Najstarsze, pochodzącego z września 1522 r., wydanie Nowego Testamentu w przekładzie Marcina Lutra, w zbiorach Książnicy Cieszyńskiej. Fot. PAP/Reprodukcja Andrzej Grygiel
Książnica Cieszyńska rozpoczęła pierwszy etap digitalizacji najstarszych druków przechowywanych w jej zbiorach. To 60 inkunabułów, wśród których znajdują się unikatowe egzemplarze – podała Agnieszka Laskowska z książnicy. Instytucja otrzymała na ten cel 166 tys. zł z resortu kultury.
- Projekt ma na celu ochronę, konserwację oraz upowszechnienie wyjątkowej kolekcji inkunabułów, która ma ogromne znaczenie zarówno dla kultury europejskiej, jak i całej cywilizacji chrześcijańskiej – oznajmiła Laskowska z działu zbiorów specjalnych placówki.
Jak powiedziała, Książnica Cieszyńska podda digitalizacji najcenniejszą część swoich zbiorów. To 60 inkunabułów: 48 z biblioteki ks. Leopolda Jana Szersznika oraz dwanaście z biblioteki Czytelni Ludowej. - Wśród wytypowanych dzieł znajdują się egzemplarze unikatowe. Niektóre z nich posiadają oryginalne, średniowieczne oprawy: obleczone w skórę deski zdobione ślepymi tłoczeniami, mosiężnymi okuciami z guzami oraz zamykane na skórzano-metalowe klamry, z pozostałościami po łańcuchach, świadczących o ich przechowywaniu w klasztornych bibliotekach – wyjaśniła.
Wśród najcenniejszych inkunabułów biblioteki szersznikowskiej są między innymi: „Etymologiae” Izydora z Sewilli (Augsburg, 1472), „Quaestiones de duodecim Quodlibet” Tomasza z Akwinu (Norymberga, 1474), niemieckojęzyczne wydanie „Gesta Romanorum” (Augsburg, 1489) oraz „Lexicon Graeco-Latinum” Johannesa Crastona (Wenecja, 1497). W kolekcji biblioteki Czytelni Ludowej znajduje się między innymi najstarszy inkunabuł w zbiorach Książnicy złożony z trzech dzieł autorów takich jak św. Ambroży, Pseudo-Eusebius Cremonensis oraz Pseudo-Augustinus (wydany w 1470 r.).
Inkunabuł z końca XV wieku zidentyfikowano w Książnicy Cieszyńskiej
Laskowska zaznaczyła, że obie kolekcje są nierozerwalnie związane z historią regionu. - Powstały na terenie Śląska Cieszyńskiego. Twórcą pierwszej z nich był rodowity cieszynianin – ksiądz, naukowiec, pedagog, kolekcjoner, społecznik oraz założyciel pierwszych placówek muzealnych i bibliotecznych na obszarze Śląska Austriackiego oraz jeden z pionierów tych działań na obecnych ziemiach polskich, czyli Leopold Jan Szersznik. Z kolei Czytelnia Ludowa była towarzystwem kulturalno-oświatowym, które od założenia w 1861 roku do połowy lat 80. XIX wieku stanowiło centrum polskiego życia narodowego w Cieszynie” – wyjaśniła.
Agnieszka Laskowska powiedziała, że digitalizacja najcenniejszych inkunabułów zostanie zrealizowana w kilku etapach. Pierwszym, właśnie rozpoczętym, jest uzupełnienie opisów katalogowych do wytypowanych jednostek. Obejmą one przegląd obiektów oraz wprowadzenie do opisów katalogowych haseł przedmiotowych. W dalszej przyszłości wykonane zostaną skany. Zasoby cyfrowe będą udostępnione w Śląskiej Bibliotece Cyfrowej w profilu Książnicy Cieszyńskiej.
Na projekt Książnica otrzymała 166 tys. zł dofinansowania z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Laskowska przypomniała, że w ubiegłym roku instytucja zakończyła rozpoczęty 22 lata temu program digitalizacji piśmiennictwa o charakterze regionalnym, który obejmował materiały powstałe na Śląsku Cieszyńskim i dotyczące tego obszaru. Tegoroczna dotacja umożliwiła rozpoczęcie kolejnego etapu, który obejmie zasoby o charakterze uniwersalnym dla europejskiej kultury.
Książnica Cieszyńska jest komunalną biblioteką naukową, sprawującą pieczę nad zabytkowymi kolekcjami książkowymi, powstałymi w tym mieście w okresie od XVIII do XX wieku. (PAP)
szf/ mark/
