadków tych wydarzeń, zeznając w latach dziewięćdziesiątych tak mówił: +naokoło morze płomieni i ciemne chmury dymu oraz okropne wycie psów, ryk krów i swąd palonych ciał ludzkich i zwierzęcych. Nie mieliśmy już żadnych złudzeń, co do czekającego nas losu…+" - powiedział kaznodzieja.
Wskazał, że u podstaw zbrodni leżał "ślepy nacjonalizm". "Bestialstwo żołnierzy i ukraińskich cywilów, nacjonalistów, którzy zawierzyli zapewnieniom, że pod protekcją III Rzeszy Niemieckiej odrodzi się Ukraina" - powiedział ks. płk Kępa.
Zwrócił uwagę, że "do dzisiaj nie ukarano sprawców tej masakry". "To, co my możemy zrobić dla nich, to otoczyć ich modlitwą i pamięcią (...) Pamiętajmy o nich, aby byli dla nas przestrogą, do czego prowadzi nienawiść i zaślepienie. Pamiętajmy o nich, aby nie ulec pokusie zdrady Ewangelii na rzecz jakiejś ideologii wrogiej człowiekowi" - podsumował ks. płk. Kępa.
Po mszy szef UdSKiOR złoży kwiaty przed tablicą "W 75. rocznicę Krwawej Niedzieli i Narodowym Dniu Pamięci Ofiar Ludobójstwa dokonanego w latach 1939-1947 na kresach wschodnich na obywatelach Rzeczypospolitej przez organizację ukraińskich nacjonalistów i tzw. ukraińską powstańczą armię" znajdującą się przy wejściu do katedry polowej WP.
Do zbrodni w zamieszkanej przez Polaków, nieistniejącej dziś wsi w obwodzie lwowskim Huta Pieniacka - według ustaleń badaczy z IPN - doszło 28 lutego 1944 r. Tego dnia ukraińscy żołnierze 4. Galicyjskiego Pułku Ochotniczego SS (złożonego z ochotników do Dywizji SS "Galizien"), dowodzeni przez niemieckiego dowódcę oraz wspierani przez oddziały UPA i członków paramilitarnego oddziału ukraińskich nacjonalistów, dokonali krwawej pacyfikacji polskiej ludności - mężczyzn, kobiet i dzieci.
W ocenie pionu śledczego IPN w Hucie Pieniackiej zginęło wówczas ok. 850 osób. W miejscowości tej znajdowali się również ci Polacy, którzy uciekli z innych miejscowości w obawie przed morderstwami, dokonywanymi przez ukraińskich nacjonalistów i wspierających ich chłopów.
Polskę i Ukrainę już od wielu lat dzielą zaszłości historyczne. Dotyczą one głównie różnej pamięci o roli Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów i Ukraińskiej Powstańczej Armii, która w latach 1943-45 dopuściła się ludobójczej czystki etnicznej na około 100 tysiącach polskich mężczyzn, kobiet i dzieci. O ile dla polskiej strony była to godna potępienia zbrodnia ludobójstwa (masowa i zorganizowana), o tyle dla Ukraińców był to efekt symetrycznego konfliktu zbrojnego, za który w równym stopniu odpowiedzialne były obie strony. Dodatkowo Ukraińcy chcą postrzegać OUN i UPA wyłącznie jako organizacje antysowieckie (ze względu na ich powojenny ruch oporu wobec ZSRR), a nie antypolskie.(PAP)
Autor: Magdalena Gronek
mgw/ itm/
