Do 19 marca kandydaci na prezesa IPN mają czas na złożenie odpowiednich dokumentów do Kolegium IPN. Po przeprowadzeniu konkursu, m.in. po publicznym przesłuchaniu kandydatów, które zaplanowano 27 kwietnia, prezesa IPN powoła Sejm pod warunkiem zgody Senatu.
Kadencja obecnego prezesa IPN Jarosława Szarka - po pięciu latach kierowania przez niego Instytutem - minie w lipcu br.
Prezesa IPN - zgodnie z art. 10 ustawy o IPN - powołuje Sejm za zgodą Senatu, na wniosek Kolegium IPN, które zgłasza kandydata spoza swego grona.
Ogłoszenie o konkursie na prezesa IPN, który przeprowadzi Kolegium IPN, znajduje się w Biuletynie Informacji Publicznej IPN. W ogłoszeniu tym wskazano dokumenty, które do 19 marca (o zachowaniu terminu decyduje data stempla pocztowego) kandydaci mają złożyć w Kolegium IPN.
Pierwszy etap konkursu, który odbędzie się między 6 a 9 kwietnia, polega na sprawdzeniu dokumentów i oświadczeń złożonych przez kandydatów. O dopuszczeniu do drugiego etapu konkursu kandydaci zostaną powiadomieni najpóźniej do 22 kwietnia. Drugi etap konkursu, czyli publiczne wysłuchanie kandydatów na prezesa IPN, podczas którego zaprezentują oni własną koncepcję funkcjonowania IPN i odpowiedzą na pytania członków IPN, zaplanowano 27 kwietnia.
W okresie obowiązywania stanu epidemii publiczne wysłuchanie kandydatów odbędzie się bez osobistego udziału osób innych niż członkowie Kolegium IPN i kandydaci na prezesa IPN. Transmisja na żywo z przebiegu wysłuchania dla publiczności będzie dostępna na stronie internetowej BIP IPN.
Następnie Kolegium IPN podejmie uchwałę w sprawie wyłonienia kandydata na stanowisko prezesa IPN w głosowaniu tajnym, bezwzględną większością głosów. Uchwała ta następnie zostanie skierowana do Sejmu, gdzie kandydata najpierw oceni sejmowa komisja.
Kompetencje prezesa IPN - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu określa ustawa o Instytucie; kandydat na to stanowisko m.in. powinien wyróżniać się wysokimi walorami moralnymi oraz wiedzą przydatną w pracach IPN, w tym znać problematykę ustawy o Instytucie, ale także m.in. przepisów lustracyjnych, dotyczących prokuratury, archiwów, a także grobów i cmentarzy wojennych. Nie musi być historykiem, ale musi posiadać stopień naukowy co najmniej doktora; nie może to być też osoba, która pracowała lub współpracowała z komunistycznymi organami bezpieczeństwa państwa.
Prezes IPN nie może należeć do partii politycznej i związku zawodowego (a jeżeli należy, to taki kandydat musi wyrazić gotowość do rezygnacji z przynależności do nich) ani wykonywać innych zajęć zawodowych z wyjątkiem zajmowania stanowiska profesora szkoły wyższej. Stanowiska prezesa nie można również łączyć z mandatem posła albo senatora. Kandydatem na prezesa IPN - zgodnie z ustawą - nie może być też nikt, kto zasiada w Kolegium IPN.
Instytut Pamięci Narodowej to największa w Polsce instytucja naukowo-archiwalna, która zajmuje się historią Polski w latach 1917-1990.
Misją Instytutu Pamięci Narodowej - jak to określono w preambule ustawy o Instytucie - jest zachowanie pamięci o ogromie ofiar, strat i szkód poniesionych przez naród polski w latach II wojny światowej i po jej zakończeniu, także pamięci o patriotycznych tradycjach zmagań z nazizmem i komunizmem oraz o czynach obywateli na rzecz niepodległości Polski. IPN ma także obowiązek ścigania zbrodni przeciwko pokojowi, ludzkości i zbrodni wojennych, a także działania na rzecz zadośćuczynienia przez polskie państwo wszystkim tym, którzy zostali pokrzywdzeni przez państwo łamiące prawa człowieka.
W ramach IPN, którego obecnie roczny budżet wynosi ok. 400 mln zł, działają Biuro Badań Historycznych, Główna Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, Archiwum IPN, Biuro Lustracyjne, Biuro Poszukiwań i Identyfikacji, Biuro Upamiętniania Walk i Męczeństwa oraz Biuro Edukacji Narodowej. (PAP)
nno/ dki/
